تعلیم و تربیت از دیدگاه سعدى
| تعلیم و تربیت از دیدگاه سعدى | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | آزادی، محمدکریم (نویسنده) |
| ناشر | راهگشا |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1373ش |
| چاپ | یکم |
| موضوع | تعلیم و تربیت |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /آ8آ4 / 5217 PIR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تعلیم و تربیت از دیدگاه سعدى، اثر محمدکریم آزادى، کتابی است که به جهت شناساندن اهداف، برنامه‌ها و روشهای تربیتی مصلح‌الدین بن عبدالله سعدی (606-690ق) نگاشته شده است.
ادیبى سعدى، دیگر جنبه‌‌های شخصیتى او را پوشانده است؛ به گونه‌اى که کمتر بدانها پرداخته‌اند. در نتیجه سعدى و دیدگاه‌هایش، چنان‌که هست، شناخته شده نیست؛ بمثل، وى در تعلیم و تربیت صاحب‌نظر و اثر است و رویکرد‌های تربیتى او، براى نظام تعلیم و تربیت اسلامى مفید مى‌تواند بود؛ چون چنین است نگارنده این کتاب را پرداخته است تا دست‌کم دیدگاه‌های تربیتى سعدى شناخته شود و نظرات یکى از مربیان دست‌پروردۀ اسلام گفته آید و براى بازسازى کشور، یکى از منابع فرهنگ اصیل اسلامى، در اختیار باشد.
فصل اول، مقدمه کتاب است و به هدف، اهمیت، لزوم، روش و منابع تحقیق اشاره دارد. در فصل دوم از پیشینۀ بررسى آثار تربیتى سعدى و دیدگاه برخى اهل نظر دربارۀ او مى‌گوید. فصل سوم، دربارۀ منابع اندیشه‌‌های سعدى است و از تأثیر قرآن، حدیث، نهج‌البلاغه، عرفان و برخى دیگر منابع اسلامى بر او یاد مى‌کند.
فصل چهارم. هدف‌های تعلیم و تربیت از دیدگاه سعدى: نگارنده از هدف‌های تربیتى، ویژگی‌های انسان مطلوب را از نگاه سعدى مى‌خواهد. چنین انسانى باید: متواضع باشد، با نفس امارۀ خویش درافتد تا بر خویشتن حاکم شود و در پى هوس‌های نفسانى برنیاید، بى‌ریایى کند، زبان از بدگویى و غیبت بازدارد، از حسادت بپرهیزد، سعۀ صدر داشته باشد، نوع‌دوستى کند و در یارى مردم بکوشد. در پایان از نقش دانشمندان و حاکمان در سلامت جامعه یاد مى‌شود.
فصل پنجم. روشهای تعلیم و تربیت از دیدگاه سعدى: در این فصل از روشهای نه‌گانۀ پرورش انسان مطلوب که در فصل چهارم از آن یاد کرد، مى‌گوید و هریک را شرح مى‌دهد: مناظره، داستان‌سرایى، پند و اندرز، تشویق و تنبیه، سیر در آفاق، پرسش، روش عقلانى، و روش عرفانى.
فصل ششم. محتواى تعلیم و تربیت از دیدگاه سعدى: محتواى تعلیم و تربیت، گاه به صراحت و گاه به اشارت در «بوستان» و «گلستان» آمده است که در اینجا در قالب جهان‌بینى و ویژگی‌های مواد آموزشى بررسى مى‌شود. نخست تأثیر جهان‌بینى سعدى بر اندیشه‌‌های تربیتى او مى‌آید، این کاوش، دریافت محتواى تعلیم و تربیت را از نگاه او آسان مى‌کند. این محتوا باید با نظام آفرینش و قوانین الهى سازگار افتد. پس از این برخى ویژگی‌های برنامه درسى از نگاه سعدى یاد مى‌شود. پاره‌اى اهل تحقیق برآنند که سعدى دربارۀ مواد درسى سخنى ندارد. نگارنده به این آموزه، خرده مى‌گیرد و باور دارد که در آثار سعدى اشاراتى صریح و روشن به محتواى آموزش و پرورش هست و به برخى از آنها مى‌پردازد: کسب علم و معرفت، تأکید بر مهارتها و تخصصها، جامعیت برنامه آموزشى، تلفیق نظر و عمل و تنظیم تجارب آموزشى بر طبق استعدادها. گفتنى است که پایه و مایه اندیشه‌‌های تربیتى سعدى، نخست مذهب است و پس از آن ادبیات، علوم اجتماعى، فلسفه و سیاست. هریک از این مؤلفه‌ها در محتواى آموزشى و مواد درسى مورد نظر او دخیل افتاده است.
فصل هفتم. تأثیر تربیت از دیدگاه سعدى: در این فراز، کوشش شده است بر تأثیر محیط و وراثت بر تربیت پرداخته شود تا معلوم آید که سعدى به کدام رویکرد گراییده است، محیط یا وراثت. در«بوستان»و«گلستان»، به اثر محیط و وراثت در تربیت اشارت رفته است، این است که نگارنده تلاش مى‌کند با تحلیل دیدگاه‌های سعدى به نظر ن‌هایى او دست یازد. در این فصل، از تأثیر تفاوت‌های فردى، تجربه و زمان در تعلیم و تربیت نیز یاد شده است[۱].
پانویس
- ↑ رفیعی، بهروز، ص175-177
منابع مقاله
رفیعی، بهروز، کتابشناسی توصیفی و موضوعی تعلیم و تربیت در اسلام، انتشارات بین‌المللی هدی، تهران، چاپ اول، 1378ش