تاریخ جنون (از عهد باستان تا عصر مدرن)
| تاریخ جنون (از عهد باستان تا عصر مدرن) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | پورتر، روی (نویسنده) قرایی، سما (مترجم) |
| ناشر | نشر هنوز |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۳۹۵ |
| شابک | 1-46-6047-600-978 |
| موضوع | بیما‌ریها‌ی روانی -- تاریخ,llnessB Mental -- History,بیما‌ران روانی -- مراقبت -- تاریخ,llB Mentally -- Care -- History,روان‌پزشکی -- تاریخ,sychiatryB -- History |
| کد کنگره | RC۴۳۸/پ۹ت۲ |
تاریخ جنون (از عهد باستان تا عصر مدرن) تألیف روی پورتر، که توسط سما قرایی به فارسی ترجمه شده است. شاید بتوان گفت که این کتاب به قدمت تاریخ حیات آدمی است. باستان شناسان جمجمه‌هایی مربوط به دست کم پنج هزار سال پیش از میلاد را از زیر خاک بیورن کشیده‌اند که «ترفین» شده بودند. احتمالا تصورشان این بود که صاحبان جمجمه به تسخیر شیاطین درآمده‌اند و این سوراخ ها راه خروج برای شیاطین را فراهم می سازند.
ساختار
عناوین اصلی کتاب در یک نگاه:
خدایان و شیاطین
تعریف منطقی جنون
احمق‌ها و حماقت
دربند کردن دیوانگان
پیدایش روان پزشکی
دیوانگان
قرن روانکاری؟
نتیجه‌گیری: عصر مدرن، مشکلات باستانی؟
گزارش محتوا
بررسی تاریخی مختصری که در پی می‌آید و حکمت پولونیوس را سرمشق قرار می‌دهد، تلاشی برای تعریف «دیوانگی حقیقی» یا فهم ماهیت بیماری روانی نیست؛ بلکه فقط گزارش مختصر، صریح و بی طرفانه‌ای از تاریخچه‌ی آن فراهم می‌کند. با این حال، تاریخچه‌ی روان پزشکی را نیز چونان شأن علمی‌اش شدیدا به چالش می‌کشد. ظرف سی سال اخیر تب تند دانش و تخصیص اولیه - اغلب به شکل پر شور، متعصبانه و جدلی - تمامی این حوزه‌ها و حوزه‌های دیگر را در بر گرفته، تبی که هیچ نشانی از فروکش کردن آن نمی بینیم. این کتاب بر پایه‌ی چنین مطالعاتی اعتبار فعلی دیدگاه‌ها و جریان‌های غالبی را که لوئیس خلاصه کرده سبک سنگین می‌کند. فصل دوم کتاب، نگاهی دارد به برداشتی خاص از دیوانگی و آن را تسخیر شیطانی یا الهی دانستن. تا پیش از ابداع خط، این عقاید در میان مردم سراسر جهان شایع بود و در پزشکی بین النهرین و مصر و اسطوره و هنر یونانی تجلی یافته بود. از آن جایی که آموزه‌های مسیحی به این باورها صورت بندی جدیدی داد و مهر تأییدی بر آن‌ها زد تا قرن هجدهم همچنان در غرب متداول ماند، البته پزشکی و علم تا حدی زیادی از اعتبار این باورها کاست.
فصل سوم به تولد علم پزشکی می‌پردازد و تفکر منطقی و طبیعت گرایانه‌ای را مورد بررسی قرار می‌دهد که فیلسوفان و پزشکان یونانی - رومی آن را بسط و در سنت پزشکی متعاقب غرب جای دادند. جنون و حماقت به شکلی نمادین به هنر و ادبیات راه یافت: این درون مایه‌ها و معانی فرهنگی دیوانگی در فصل چهارم بررسی می‌شود. فصل پنجم به دیوانگی در متن جامعه نگاهی می‌اندازد و بر موج تیمارستانی کردن مجانین، که درنیمه‌های قرن بیستم شدت گرفت، تمرکز می‌کند: زمانی که نیم میلیون نفر در آمریکا و حدود 150 هزار نفر در بریتانیا در آسایشگاه‌های روانی بستری بودند.
«علم نوین» قرن هفدهم، با مدل‌های جدیدی که از بدن، مغز و بیماری ارائه داد، جایگزین تفکر یونانی شد؛ این علم مشتمل بر نظریه‌ها و آموزه‌های متقدم روان پزشکی بود که هدف اصلی فصل ششم بررسی آن‌هاست. فصلی که در پی آن می‌آید نیز درباره‌ی سوژه‌های روان پزشکی است.
قرن بیستم را عموما «قرن روان پزشکی» نامیده‌اند، به همین دلیل یک فصل کامل (فصل هشتم) از کتاب را به پیشرفت‌های این قرن اختصاص داده ام. توجه خاصی معطوف یکی از بزرگ‌ترین ابداعات این قرن، ظهور (و سقوط) و روانکاوی و همچنین ابداعات مهم دیگری در درمان با جراحی یا دارو شده است. در نتیجه‌گیری کتاب، نقش روان پزشکی هم به عنوان علم و هم درمان، مختصرا ارزیابی می‌شود.
در این کتاب سعی شده مطالب بسیار جرح و تعدیل شود. لذا جای برخی موضوعات خالی است. نویسنده در این کتاب بیشتر بر چند پرسش بنیادین متمرکز شده است: چه کسانی را دیوانه می‌خوانند؟ و برای درمان یا تأمین امنیت آن‌ها و دیگران چه کرده‌اند؟[۱]
پانويس
منابع مقاله
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران