ترجمه و شرح الموجز في أصول الفقه همراه با متن عربی و اعراب‌گذاری
| ایجاد ترجمه و شرح الموجز في أصول الفقه همراه با متن عربی و اعراب‌گذاری | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | زراعت، عباس(مترجم) سبحانی تبریزی، جعفر (نویسنده) |
| ناشر | حقوق اسلامي |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1381ش. |
| چاپ | چاپ سوم |
| شابک | 964-6250-16-5 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ترجمه و شرح الموجز في أصول الفقه همراه با متن عربی و اعراب‌گذاری، ترجمه و شرح کتاب «الموجز في أصول الفقه» آیت‌الله جعفر سبحانی است که در دو جلد توسط دکتر عباس زراعت، از عربی به فارسی برگردان، شده است.
آیت‌الله سبحانی، اصل «الموجز...» را به عربی نوشته است. «الموجز...» در حوزه‌هاى علمیه به‌عنوان متن درسى تدریس مى‌شود و جایگاه ویژه خود را پیدا کرده است. در این اثر، مهم‌ترین مسائل اصولى به‌گونه مختصر مورد بحث قرار مى‌گیرد. مقصود مؤلف، از تألیف این کتاب، آشنا کردن مبتدیان، با مسائل اصول فقه است. علاوه بر ترجمه حاضر توسط عباس زراعت، ترجمه‌ها و شرح‌های دیگری نیز توسط دیگران بر «الموجز...» نوشته شده است.
در مقدمه مترجم درباره اهمیت اصل کتاب و لزوم ترجمه آن و انگیزه مؤلف از این کار، چنین می‌خوانیم: هر علمی دارای فایده و منفعتی است؛ فایده به غرضی گفته می‌شود که علم برای رسیدن به آن غرض به وجود آمده است و منفعت، استفاده‌هایی است که بعدا از آن علم می‌شود، بدون اینکه پدیدآورنده علم به این استفاده‌ها توجه داشته باشد. علم اصول نیز از این قاعده مستثنی نیست. هدفی که علم اصول فقه برای آن به وجود آمده است، استنباط احکام شرعی از دلیل‌های معتبر آنها می‌باشد. اما امروزه شاهد منافع فراوانی هستیم که از علم اصول فقه برده می‌شود. فن قانون‌گذاری و قوه مقنّنه بهره‌های فراوانی از قواعد اصولی می‌برد؛ به‌ندرت رأیی از محاکم جمهوری اسلامی صادر می‌شود که در آن بر قواعد اصولی همچون برائت و استصحاب تکیه نشده باشد. یکی از دروس اصلی و اساسی دانشجویان حقوق در دوره‌های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا، درس اصول فقه می‌باشد و هیچ وکیل زبردستی برای دفاع ماهرانه در دادگستری، خود را از قواعد اصولی بی‌نیاز نمی‌داند و....
با این وصف علم صول فقه تنها منحصر در مدرس‌ها و کلاس‌های درس حوزه‌های علمیه نیست، بلکه در دانشگاه‌ها نیز جای خود را باز کرده است؛ هرچند بستر پیدایش و رشد آن در حوزه‌های علمیه می‌باشد. اما اشکالی که در اینجا ظاهر می‌شود آن است که شیوه آموزش در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها متفاوت است؛ زیرا اگرچه تا حدود زیادی شیوه‌های آموزشی تعدیل شده است، اما باز هم حوزه بر شیوه سنتی پافشاری می‌کند؛ زیرا با آن خو گرفته است، اما دانشگاه با شیوه‌های نوین و مدرن آشناست. متأسفانه هنوز کتابی که بتواند این نیازها را به‌صورت کامل برآورده کند به رشته تحریر درنیامده است. اما اصولی‌های متأخر گام‌های مؤثری در این راه برداشته‌اند که تدوین کتاب ارزشمند «الموجز في أصول الفقه» اثر استاد جعفر سبحانی را می‌توان از جمله آنها دانست. از ویژگی‌های مثبت این کتاب آن است که به زبانی ساده و شیواه بیان شده و برای فارسی‌زبانان قابل فهم است و شیوه آموزشی دارد؛ یعنی مطالب به‌صورت مختصر بیان شده و تفصیل آن به استاد واگذار شده است و از طرف دیگر قواعد اصولی با مسائل فقهی تطبیق داده شده تا برای دانشجو ملموس و قابل فهم باشد، اما کاستی‌هایی نیز در این زمینه به چشم می‌خورد؛ از جمله اینکه دانشجو یا طلبه‌ای که برای اولین بار مباحث اصولی را می‌آموزد باید آن را از میان جمله‌های عربی که به زبان غیر مادری است، استخراج کند و در نتیجه بخش مهمی از تلاش او مصروف تجزیه و ترکیب و قواعد عربی خواهد شد. بنابراین بهتر است اولین منبع آموزشی اصول فقه برای دانشجویان و طلاب فارسی‌زبان، متنی به زبان فارسی باشد تا آموزش اصول فقه که هدف اصلی متن است در مرتبه بعدی آموزش عربی قرار نگیرد. همچنین قواعد اصولی را نمی‌توان بدون مقدمه شروع کرد؛ یعنی بدون اینکه دانشجو آشنایی مختصری با این علم و تاریخچه آن داشته باشد، مطالب اصلی آن را شروع کند. در‌حالی‌که امروزه مرسوم است قبل از آغاز دروس تخصصی، درس‌هایی به‌عنوان مقدمه و کلیات تدریس می‌شود، مانند مقدمه علم حقوق، مقدمه جامعه‌شناسی، کلیات اقتصاد و... مبادی اصول و مبادی فقه نیز عنوان دو درسی است که در دانشگاه‌ها قبل از آغاز دروس اصول و فقه به دانشجو آموزش داده می‌شود. نیاز دیگری که در کتاب‌های اصولی جای آن خالی است، تطبیق قواعد اصولی با مسائل حقوقی و قوانین موضوعه می‌باشد؛ زیرا همان گونه که گفته شد، علم اصول در قانون‌گذاری و حقوق نیز جایگاه مهمی دارد.
این قلم به پیشنهاد انتشارات حقوق اسلامی سعی دارد تا با ترجمه کتاب الموجز و شرح مختصری در موارد مبهم، تا حدودی این کاستی‌ها را جبران نماید...[۱].
از جمله دیگر ترجمه‌ها و شرح‌هایی که بر کتاب «الموجز في أصول الفقه» آیت‌الله سبحانی نوشته شده، می‌توان به «ترجمه و شرح فارسى الموجز في أصول الفقه» اثر على عدالت، «شرح الموجز في أصول الفقه» اثر مجید فرج‌زاده فسایی، «ترجمه، شرح و تعلیقات بر الموجز في أصول الفقه» اثر علی صافی اصفهانی و... اشاره کرد. همه 3 اثر مذکور و همچنین اثر حاضر، در دو جلد و به فارسی نوشته شده‌اند[۲].
ترجمه کتاب، ترجمه روان و خوبی است و می‌تواند راهنمای مناسبی برای واردشوندگان به علم اصول فقه باشد. متن اصلی الموجز نیز همراه ترجمه آن در این اثر، ارائه شده است؛ متن عربی در بخش بالایی صفحه و ترجمه و شرحش در بخش پایینی صفحه آمده است و این دو، با خطی مشخص و از هم جدا شده‌اند.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و شناسنامه کتاب.
- ترجمه و شرح فارسی الموجز في أصول الفقه
- پایگاه اینترنتی کتابخانه دیجیتال نور (نورلایب)، بخش جستجوی کتاب‌ها