ایران، اسلام، تجدد: مقالاتی در باب فکر و فرهنگ اسلامی در جهان جدید
ایران، اسلام، تجدد: مقالاتی در باب فکر و فرهنگ اسلامی در جهان جدید تألیف مرتضی اسعدی، این کتاب حاوی مقالاتی متخبی از میان نوشتهها و ترجمههای نویسنده است که پیشتر در نشریاتی چون تحقیقات اسلامی، دانشمند، کیهان فرهنگی، نامۀ دانش، نشر دانش و نگاه نو یا مجموعههای منفردی همچون تاریخ فلسفه در اسلام میان محمد شریف و سیر فلسفه در جهان اسلام ماجد فخری و نظایر آن چاپ و منتشر شده بودهاند. یک دو مقاله از این میان پیشتر در جایی چاپ نشده بوده: «عنصر ایرانی در اندیشه سیاسی اسلام»، «اسلام و غرب» و «تجدد در ایران: عصر پهلوی».
| ایران، اسلام، تجدد | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اسعدی، مرتضی (نویسنده) |
| ناشر | طرح نقد |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1397 |
| چاپ | يکم |
| شابک | 1ـ28ـ8582ـ600ـ978 |
| موضوع | فرهنگ اسلامی,Culture, Islamic,فرهنگ اسلامی,Culture, Islamic,تجددگرایی (اسلام),Islamic modernism, -- مقالهها و خطابهها, -- Addresses, essays, lectures, -- مقالهها و خطابهها, -- Addresses, essays, lectures, -- مقالهها و خطابهها, -- Addresses, essays, lectures, -- ایران, -- Iran,a01,a01,a03,a03,a02,a02 |
| کد کنگره | BP ۲۲۹/الف۵الف۹ ۱۳۹۷ |
ساختار
کتاب در سه بخش است و شامل هفده فصل است.
گزارش کتاب
این کتاب حاوی مقالاتی متخبی از میان نوشتهها و ترجمههای نویسنده است که پیشتر در نشریاتی چون تحقیقات اسلامی، دانشمند، کیهان فرهنگی، نامۀ دانش، نشر دانش و نگاه نو یا مجموعههای منفردی همچون تاریخ فلسفه در اسلام میان محمد شریف و سیر فلسفه در جهان اسلام ماجد فخری و نظایر آن چاپ و منتشر شده بودهاند. یک دو مقاله از این میان پیشتر در جایی چاپ نشده بوده: «عنصر ایرانی در اندیشه سیاسی اسلام»، «اسلام و غرب» و «تجدد در ایران: عصر پهلوی».
وجه اصلی گردآوری این مقالات در این کتاب بوده است که این مقالات به رغم آنکه پیوندهای بلافصل و اندامواری با یکدیگر ندارند، به طور کلی در بازبینی جهاتی از حرکتهای فکری اسلامی در قرون جدید و تعامل و تقابل میان اسلام و غرب، بهویژه غرب جدید، و وارسی گوشههای مهمی از زمینههای این تعامل و تقابل، همسو بودهاند.
در هر کدام از این مقالات گوشههایی از زمینهها، علل و آثار و نتایج این حرکتهای فکری یا داد و ستدها و ستیز و سازشها میان غرب و اسلام مورد بررسی قرار گرفته و بهمیزان و نحوۀ نفوذ مفاهیم و پدیدههای فکری، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جدید غرب در سرزمینهای اسلامی، از جمله ایران و میزان قبول و انکار آنها از سوی متفکران مسلمان عنایت شده است.
مقالات ترجمهشدهای که دراین کتاب آمده است بدون آنکه آراء ارائهشده در آنها تماماً مورد قبول و تأیید نگارنده باشد، به نحوی انتخاب شدهاند که این زمینهها و جهات و جوانب را از منظرهای معتقدانه و باورمندانۀ خویش بازبنمایند. لذا، مقالات مربوط به علم در اسلام و مهجورماندگی علوم در سرزمینهای اسلامی از نوشتههای پرفسور عبدالسلام انتخاب شده است که از معدود برندگان جایزۀ نوبل (فیزیک) در میان مسلمانان و از سرشناسترین منادیان ضرورت توجه به علوم و تکنولوژی در جهان اسلام است.
مقالۀ «تجدد در ایران: عصر پهلوی» نوشتۀ یکی از محققان صاحب نام شبه قارۀ هند، یعنی عبدالشکور احسن است که همۀ تحولات مادی و ظاهری و نیز فرهنگی و اجتماعی رخ داده در عصر پهلوی را کاملاً باورمندانه نوعی رویکرد بهتجدد در ایران آن عصر میدانسته و درعین حال با آنکه این مقاله را در هنگامۀ اقتدار رژیم پهلوی مینوشته، کوشیده است تا با رعایت نوعی انصاف و اعتدال عالمانه، به آنچه از نقطهنظر خود نقاط ضعف و فساد و احطاط این رژیم میدانسته است نیز اشاره کند.
مقالۀ «تجدد در عربستان، یمن، عراق، سوریه و لبنان» نیز از تراویدههای یکی دیگر از نویسندگان هندی است که به سائقۀ نیرومند پایبندی به مذهب حنبلی، بهنحوی کاملاً معتقدانه در پی اثبات نفوذ و تأثیر پیشگامانۀ محمد بن عبدالوهاب نجدی در بنیادگذاری حرکتهای اصلاحطلبانه و تجددخواهانۀ اسلامی به ویژه در بسیاری از سرزمینهای عربی بوده است.
با آنکه منظور اصلی از آوردن این مقالات در این کتاب مناقشه در بسیاری از آراء و باورهای مندرج در آنها نبوده بلکه برعکس آن بوده است که از نقطهنظرهایی حتیالامکان باورمندانه گوشههایی از مسائل مورد توجه در این کتاب را پیش روی خواننده بگشایند.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات