تأويلات القرآن

تأويلات القرآن
پدیدآوران	ماتریدی، محمد بن محمد (نويسنده) وائلی اوغلی، احمد (محقق) بوینوقالین، ارطغرل ( محقق) بوینوقالین، محمد ( محقق) بوینوقالین، خدیجه ( محقق) ابراهیم قچار، خلیل ( محقق) وائلی اوغلی، محمد معصوم ( محقق) یاووز، مصطفی ( محقق) باشاق، عبد الله ( محقق) اولوصوی، علی حیدر ( محقق) بدر، مرتضی ( محقق) سلون، مراد ( محقق) طوپال اوغلی، بکر ( مصحح)
ناشر	دار المیزان
مکان نشر	ترکیه - استانبول
سال نشر	2005م - 2006م - 2007م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	18
کد کنگره	/م2ت7 93/5 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

تاویلات القرآن نوشته ابومنصور محمد بن محمد ماتریدی سمرقندی (متوفای 333ق) از علمای کلام است. این اثر در علوم قرآن است و توسط احمد وانلی اوغلی تحقیق شده است.

نوشتار حاضر تفسیری از قرآن کریم به روش تفسیر آیه با آیه است. گفته شده است ازآنجایی که نویسند عنوان خاصی برای اثر خود برنگزیده است این امر موجب شده تا به تناسب مطالب آن با نامهای مختلفی مانند «تأویلات اهل السنة»، تاویلات الامام الماتریدی» و «تفسیر الماتریدی» از آن یاد شود.

نویسنده تفسیر خود را از سوره حمد آغاز کرده و آن را با سوره ناس پایان داده است. روش وی در تفسیر نخست ذکر آیه سپس بیان معنا و مفهوم آن به همراه ذکر وجوه مختلف در معنای الفاظ و عبارات است.نویسنده همواره در تفسیر آیات به تفسیر آیات با آیات دیگر روی آورده است همچنین هنگام ذکر دلایل علمی خود درباره مسائل فقهی و اعتقادی آیات فراوانی را مطرح نموده و ضمن آوردن احایث نبوی، به اقوال صحابه و بسیاری از عالمان نیز استناد کرده است.

رویکرد تحلیلی این تفسیر جایگاه مهمی را به پژوهش‌های زبان‌شناسی و لغت‌شناسی داده و ضمن توجه دادن به عناصر روانشناسی و اجتماعی، باورهای اهل سنت را عرضه نموده است و به دفاع از فقه حنفی پرداخته است. همچنین مباحث و مناقشاتی علمی را در مقابله با رهروان ادیان و مذاهب مختلف و اصحاب آرای مخالف مطرح کرده است. در تعریف این کتاب گفته شده است که هیچ اثری با آن همسنگ وهمطراز نیست. همچنین روشمندی در طرح مطالب به شکل منطقی و علمی و توجه به نقل در کنار عقل این تفسیر را از سایر تفسیرهای همعصر خود متمایز ساخته است. با این وجود عدم ذکر نام کسانی که آراء، نظرات و اقول آنها آمده و استفاده از عباراتی مانند «قیل» و «یحتمل» در این خصوص از نقدهای مطرح بر روش نویسنده در کتاب است.

محقق با مقابله نسخه‌های متعدد کتاب به اختلاف موجود در نسخه‌ها در پاورقی اشاره کرده و تلاش نموده با استعانت از نسخ در دسترس متن اصلی و یا نزدیک به آن را بازسازی نماید. استخراج و مستند سازی احادیث نبوی، اقوال صحابه و علما با تکیه بر مصادر اصلی به همراه ذکر شواهد قرآنی به صورت کامل به همراه آدرس آیات، ذکر متن کامل احادیث نقل شده توسط نویسنده، و ارزش‌گذاری احادیث و روایات، بیان معنای کلمات دشوار و نامانوس، معرفی مختصر برخی شخصیت‌های غیر معروف به همراه توضیحاتی پیرامون برخی عبارات پیچیده از کارهای محقق بر روی این کتاب است.وی همچنین فهرست‌های فنی در آخر کتاب تنظیم نموده است.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن کتاب.
2. صالحيه، محمد عيسى‏. المعجم الشامل للتراث العربي المطبوع‏. قاهره. المنظمة العربية للتربية و الثقافة و العلوم، معهد المخطوطات العرب. 1992م. چاپ اول.
3. كرد على، محمد. خطط الشام‏. بیروت.مكتبه النوري‏. 1403ق. چاپ سوم.