تحفة ابن البيطار في العلاج بالأعشاب و النباتات
| تحفة ابن البيطار في العلاج بالأعشاب و النباتات | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن بیطار، عبدالله بن احمد (نویسنده) محمد، حمري دمردانس (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | الدره البهيه في منافع الابدان الانسانيه |
| ناشر | مکتبة نزار مصطفي الباز |
| مکان نشر | عربستان - مکه مکرمه |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الدرة البهية في منافع الأبدان الإنسانية؛ تحفة ابن البيطار في العلاج بالأعشاب و النباتات، اثر ابومحمد عبدالله بن احمد معروف به ابن بیطار، تلخیص کتاب دیگر نویسنده، تحت عنوان «الجامع لمفردات الأدوية و الأغذية» می‌باشد که توسط خود وی، خلاصه شده و با تحقیق حمدی دمرداش، عرضه شده است.
«الجامع لمفردات الأدوية و الأغذية»، بزرگ‌ترین دایرةالمعارف داروشناسی باقی‌مانده از قرون وسطی بشمار می‌رود که نویسنده آن را به درخواست ملک صالح نجم‌الدین ایوب، پادشاه مصر (حکومت: ۶۰۳-۶۱۵ق) به رشته تحریر درآورده است. این اثر، تأثیر فراوانی در داروشناسی مشرق اسلامی و غیر اسلامی داشته و در آن، به ترتیب حروف الفبا، حدود ۱۴۰۰ دارو و خوراکی ساده گیاهی و معدنی و جانوری با استناد به بیش از ۱۵۰ مأخذ و با استفاده از تجربه‌ها و مشاهده‌های شخصی، با استفاده از روش‌های زیر، توصیف شده است: تنظیم بر اساس حروف الفبا؛ معرفی واژگانی دارو؛ شرح محل رویش گیاه؛ بیان طبعیت گیاه؛ توصیف دقیق شکل گیاه؛ مقایسه گیاه با گیاهان مشابه؛ بیان خواص دارو؛ روش مصرف دارو و..[۱].
روش نویسنده بر این اساس بوده که نام مفردات طبی را در جدولی قرار داده و در مقابل هر نام، به توصیف و تشریح آن پرداخته است.
در ابتدای کتاب، مقدمه‌ای از محقق افزوده شده که در آن، ضمن معرفی اثر و توضیح اقدامات تحقیقی صورت‌گرفته در آن، زندگی‌نامه مختصری از نویسنده، ارائه گردیده است.[۲].
در اثر حاضر، محقق با استفاده از فرهنگ‌نامه‌ها و کتب لغت، به توضیح و تشریح کلماتی که فهم معنای آن، مشکل بوده پرداخته و اسامی امراض و داروها را توضیح داده است تا بدین‌وسیله، فهم مطالب، برای خواننده آسان شود[۳].
برخی از اقدامات تحقیقی صورت‌گرفته در کتاب عبارتند از:
- مقابله نسخ کتاب؛
- ارائه شرح حال نویسنده؛
- تخریج آیات و بیان جای آنها در سور؛
- تخریج احادیث و در حد امکان بیان درجه آنها؛
- ارائه فهارس علمی و تفصیلی برای کتاب و..[۴].
این تلخیص نسبت به اصل کتاب، فصول آغازین را (ده فصل) افزون دارد.
وضعیت کتاب
فهارس کتاب، در انتهای آن قرار گرفته است که به ترتیب عبارتند از: فهرست‌های مصادر و منابع؛ ادویه؛ امراض و موضوعات.
پاورقی‌ها توسط محقق نوشته شده و در آنها، به توضیح و تشریح برخی مفردات و کلمات متن پرداخته شده است.[۵].