تبييض الصحيفة بمناقب أبي‌حنيفة
| تبيیض الصحيفة بمناقب أبي حنيفة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) نصار، محمود محمد محمود حسن (محقق) |
| ناشر | دار الکتب العلمية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1410ق - 1990م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف2س9 149/5 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تبييض الصحيفة بمناقب أبي‌حنيفة، تألیف جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، درباره ابوحنیفه و اخبار و مناقب اوست. کتاب، با مقدمه و تحقیق محمود محمد محمود حسن نصار منتشر شده است.
ابوحنیفه پیشوای یکی از مذاهب چهارگانه اهل سنت و زعیم اهل رأی در عراق است؛ همان گونه که مالک بن انس پیشوای مکتب حدیثی در مدینه است؛ لذا جلال‌الدین سیوطی این کتابش را به زندگی ابوحنیفه اختصاص داده است. توجه به این نکته لازم است که جلال‌الدین سیوطی فراوان از جزء سیزدهم تاریخ بغداد خطیب بغدادی نقل کرده است[۱].
سیوطی در ابتدای این کتاب شرح حال خود را به‌تفصیل ذکر کرده است. وی ذکر شرح حالش را به پیروی از محدثین قبلی دانسته است؛ چراکه اندک دیده می‌شود که فردی از آنها تاریخی را تألیف کند، ولی شرح حال خویش را در آن نیاورد؛ از جمله کسانی که این راه را در پیش گرفته‌اند، عبارتند از: عبدالغافر فارسی در تاریخ نیشابور و یاقوت حموی در معجم الأدباء و...[۲]. سیوطی در این زندگی‌نامه خودنوشت، «شرح الاستعاذة و البسملة» را اولین تألیف خود دانسته است. او از اساتید، سفرها و علومی که فراگرفته به‌اختصار سخن گفته است. سپس آثار خود را به تفکیک علوم تفسیر و قراءات، حدیث، فقه و... نام برده است[۳].
در ادامه مقدمه، شیوه ابوحنیفه در بحث علمی و ترتیب ابواب فقهی مطرح شده است. ابوحنیفه از بیم نابودی علم فقه، دست به تبویب آن زد و با طهارت و صلات آغاز نمود و سپس به سایر عبادات و معاملات پرداخت و به کتاب مواریث ختم نمود[۴].
سیوطی مباحث کتاب را با ذکر مناقب ابوحنیفه و ذکر اسامی کسانی از اصحاب رسول‌الله(ص) را که ابوحنیفه آنها را ملاقات کرده، آغاز کرده است[۵]. پس از آن اسامی گروهی از تابعیان و افرادی پس از آنها که ابوحنیفه از آنها روایت کرده را ذکر نموده است[۶] و در آخر پاره‌ای از اخبار و مناقب ابوحنیفه را متذکر شده است[۷].
محقق اثر در پانوشت صفحات، منابع متعددی را که روایات مذکور در کتاب یا شرح حال هریک از اعلام در آنها آمده، با ذکر شماره جلد و صفحه، معرفی کرده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق و متن کتاب.