ایرانیان و خلافت عباسی؛ رفتارشناسی سیاسی ایرانیان در قرن سوم هجری
| ایرانیان و خلافت عباسی؛ رفتارشناسی سیاسی ایرانیان در قرن سوم هجری | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فلاح زاده، سید حسین (نویسنده) |
| ناشر | سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۳۹۶ |
| موضوع | تاریخ - قرن ۳ ق عباسیان,از آغا‌ز تا قرن ۳ ق اسلام - تاریخ,قرن ۳ ق ایران - تاریخ |
| کد کنگره | DS۳۸/۶/ف۸الف۹ |
ایرانیان و خلافت عباسی؛ رفتارشناسی سیاسی ایرانیان در قرن سوم هجری تألیف سید حسین فلاح زاده؛ پژوهش حاضر با روش تاریخی - تحلیلی می‌کوشد تا رفتار سیاسی ایرانیان را در یکی از دوره‌های مهم تاریخی یعنی قرن سوم، مورد مطالعه و بررسی قرار می‌دهد. در این بررسی علاوه بر معرفی انواع رفتارهای سیاسی ایرانیان در قرن سوم در قبال خلافت، به مبانی و عوامل تأثیر گذار بر آن رفتارها نیز پرداخته شده است.
ساختار
کتاب از چهار فصل تشکیل شده است.
فصل اول: مفاهیم و چارچوب نظری؛ فصل دوم: خلافت عباسی، جریان‌های دینی و اندیشه‌های سیاسی در قرن سوم؛ فصل سوم: رفتارهای سیاسی ستیزه جویانه ایرانیان در قرن سوم؛ فصل چهارم: رفتارهای سیاسی تبعی و بی طرفانه ایرانیان در قرن سوم
گزارش محتوا
در پرتو پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، بار دیگر دین و معرفت دینی به ویژه تعالیم متعالی اسلامی، به عنوان فکر و فرهنگ مترقی و نجات بخش آدمی، در عرصه حیات انسان معاصر ظاهر شد. تجدید حیات تعالیم وحیانی و ارزش‌های اسلامی از سویی سبب بیداری و خودباوری ملت‌های مسلمان و احیای روح ستم ستیزی در آنان شد و از دیگر سو باعث نمایان تر شدن سست پایگی مسلک‌ها و مکتب‌های بشری و نظام‌های مبتنی بر آنها شد.
بایستگی تحقیقات دقیق و منسجم، نظریه پروری و نوآوری درباره زیرساخت‌های اندیشه دینی و نظامات اجتماعی مبتنی بر آن و ضرورت پرداخت علمی و روزآمد به حوادث واقعه فکری، به فراخور شرایط کنونی و درخور این رستخیز عظیم و نیز لزوم آسیب‌شناسی در حوزه فرهنگ ملی و باورداشت‌های رایج دینی به منظور عرضه صحیح و دفاع معقول از اندیشه دینی و زدودن پیرایه‌های موهوم و موهون از ساحت قدسی دین و تبیین و عرضه‌ی صحیح و دفاع معقول از اندیشه دینی و صیانت از هویت فرهنگی و سلامت فکری اقشار تحصیل کرده و نسل جوان کشور، تأسیس نهاد علمی - پژوهشی و آموزشی، دانشگاهی و حوزوی ممحض و کارآمدی را فرض می‌نمود. تحقیق حاضر که نتیجه‌ی تلاش علمی نویسنده است به موضوع رفتار سیاسی ایرانیان در قبال خلافت عباسی در قرن سوم می‌پردازد. یکی از راه‌های شناخت نوع رفتار سیاسی جوامع بررسی چگونگی رفتار آنان در گذشته تاریخی است؛ برای نمونه با بررسی چگونگی ظهور انقلاب مشروطه در ایران بهتر می‌توان انقلاب اسلامی را مورد مطالعه قرار داد. از این بررسی شاید بتوان با عنوان جامعه‌شناسی سیاسی تاریخ یاد کرد.
جامعه ایران در گذشته ده‌ها جنبش و به عبارتی قیام را آزموده است که بررسی تاریخی آنها ما را در شناخت رفتار کنونی این جامعه یاری می‌بخشد. بر این اساس پژوهش حاضر می‌کوشد رفتار سیاسی ایرانیان در یکی از دوره‌های مهم تاریخی یعنی قرن سوم را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. در این بررسی علاوه بر معرفی انواع رفتارهای سیاسی ایرانیان در قرن سوم در قبال خلافت، به مبانی و عوامل تأثیر گذار بر آن رفتارها نیز پرداخته شده است. این پژوهش بر این فرضیه استوار است که در قرن سوم بخشی از جامعه ایران با تأثیر پذیری از ساختار قدرت حاکم از یک سو و پذیرش اسلام سنی و فرهنگ سیاسی رسمی آن از سوی دیگر، نظام سیاسی موجود را که در قالب خلافت عباسی ظهور یافته بود، پذیرفته و در قبال آن رفتار سیاسی تبعی و پیرومنشانه را اتخاذ کرده است. نمود برجسته این گونه رفتار سیاسی را در اقدام‌های خاندان‌های طاهریان، سامانیان و آل سهل مشاهده می‌کنیم؛ در حالیکه بخش دیگری از این جامعه که تحت تأثیر فرهنگ دینی و سیاسی غیر رسمی قرار داشتند به رفتار سیاسی ستیزه جویانه‌ای با خلافت در قالب جنبش‌های سیاسی- اجتماعی روی آوردند یا حاکمیت متغلبی ایجاد کردند. محدودی از ایرانیان نیز رفتار بی طرفانه‌ای در قبال عباسیان اتخاذ نمودند. این پژوهش به روش تاریخی - تحلیلی می‌باشد. [۱]
پانويس
منابع مقاله
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران