تسنيم، تفسير قرآن کريم
| تسنيم، تفسير قرآن کريم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جوادی آملی، عبدالله (نویسنده) مدبر، علي (مصحح) |
| ناشر | اسراء |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1378ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-5984-44-9 |
| موضوع | تفاسير شيعه |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 80(48جلدچاپ شده تا اردیبهشت 1398) |
| کد کنگره | /ج9ت5 98 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تفسیر تسنیم نوشته مرجع دینی، اسلام‌شناس و مفسر ممتاز قرآن کریم، آیت‌الله عبدالله جوادی آملی (متولد 1312ش) است و کارشناسان و خبرگان این تفسیر بزرگ 100 جلدی (80 جلد تفسیر ترتیبی + 20 جلد تفسیر موضوعی) را اثری پربار و ماندگار و از افتخارات شیعه و حوزه‌های علمیه می‌دانند.
- این تفسیر جزءتفاسیر ترتیبی قرآن کریم است که بر پایه تفسیر المیزان نگاشته شده و محصول چهل سال درس تفسیر و تحقیق آیت‌الله جوادی آملی از سال 1359 تا سال 1399ش با همکاری ده‌ها پژوهشگر در قالب گروه‌های علمی تدوین شده و در هشتاد جلد به چاپ رسیده است.
- نام این تفسیر از آیه ۲۷ سوره مطففین گرفته شده است که به معنی چشمه‌ای در بهشت می‌باشد.این تفسیر مفصل‌ترین تفسیری است که در تاریخ اسلام نگاشته شده است.
منهج تفسيری تسنيم
از ديدگاه مفسر، منابع تفسير قرآن عبارت‌اند از «قرآن، سنت و عقل» و چون «منهج و روش تفسيری» هر مفسر، پيوند تنگاتنگی با «منابع تفسير قرآن» دارد، به اجمال میتوان منهج تفسيری تسنيم را «منهج اجتهادی جامع» و دربردارندهٴ «تفسير قرآن به قرآن»، «تفسير قرآن به سنت» و «تفسير قرآن به عقل» ناميد. در ميان اين سه شيوه، كارآمدترين آنها، «تفسير قرآن به قرآن» است، زيرا مهم‌ترين منبع تفسير قرآن، خود قرآن است كه مبيّن، شاهد و مفسّر خويش است و در دستيابی به معارف قرآن اثری عميق دارد.
تأكيد بيشتر بر «تفسير قرآن به قرآن» هرگز به معنای نفی تفسير قرآن به سنت يا طرد تفسير قرآن به عقل و حتی به معنای عدم بهره گيری از علوم انسانی و دانش تجربی در تفسير قرآن نيست.
به باور استاد، تفسير قرآن به قرآن، شيوه تفسيری پيامبر اكرم(ص) و اهل‌بيت عليهم‌السلام است كه از هر خطای نظری معصوم و از هر لغزش عملی مصون بوده و در نتيجه پيروی از آنان لازم، حيات آفرين و نجاتبخش است.
ساختار
مفسر جلد اول تفسیر رابا ده فصل آغاز کرده‌اندکه برخي مباحث علوم قرآنی مانند زبان قرآن كريم، ويژگي‌های تفسير قرآن، تفسير قرآن به قرآن، تفسير قرآن به سنت، تفسير قرآن به عقل، تفسير به رأي، جايگاه آرای مفسران و شأن نزول در تفسير، شأن نزول، فضای نزول و جوّ نزول، شبهات نوظهور و فهم قرآن و اوصاف قرآن در نگاه اهل عصمت را شامل می‌شود.
جلد هشتادم تفسیر تسنیم در اسفند ماه 1403ش به چاپ رسید، در این تفسیر تا جلد پنجاه شامل 15 جز اول قرآن کریم و سی جلد باقی مانده برای پانزده جز دوم می‌باشد.در تفسير هر آيه چهار مرحله را در نظر دارند: گزيدهٴ تفسير، تفسير آيه (مفردات)، اشارات و لطايف و بحث روايي كه شاخصهٴ ممتاز اين تفسير است.
گزارش محتوا
دراین تفسیر مفسر اول پیشگفتاری درباره سوره بیان می‌کنند که دراین بخش یک طرح کلی از سوره را به ما میدهندودربخش نخست بعداز آوردن آیه یا آیات تفسیر که با عنوان گزیده تفسیر مطرح می‌شودبه مقدمه و گزیده‌ای از تفسیر می‌پردازدودر بخش بعدی که تفسیر آیه می‌باشد آیات ترجمه نشده است.و سپس در بخش تفسیر از ادبیات عرب و منابع آن استفاده شده است و معنا آیه را مفصل‌تر بررسی می‌کنند.
بخش سوم با نام «لطایف و اشارات» آمده که مهمترین بخش تفسیر است. قدرت تحلیل، اشراف بر عرفان نظری و عملی و میدان داری مفسر در فلسفه و کلام به خوبی دراین بخش آشکار شده است.
در بحث روایی که آخرین بخش از گفتار مفسردر هر فصل است، روایات را طبقه‌بندی کرده و در پایان به جمع‌بندی پرداخته و آن را تحت عنوان «الاشاره» آورده است. در این بخش، روایاتی را از منابع حدیثی یا تفسیری انتخاب کرده در بسیاری از موارد به شرح آنها پرداخته و در صورت لزوم به رفع تنافی ظاهری آنها روی آورده یا بعضی را کنار نهاده است. مفسر در این بخش از طولانی شدن ابایی نداشته ومنبعی در شرح و تبیین روایات تدوین نموده است. مفسر به روایات شأن نزول نیز توجه داشته و به عنوان یک مبنا در روایات شأن نزول به متعدد بودن سبب نزول باور دارد و بیشتر روایات تفسیری را از باب تطبیق مصداقی و از نوع جَری می‌داند و معتقد است چه بسا روایتی بیانگر باطن قرآن و در مقام ذکر مصادیق باطن قرآن باشد.
مراسم رونمایی از ۸۰ جلد تفسیر تسنیم، اثر آیت‌الله جوادی آملی در ۶ اسفند ۱۴۰۳ش با حضور جمعی از مسئولان کشوری و حوزوی در مدرسه عالی دارالشفا قم برگزار شد.[۱]
سرمایه علمی
- امام خامنه‌ای در دیدار دست‌اندرکاران برگزاری همایش بین‌المللی تفسیر تسنیم که در تاریخ ۴ اسفند ۱۴۰۳ برگزار شد، «تفسیر تسنیم» را کاری بزرگ و از افتخارات شیعه و حوزه دانست. [۲]
وضعیت کتاب
این تفسیر دارای دو فهرست می‌باشد که یکه از آن‌هادر اول کتاب باعنوان فهرست اجمالی موضوعات و دیگری در آخر کتاب باعنوان فهرست تفضیلی آمده است.وفهرست آیات، کتب، اشعار، اعلام وروایات در آخر کتاب می‌باشد.
درپاورقی نیزعلاوه برذکرمنابع دربرخی مواقع برای توضیح بیشتربه تبیین مباحث پرداخته‌اند.
این تفسیر به زبان عربی باعنوان تسنیم فی تفسیر القرآن نیز منتشر گردیده است.
پانویس
منابع مقاله
- «بیانات در دیدار دست‌اندرکاران برگزاری همایش بین‌المللی تفسیر تسنیم» پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله‌العظمی سيدعلی خامنه‌ای (مد‌ظله‌العالی) - مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی
- ۸۰ جلد تفسیر تسنیم آیت‌الله جوادی آملی رونمایی شد، خبرگزاری تسنیم، ۰۶ اسفند ۱۴۰۳