الکواکب الدریة في تراجم السادة الصوفیة
| الکواکب الدریة في تراجم السادة الصوفیة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مناوی، محمد عبدالرؤوف بن تاج العارفين (نويسنده) مزیدی، احمد فرید (محقق) |
| ناشر | دار الکتب العلمية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1429ق - 2008م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | تصوف - خلفای راشدین - عارفان - سرگذشت نامه - عرفان - محمد(ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | /م8ک9 278 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الکواکب الدریة فی تراجم سادة الصوفیة، تألیف زین‌الدین محمد عبدالرؤوف مناوی (952-1031ق) از جمله منابع مهم در معرفی عباد، زهاد و صوفیان از ابتدای اسلام تا قرن یازدهم است که با مقدمه و تحقیق احمد فرید مزیدی به طبع رسیده است.
مناوی در این کتاب شرح حال بزرگان و رجال صوفیه را به ترتیب تسلسل تاریخی در یازده طبقه نوشته است. هر طبقه صوفیه یکصد سال را پوشش داده است. شرح حال رجال هر طبقه به ترتیب حروف الفبا ذکر شده است.[۱]
این کتاب علاوه بر اینکه از کتب رجال عمومی شناخته می‌شود، از مهم‌ترین و کامل‌ترین کتب در میان کتب اختصاصی تراجم بزرگان صوفیه است؛ لذا به جهت اهمیت علمی و ذوقی آن احمد فرید مزیدی به تحقیق این کتاب اقدام کرده است. وی در رابطه با بعضی شخصیت‌های کتاب، لازم دانسته که تعلیقه‌هایی در اخبار و آثار ایشان بر کتاب بیافزاید؛ اقطاب بزرگی چون جنید و بایزید بسطامی و ابن سعید و ابن عربی و ابوالحسن شاذلی.[۲]
محقق کتاب در ابتدای آن، با نگارش شرح حال مختصری از مناوی و آثار او، به منابعی چون خلاصة الاثر محبی و الاعلام زرکلی ارجاع داده است.[۳]
مناوی پس از خطبه کتاب و توضیحی پیرامون شیوه نگارش و نام کتاب، مطالب مورد نظرش را با ذکر مقدمه‌ای در توضیح کرامت و متعلقات آن و نقد و بررسی دیدگاه منکرین کرامت آغاز کرده است. او تصریح می‌کند که کرامت ظهور امر خارق عادت بر دست ولی خدا همراه با طاعات و عرفان و بدون ادعای پیامبری است و دلالت بر صداقت و فضیلت او یا قوت یقین صاحبش دارد. بروز کرامت بدون شک امر ممکنی است؛ چراکه فرض وقوع مستلزم محال ذاتی نیست. بنابراین کرامت جایز است بلکه آنگونه که قرآن و حدیث نبوی به آن تصریح کرده‌اند واقع شده است. از جمله شواهد قرآنی قصه آصف بن برخیاست که تخت بلقیس را از مسافت دوری به چشم برهم زدنی حاضر کرد.[۴]
مناوی به شیوه رایج و به جهت تیمن و تبرک، پیش از طبقه اول در ضمن هشت باب سیره رسول اکرم محمد بن عبدالله(ص) را از ولادت تا وفات ذکر کرده است.[۵] پس از آن رجال طبقه اول که 36 تن از صحابه و زهاد و عباد قرن اول هستند ذکر شده‌اند؛ بدین‌ترتیب که در ابتدا خلفای اربعه و باقی به ترتیب حروف الفبا ذکر شده‌اند.[۶] در این اثر در دو جلد کتاب در مجموع 872 شخصیت معرفی شده‌اند. در معرفی رجال، گاه چون عمار بن یاسر[۷] به چند سطر بسنده شده و گاه چون ذوالنون مصری [۸] با تفصیل بیشتری با ذکر سخنان دیگران درباره او و نیز سخنان و عبارات متعددی از خود او معرفی شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه‌ها و متن کتاب.