بررسی ساختار نظام اجتماعی در اسلام
| بررسی ساختار نظام اجتماعی در اسلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صدیق اورعی، غلامرضا (نويسنده) |
| ناشر | اداره کل پژوهش‌های سيما |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1382ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | اسلام و اجتماع |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ص4ب4 230/2 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
بررسی ساختار نظام اجتماعی در اسلام، اثر غلامرضا صدیق اورعی، تلاشی است در تبیین قسمت‌هایی از نظام اجتماعی در اسلام.
مطالب کتاب، در پنج فصل تنظیم شده است. فصل نخست، به ترسیم چارچوب نظری، اختصاص یافته است. بدین منظور، ابتدا به توضیح و تشریح مفهوم «سیستم»، پرداخته شده و سپس، مفاهیمی همچون «نظام اجتماعی»، «رفتار»، «عمل»، «عمل اجتماعی» و... توضیح داده شده است[۱].
در انتهای این فصل، از تفاوت نظم اجتماعی و نظام اجتماعی و رابطه آنها با یکدیگر، سخن به میان آمده و به این نکته اشاره شده است که نظم اجتماعی، کیفیتی است که از نظام اجتماعی، انتزاع می‌شود و هر جامعه‌ای دارای نظام اجتماعی است که در صورتی که دچار اختلال‌های شدید نباشد، نظم اجتماعی از آن قابل انتزاع است و در صورتی که دارای اختلال‌های شدید باشد، بی‌نظمی از آن انتزاع می‌شود و بنابراین رابطه نظم اجتماعی با نظام اجتماعی، مانند رابطه کیفیت یک چیز با خود آن چیز است[۲].
در فصل دوم، نظام اجتماعی خانواده از نظر اسلام، به دو نحو بیان شده است: بنا بر واجب و حرام (به‌عنوان حداقل احکام) و بنا بر احکام واجب، حرام، مستحب و مکروه (به‌عنوان حداکثر احکام) و پس از آن، به تبیین برخی نکات عمده پرداخته شده و بعد از بحث از «نظام اجتماعی خانواده از نظر اسلام»، از سایر مراتب، سخن به میان آمده است[۳].
در فصل سوم، عناصری از نظام خویشاوندی که دین اسلام ارائه داده، مطرح گردیده و سپس هنجارهای این نظام، تبیین گردیده است. روابط والدین و فرزندان و روابط برادران و خواهران و همچنین، رابطه با دیگر آشنایان و فامیل، همگی در این فصل، مورد بحث قرار گرفته است[۴]. از جمله هنجارهایی که برای نقش پدری و مادری ذکر شده، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- والدین باید احکام و اخلاق دینی را در دوران بارداری رعایت کنند؛
- والدین باید برای فرزند خود نام نیک برگزینند[۵].
در فصل چهارم، به بحث پیرامون نظام همسایگی پرداخته و در پایان، چنین نتیجه گرفته شده است که در رعایت هنجارهای اسلامی در روابط همسایگی، پیوند دوستی و احساس همبستگی را در میان همسایگان برقرار کرده و هویت اجتماعی همسایگی و محلی را ایجاد و تقویت می‌کند[۶].
آخرین فصل نیز به بحث پیرامون نظام اجتماعی کل اختصاص یافته است[۷].
پانویس
منابع مقاله
متن کتاب.