فلسفه ربانی
فلسفه ربانی تلاشی نوین در بازگرداندن فلسفه به جایگاه اصیل آن یعنی حکمت ربوبی و عبودی است.[۱] این فلسفه نه صرفاً تفکر بشری، بلکه کشف نظام ربوبی در هستی و رساندن انسان به عبودیت و قرب الهی را هدف قرار میدهد.[۲]
پیشینه و خاستگاه
مفهوم حکمت ربانی ریشه در میراث اسلامی دارد؛ در نهجالبلاغه و آثار عرفا و حکمای اسلامی اشاراتی به حکمت ربوبی دیده میشود.[۳] در دوره معاصر، محمدجواد ربانی این مفهوم را به صورت منظومهای مستقل طرح و توسعه داده است.[۴]
مبانی و اصول
- اصل ربوبیت: همه هستی تحت تدبیر رب است و فلسفه باید این تدبیر را کشف کند.[۴]
- اصل عبودیت: غایت فلسفه، تربیت انسان عبد است، نه صرفاً اندیشمند.
- اصل لذت و انرژی: در نظام آموزشی سعا، لذت به عنوان پایه انرژی یادگیری مطرح شده است.
- اصل جامعیت: عقل، نقل و شهود را در پرتو ربوبیت جمع میکند.
مقایسه تطبیقی
| مکتب فلسفی | تفاوت با فلسفه ربانی |
|---|---|
| فلسفه مشاء | فراتر از عقل نظری صرف؛ عقل در پرتو ربوبیت |
| فلسفه اشراق | شهود در چارچوب عبودیت و ربوبیت |
| حکمت متعالیه | محور ربوبیت و عبودیت نه وجود |
| فلسفههای غربی | غایت عبودیت و قرب الهی نه معرفت نظری |
کارکردها
- تعلیم و تربیت: طراحی نظام سعا با تأکید بر انرژی و حضور
- حکمرانی: بازتعریف عدالت بر اساس ربوبیت
- سلوک فردی: تبدیل عبادات به جریان حضور و انرژی
اصطلاحات کلیدی
- حکمت ربانی / حکمت بشری
- کاشف سنن الهی / مخترع قواعد
- توحید افعالی
- عبودیت
- لذت ربانی / لذت وهمی
منابع
- ↑ تفاوتها، آثار و اهداف فلسفه ربانی، محمدجواد ربانی، civilica.com، ۱۴۰۴ش.
- ↑ فلسفه ربانی؛ بازتعریف فلسفه از منظر الهی، civilica.com، ۱۴۰۴ش.
- ↑ حکمت 471 نهجالبلاغه، nahj.makarem.ir.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ خطای یادکرد: برچسب
<ref>نامعتبر؛ متنی برای ارجاعهای با نامrabani1404وارد نشدهاست