ایران و دو جنبش در نیم قرن (مشروطه و نفت)

ایران و دو جنبش در نیم قرن (مشروطه و نفت)
پدیدآوران	صلاحی، سهراب (نویسنده)
ناشر	انتشارات امیر کبیر
مکان نشر	تهران
سال نشر	۱۳۹۵
موضوع	جنبش‌ها‌ و قیا‌م‌ها‌ -- ایران‌ -- تا‌ریخ‌ -- قرن‌ ۱۳ق‌.-۱۴,nsurgencyB -- Iran -- History -- 91-centuries th02,نفت‌ -- ایران‌ -- صنعت‌ و تجا‌رت‌ -- ملی‌شدن‌,radeB and industry Petroleum -- ownership Government -- Iran,ایران‌ -- تا‌ریخ‌ -- انقلاب‌ مشروطه‌، ۱۳۲۴ - ۱۳۲۷ق‌.,ranB -- History -- 9091-6091 ,Revolution Constitutional
کد کنگره	‏DSR۱۴۶۳/ص۸الف۹

ایران و دو جنبش در نیم قرن (مشروطه و نفت) تألیف سهراب صلاحی؛ در این کتاب زمینه‌ها و روند پیدایش دو جنبش مشروطه و ملی شدن صنعت نفت و چرایی و چگونگی شکست آن‌ها به روش تاریخی – تحلیلی مورد بحث قرار گرفته تا مقدمه‌ای باشد برای تبیین بهتر و پاسخ به چرایی پیروزی سومین حرکت گسترده مردم (انقلاب اسلامی) در حفظ هویت تاریخی و فرهنگی خود.

ساختار

مطالب کتاب در سه بخش ارائه شده است:

بخش اول: جنبش مشروطه

بخش دوم: ایران در میان دو جنبش

بخش سوم: جنبش ملی شدن صنعت نفت

گزارش محتوا

با شروع قرن نوزدهم میلادی و اندکی پس از انقلاب فرانسه (1789) سیطره غرب بر بسیاری از کشورها و از جمله ایران گسترش یافت. حضور مستقیم و غیر مستقیم سیاسی، فکری و اقتصادی غرب در ایران بر مسائل عمده به خصوص در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تأثیرات زیادی بر جای گذاشت، که بررسی و تحلیل آن‌ها بدون بررسی هرچند مختصر تحولات صورت گرفته در غرب و قدرت‌یابی و چنگ اندازی آن‌ها به دیگر کشورها از جمله اسلام و ایران و در نهایت تکوین سلطه آن‌ها، ناقص خواهد بود.

ایران تنها کشوری است که در طول کمتر از سه ربع قرن (1357-1284/1979-1906) شاهد دو جنبش و یک انقلاب بزرگ بوده است. جنبش مشروطه برآیند انتقاد گسترده نخبگان ایرانی از کارکرد نامطلوب دولت و به نظم درآوردن حاکمیت قاجار در چهارچوب قانون، و جنبش نفت محصول تلاش نخبگان و مردم ایران برای قطع دست انگلیس از تاراج منافع نفتی ایران بود، اما هر دو جنبش، راه شکست را پیمود و فرجام آن‌ها در کودتای 3 اسفند 1299 و 28 مرداد 1332 به وسیله انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها رقم خورد.

ویژگی عمده این اثر در ارائه و تبیین جدیدی از تحولات یکصد سال اخیر ایران است تا بتوان تحلیل نوینی از پدیده انقلاب اسلامی را در تألیف مستقل دیگری ارائه داد، از اینرو کوشش شده تا ضمن بازکاوی نقش استعمار غرب در رابطه با جهان اسلام و ایران و حاکمان ایرانی دوران قاجار و پهلوی، اقدامات و تحولات صورت گرفته در دوران مشروطه و نفت تشریح گردد تا از رهگذر آن انقلاب اسلامی که همان خواسته ناکام آزادی‌خواهی و عدالت طلبی مردم ایران در دو جنبش پیشین بود، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.

منابع مقاله

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران