تحرير الأصول (زنجاني)
| تحریر الأصول (زنجانی، باقر) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | موسوی شاهرودی، محمد (مقرر) زنجانی، محمدباقر (محاضر) |
| ناشر | مطبعة النعمان |
| مکان نشر | نجف اشرف - عراق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | استصحاب اصول فقه شیعه - قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| کد کنگره | BP 159/8 /ز9ت3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تحرير الأصول تقريرات درس اصول آيت‌الله ميرزا محمدباقرزنجانى است كه توسط سيد محمد موسوى، به زبان عربى، تأليف شده است.
ساختار
اثر حاضر، فقط جلد چهارم را تشكيل مى‌دهد كه درباره استصحاب و احكام آن بحث كرده و در خاتمه استطراداً به برخى از قواعد فقهى نيز اشاره مى‌كند.
گزارش محتوا
مؤلف، بعد از تعريف استصحاب، به تبيين امور زير مى‌پردازد:
- آيا استصحاب، از امارات شرعيه است يا از اصول عمليه محرزه؟
- استصحاب، مسئله اصولى است، چون در شبهات حكميه جارى است.
- تفاوت ميان استصحاب و قواعد ثلاث(استصحاب قهقهرى، قاعده يقين و قاعده مقتضى و مانع).
- استصحاب، به اعتبار نوع مستصحب و به اعتبار نوع دليلى كه حكم شرعى را در مستصحب اثبات مى‌كند و هم‌چنين به اعتبار شك، داراى انقساماتى است.
حجيت استصحاب
اقوال زيادى درباره حجيت استصحاب بيان شده است. به عقيده شيخ انصارى، استصحاب، در آن دسته از احكام شرعى كه از دليل نقلى استنباط مى‌شود، جارى است و در احكام شرعى كه از راه قانون ملازمه، از عقل استفاده شده‌اند، جارى نمى‌شود، ولى به نظر آخوند، استصحاب مطلقاً حجت است. مؤلف، دلايل حجيت استصحاب را بيان كرده، سپس آنها را مورد مناقشه قرار مى‌دهد و آن دلايل عبارتند از: 1. سيره عقلا. 2. حكم عقل و به مناط حصول ظن. 3. اجماع. 4. اخبار.
احكام وضعيه و مسئله استصحاب
مرحوم فاضل تونى، معتقد است كه حجيت استصحاب منحصر به احكام وضعيه است. مؤلف، بعد از بررسى احكام وضعيه، بيان مى‌كند كه اجراى استصحاب در احكام وضعيه به‌طور مطلق ناتمام است.
تنبيهات استصحاب
1. اعتبار فعليت يقين و شك در جريان استصحاب. 2. استصحاب در مؤداى امارات. 3. اقسام استصحاب كلى. 4. جريان استصحاب در امور قارّ و غير قارّ. 5. بررسى استصحاب احكام عقلى و احكام انكشافى. 6. استصحاب تعليقى يا تقديرى. 7. استصحاب احكام شرايع سابق. 8. بررسى تفصيلى اصل مثبت. 9. اصالت عدم تأخر حادث. 10. استصحاب صحت. 11. استصحاب اعتقادات. 12. دوران امر بين عموم عام و استصحاب حكم خاص. 13. استصحاب وجوب اجزاى غير متعذر از يك مركب.
خاتمه استصحاب
مؤلف، نخست، شرايط سه‌گانه استصحاب را بيان مى‌كند، سپس درباره تقدم اماره بر استصحاب بحث مى‌نمايد. به‌طور كلى، استصحاب و يا هر يك از اصول عمليه زمانى جارى مى‌شوند كه اماره‌اى در مورد آنها وجود نداشته باشد و در اين جهت اختلافى وجود ندارد؛ آنچه محل اختلاف است، نحوه اين تقدم است كه در اين رابطه، سه قول وجود دارد: ورود، حكومت، جمع عرفى بين ادله استصحاب و امارات.
مؤلف، در خاتمه بحث، دو موضوع را مورد بحث قرار مى‌دهد: يكى، نوع رابطه استصحاب با اصول عمليه و ديگرى، تعارض دو استصحاب.
وضعيت كتاب
تقريظ حضرت آيت‌الله ميرزا محمدباقرزنجانى، در آغاز كتاب و فهرست محتويات در پايان آن ذكر شده است.