تاريخ أبي‌زرعة الدمشقي
| تاريخ أبي‌زرعة الدمشقي | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن صفوان نصری، عبدالرحمن بن عمرو (نویسنده) منصور، خليل (محشی) |
| ناشر | دار الکتب العلمية |
| مکان نشر | لبنان - بيروت |
| سال نشر | 1417ق. = 1996م. |
| چاپ | چاپ يکم |
| موضوع | محدثان - سرگذشتنامه
اسلام - تاريخ کشورهاي اسلامي - تاريخ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف2ت2 / 115 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تاريخ أبي‌زرعة الدمشقي، اثر امام حافظ عبدالرحمن بن عمرو بن عبدالله بن صفوان نصری (متوفی 281ق)، معروف به ابوزرعه، کتابی است در بیان برخی از وقایع تاریخی صدر اسلام که با تحقیق خلیل منصور به چاپ رسیده است.
اهمیت کتاب
اثر حاضر، تنها کتابی از ابوزرعه می‌باشد که به چاپ رسیده است[۱].
ساختار
کتاب با مقدمه کوتاهی از محقق آغاز و مطالب دربردارنده تاریخ صدر اسلام، از ولادت پیامبر(ص) تا پایان خلافت هارون‌الرشید می‌باشد.
گزارش محتوا
در مقدمه، به شرح حال مختصر مؤلف، پرداخته شده است[۲].
اثر حاضر، مشتمل است بر حوادثی از تاریخ اسلام در سده‌های 1 و 2ق. ابورزعه در این کتاب از سیره پیامبر(ص) آغاز کرده و از تاریخ زندگی ابوبکر، عمر و عثمان و شرح وقایع زمان آنان به‌تفصیل سخن گفته و از دوره خلافت حضرت علی(ع)، تنها به شرح جنگ‌های جمل و صفین بسنده کرده است[۳].
آنگاه به ذکر نام خلفای بنی‌امیه با قید تاریخ خلافت هریک و به‌اختصار به بعضی حوادث زمان آنان و نام خلفای بنی‌عباس تا زمان هارون‌الرشید پرداخته است[۴].
خطیب بغدادی احادیثی از این کتاب را نقل کرده و استفاده از آن را برای طالبان تواریخ محدثان مفید دانسته است. نویسندگان و مورخان دیگر، چون ذهبی در کتاب «تاريخ الإسلام»، ابن ابار در «المعجم»، ابن کثیر در «البداية»، یاقوت در «معجم البلدان» و.... ضمن تصریح به نام کتاب، مطالبی را از آن نقل کرده‌اند. ابن عساکر نیز در کتاب خود به نام «تاريخ مدينة دمشق»، بی ذکر نام، از این اثر ابوزرعه اقتباس کرده است.
وضعیت کتاب
«تاريخ أبي‌زرعة»، در 2 جلد به کوشش شکرالله بن نعمت‌الله قوچانی در 1400 ق/1980م، در دمشق به چاپ رسیده است. بخشی از آن، که مربوط به قضات دمشق است، ذیل کتاب «قضاة دمشق» ابن طولون از روی نسخه خطی فاتح به کوشش صلاح‌الدین منجد منتشر شده است[۵].
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع[۶]، به شرح حال مختصر برخی از اعلام مذکور در متن، پرداخته شده است[۷].
پانویس
- ↑ ر.ک: دیانت، ابوالحسن، ج5، ص491
- ↑ ر.ک: مقدمه، ص3
- ↑ ر.ک: دیانت، ابوالحسن، ج5، ص491
- ↑ ر.ک: همان
- ↑ ر.ک: همان، ص491-492
- ↑ ر.ک: پاورقی، ص297
- ↑ ر.ک: همان، ص382
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- دیانت، ابوالحسن، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1378.