اوزان و مقیاس‌ها در دوران معاصر: رساله در باب مقیاس و اوزان و مقادیر و غیرها از حجم و کیل و نقود و سطح
| اوزان و مقیاس‌ها در دوران معاصر: رساله در باب مقیاس و اوزان و مقادیر و غیرها از حجم و کیل و نقود و سطح | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اعتماد السلطنه، محمد حسن بن علي (نویسنده) ورهرام، غلامرضا (مصحح) |
| ناشر | طهوري |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | 1400ش. |
| چاپ | يکم |
| شابک | 978-964-6414-96-9?? |
| موضوع | وزن‌ها و اندازه‌هاي ايراني -- تاريخ -- قرن 14 |
| زبان | فارسي |
| کد کنگره | 9الف6الف / 89 QC |
اوزان و مقیاس‌ها در دوران معاصر: رساله در باب مقیاس و اوزان و مقادیر و غیرها از حجم و کیل و نقود و سطح تألیف محمدحسن‌خان اعتمادالسلطنه، تصحیح و حواشی دکتر غلامرضا ورهرام؛ این نظام اندازه‌گیری در عمل رسماً نه‌تنها در دوران قاجار بلکه در قرن بیستم و حکومت پهلوی و همچنین در دوران معاصر در سراسر سرزمین ایران رایج و متداول است.
ساختار
کتاب در سه فصل به نگارش درآمده است.
گزارش کتاب
نقش اثرگذاری اوزان و مقیاس‌ها، سابقۀ تاریخی ممتدی در ایران دارد. با حوادث تاریخی، گاه سرزمین ایران از اقوام مختلف مانند آرامی‌ها و عیلامی‌ها تأثیر پذیرفته و برخی از اصطلاحات امور اداری را از آنان اخذ کرده و در ارزش‌های موجود ایران در دوران پیش از اسلام تداوم داده است. زمانی نیز اصطلاحاتی مانند «انگشت» و «گریب» ایرانی در تمدن‌های مختلف از جمله اسلامی نفوذ کرده و به صورت «اصبع» و «جریب» به کار رفته است.
مؤلف این رساله، محمدحسن مقدم مراغه‌ای، ملقب به صنیع‌الدوله و سپس اعتمادالسلطنه است. او در سال 1259 قمری در مراغه و به قولی در تهران متولد شد و در بهار 1313 قمری در تهران درگذشت و در نجف اشرف به خاک سپرده شد. او مردی فرزانه و اهل علم و قلم بود و عضویت انجمن جغرافیایی پاریس (1295 ق)، انجمن آسیایی فرانسه (1303 ق) و بعد عضویت انجمن آسیایی روس و انجمن آسیایی لندن را نیز دریافت داشت.
محمدحسن اعتمادالسلطنه دارای تألیفات و ترجمه‌های متعددی است و خدمت او به تاریخ و فرهنگ ایران قابل توجه است؛ از جمله: حجة السعادة فی حجة الشهادة، کشف المطالب، وقایع عظیمه، مرآة البلدان، التدوین فی احوال جبال شروین و .... .
رساله «در باب مقیاس اوزان و مقادیر و غیرها از حجم و کیل و نقود و سطح» یکی از تألیفات مهم محمدحسن اعتمادالسلطنه است. این نظام اندازه‌گیری در عمل رسماً نه‌تنها در دوران قاجار بلکه در قرن بیستم و حکومت پهلوی و همچنین در دوران معاصر در سراسر سرزمین ایران رایج و متداول است.
سبک نگارش اعتمادالسلطنه در این رساله، از بهترین نمونه‌های نویسندگی از دوران قاجار است و مصحح به همین دلیل در ویرایش آن، دخالتی نکرده تا برای مقایسه محققان سبک‌های نویسندگی ایران، بتواند مورد استناد قرار گیرد.
این رساله به خط نستعلیق در سال 1302 قمری نوشته شده است. عناوین آن با جوهر سرخ و بر روی کاغذ فرنگی در 25 برگ ده‌سطری است و جلد آن از چرم میشن قهوه‌ی و شامل یک مقدمه و سه فصل است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات