بندنیجی قادری، عیسی صفاءالدین
| نام | بندنیجی قادری، عیسی صفاءالدین |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | جلال‌الدین موسی |
| متولد | 1788 م |
| محل تولد | بندنیجین (امروز به مندلیج و مندلی معروف است)، استان دیالی عراق |
| رحلت | 1283 ق یا 1866 م |
| اساتید | عبدالرحمان الروزبهانى البغدادى
كمال‌الدين الكركولى الحنفى البغدادى الشيخ خالد بن احمد النقشبندى يحيى بن خالد العمادى المروزى عبدالله الحيدرى البغدادى النقشبندى |
| برخی آثار | جامع الأنوار في مناقب الأخيار |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00478AUTHORCODE |
ابوالهدى صفاء‌الدين عيسى بن جلال‌الدين موسى بن جعفر البندنيجى القادرى النقشبندى البغدادى (1203-1283ق)، عالم، مورخ، رياست اساتيد مدرسه (داوديه) بغداد
ولادت
در سال 1203 در بغداد ديده به جهان گشود و در همان شهر مراحل تحصيلى خود را طى نمود.
خاندان وى از منطقه‌اى به نام بندنيج كه از توابع بغداد است مى‌باشند. پدر وى فقيهى وارسته بوده كه بعد از منتقل شدن به بغداد با شيخ خالد بن أحمد النقشبندى (م 1242) آشنا گرديد كه رئيس فرقه نقشبندیه در عراق بوده است. وى بعد از شيخ خالد، به عنوان جانشين وى و رئيس فرقه نقشبندیه عراق معرفى گرديد كه سرانجام در سال (1238) وفات يافت.
تحصیلات
اولين آموزگار صفاء‌الدين پدر وى بوده است و سپس از اساتيد مختلفى كه در بغداد، حلقه تدريس داشته‌اند، استفاده‌ها برد كه از جمله آن‌ها مى‌توان به: عبدالرحمان الروزبهانى البغدادى، كمال‌الدين الكركولى الحنفى البغدادى، الشيخ خالد بن احمد النقشبندى، يحيى بن خالد العمادى المروزى، عبدالله الحيدرى البغدادى النقشبندى اشاره نمود.
مسافرتها
وى در طول مدت حيات خود به بلاد شام، حجاز و استانبول مسافرت نمود و در اين سفرها نيز از خرمن دانش دانشمندان آن بلاد نيز خوشه‌ها چيد.
وى در سرزمين شام در محضر عالمانى همچون: علامه عبدالرحمان بن محمد الكزبرى الدمشقى (م 1262)، حامد بن احمد العطار، شيخ عمر افندى الكوسجى الآمدى (امام حنفى‌ها در مسجد جامع اموى) و در مدينه منوره از محضر شيخ على بن يوسف الملك الباشلى المدنى استفاده‌ها برد.
به اين ترتيب، وى به يك جايگاه علمى ممتازى در عراق دست يافت تا اين‌كه به رياست اساتيد مدرسه (داوديه) بغداد كه داودپاشا آن را در مسجد جامع حيدر خان بغداد بنا نهاد، رسيد و ارتباط تنگاتنگى بين خود و دانشمندان شهر بغداد همچون: ابى الثناء شهاب‌الدين محمود بن عبدالله الآلوسى (م 1270) نویسنده تفسير (روح المعانى والسبع المثانى) و شاعر معروف آن دوره عبدالباقى بن سليمان بن احمد الفاروقى العمرى (م 1279) و السيد محمود بن زكريا الكيلانى القادرى، شيخ الطريقه قادريه (م 1258) ايجاد نمود.
وفات
وى در سن هشتاد سالگى و در سال (1283) دار فانى را وداع گفت.
آثار
از جمله ويژگى‌هاى وى، تأليفات اندك و رساله‌هاى مختصرى مى‌باشد كه در موضوعات مختلف به دست ما رسيده است كه عبارتند از:
- تراجم الوجوه و الأعيان المدفونين في بغداد و ما جاورها من البلاد.
- الأجوبة البندنيجية عن الأسألة اللاهورية.
- شرح نظم السراجية في الفرائض لسراج‌الدين محمد بن عبدالرشيد السجاوندى.
- شرح القصيدة الرائية و تخميسها لعبدالباقى بن سليمان العمرى (م 1278).
- حاشية على الفوائد الجليلة في مسلسلات بن عقيلة في الحديث.
- مشيخة البندنيجى.
- مجموعة البندنيجى؛ كه شامل رساله‌هاى مختلفى در اعتقادات، فلسفه، ادبيات عرب، لغت، حديث و تاريخ است.
منابع مقاله
- مقدمه کتاب جامع الأنوار في مناقب الأخيار
- عبدالسلام رؤوف، عماد؛، «صفاءالدین البندنیجی: حیاته و آثاره 1203 - 1283 ه - 1788 - 1866 م»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله:المورد، صیف 1984، مجلد الثالث عشر - العدد 2 (19 صفحه - از 3 تا 21).