ترجمه تقویم الأبدان فی تدبیرالإنسان

    از ویکی‌نور
    ترجمه تقویم الأبدان فی تدبیرالإنسان
    ترجمه تقویم الأبدان فی تدبیرالإنسان
    پدیدآورانابن جزله، یحیی بن عیسی (نويسنده)

    علی بن عبدالله (مترجم)

    بیگ‌باباپور، یوسف (گردآورنده)
    عنوان‌های دیگرتقویم الابدان فی تدبیرالانسان.فارسی
    ناشرمجمع ذخائر اسلامی
    مکان نشرایران - قم
    سال نشر1391ش - 2012م
    چاپ1
    شابک978-964-988-302-1
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    /الف371 ت7041 128/3 R
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    ترجمه تقويم الأبدان في تدبير الإنسان، ترجمه فارسی کتاب «تقويم الأبدان في تدبير الإنسان (منهاج البيان في تقويم الأبدان)» نوشته یحیی بن عیسی بن جزله (متوفای 493ق) است که به قلم سپهسالار علی بن عبدالله (زنده در 647ق)، نگارش یافته است.

    «تقويم الأبدان»، کتابی است در علم طب که مانند تقویم‌های نجومی، مجدول است. مؤلف در این کتاب، برای هریک از بیماری‌ها، جدول دوازده‌خانه‌ای مشخص کرده است که شامل نام بیماری، مزاج، سن، فصل، منطقه، شدت و ضعف بیماری، علل، نشانه‌ها، مداوا با داروهایی که خاصیت گرمی و سردی دارند، تدبیر ملکی، درمان با آسان‌ترین دارو و درمان عمومی است. کتاب کلا دارای 44 جدول 8 خانه‌ای نیز است که جمعا 352 نوع بیماری را شرح داده و روش درمان مناسب آنها را می‌آموزد[۱].

    این کتاب، نخستین بار در سال 647ق، از سوی مترجمی به نام سپهسالار علی بن عبدالله، به فارسی ترجمه شده است. تقریبا در همه منابع، غیر از فهرست‌و‌اره منزوی که به نام مؤلف اشاره شده، این ترجمه را از مترجمی ناشناس معرفی کرده‌اند. در فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه ملی، همین ترجمه را به غلط از محمد اشرف بن شمس‌الدین محمد دانسته که به دستور علی اسفهسالار ساخته شده است. از این ترجمه، چندین نسخه در ایران موجود است[۲].

    ترجمه کتاب، تا حدودی ادبی و همراه با عبارت‌پردازی و استفاده از واژگان مربوط به قرن هفتم هجری می‌باشد. متأسفانه به دلیل ناخوانا بودن نسخه اصلی کتاب، امکان مقابله متن با ترجمه وجود نداشت، اما به‌منظور آشنایی با نثر مترجم، می‌توان به بخشی از آن اشاره کرد:

    «یکی از فواید این کتاب آن است که وضع آن بر نسق تقدیم است و ازآن‌جهت مطبوع افتاده است و همه کس به مطالعه آن رغبت کنند، خاصه ملوک و امرا؛ از بهر آنک ایشان را از جمله کتب، با تقویم انس بیشتر باشد»[۳].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه، ص13
    2. ر.ک: همان، ص20
    3. ر.ک: متن کتاب، ص31

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها