تأسيس النظر
| تأسيس النظر | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | دبوسی حنفی، عبد الله بن عمر (نويسنده)
قبانی الدمشقي، مصطفی (محقق) کرخی، ابوالحسن (نویسنده) |
| عنوانهای دیگر | رسالة الإمام أبي الحسن الکرخي في الأصول |
| ناشر | دار ابن زيدون ** مکتبة الکلیات الأزهریة |
| مکان نشر | لبنان - بیروت ** مصر - قاهره |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /د2ت2 157/9 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تأسيس النظر، از آثار محدّث، اصولی، قاضی و فقیه حنفی، ابوزید عبیدالله عمر بن عیسی دبوسی مشهور به ابوزید دبوسی (متوفای 432ق)، است که به بررسی «علم الخلاف» و بیان مسائل اختلافی بین فقیهان اهلسنت میپردازد و میکوشد اصول و قواعدی فراهم سازد تا علاقمندان بتوانند در موارد مشابه، داوری صحیحی داشته باشند. در پایان این اثر، رساله محدث، فقیه حنفی و متکلم معتزلی، ابوالحسن کرخی (متوفای 340ق) همراه با توضیحات نجمالدین نسفی در باب دانش اصول فقه بر اساس مشرب حنفیان ضمیمه شده است.
پژوهشگر معاصر، مصطفی محمد قبّانی دمشقی این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزشمند بر آن افزوده و شخصیت و آثار دبوسی و ابوالحسن کرخی و نجمالدین نسفی و همچنین ویژگیها و روش اثر حاضر را با اختصار شناسانده است.
هدف و روش
- ابوزید دبوسی، با یادآوری این نکته که آموختن مسائل اختلافی برای جویندگان فقه، مشکل است و براحتی نمیتوانند راه استنباطش را بیابند، افزوده است: برای کمک به آنان مطالب این اثر را گردآوری کردم....[۱]
- مصطفی محمد قبّانی دمشقی با تأکید بر آنکه شناخت ریشههای مسائل اختلافی، از مهمترین اطلاعات لازم برای دانشوران در استنباط احکام است، افزوده است: ابوزید دبوسی اولین کسی است که «علم الخلاف» را تدوین کرد و اصول و قواعدش را مشخص ساخت.... [۲]
ساختار و محتوا
- در این اثر، برخی از مباحث «علم الخلاف» آمده است (مسائل فقهی اختلافی بین حنفیان؛ ابوحنیفه و یارانش و ابویوسف و محمد و...).
نمونه مباحث
- اصل در نظر ابوحنیفه و ابویوسف این است که فاسد شدن افعال نماز، باعث فساد حرمت نماز نمیشود.... [۳]
- اصل این است که هرچه با یقین ثابت شده، با شکّ از بین نمیرود. امام نسفی گفت: از مسائل آن اصل این است: کسی که در حدث شکّ کند بعد از آنکه یقین دارد که وضوء گرفته است، پس وضوی او باقی است تا زمانی که به وقوع حدث، یقین نکند. و هر کسی که در وضوی خودش شک کند بعد از آنکه یقین به حدث دارد، پس بر همان حدث باقی است تا زمانی که یقین به وضوء نیابد. [۴]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.