الوسائل إلی معرفة الأوائل

الوسائل إلی معرفة الأوائل
پدیدآوران	سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) عدوی، ابراهیم (مصحح) عمر، علی محمد (مصحح) عسکری، حسن بن عبدالله (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	الأوائل. تلخیص
ناشر	مکتبة الخانجي
مکان نشر	مصر - قاهره
سال نشر	1359ش - 1400ق - 1980م
چاپ	1
موضوع	تاریخ - عجایب - اسلام - تاریخ - شگفتیهای جهان - متون قدیمی تا قرن 14 - اسلام - مسایل متفرقه - دایره المعارف‏ها و واژه نامه‌‎ها
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	5و9س 11 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الوسائل إلی معرفة الأوائل، نوشته ادیب، مورّخ، مفسّر، فقیه و نویسنده فعال شافعی قرن نهم و دهم قمری، جلال‌الدین عبدالرحمن سیوطی (849-911ق)، به معرفی اولین حوادث در تاریخ انسانی و اسلامی و نخستین کنشگران وقایع تاریخی، اعتقادی و فقهی می‌پردازد. بیشترین اهتمام نویسنده در این اثر، بر گردآوری و جامعیت مطالب، متمرکز شده و پردازش و نقادی آن، در غالب موارد، به فراموشی سپرده شده است.

هدف و روش

• جلال‌الدین سیوطی نوشته است: اثر حاضر، کتاب لطیف و جامعی در موضوع اولین‌ها است و در آن، کتاب الأوائل عسکری نوشته ابوهلال عسکرى را خلاصه کردم و چند برابرش بر آن افزودم و نظمی دلپذیر به آن بخشیدم.
• محققان کتاب، ابراهیم عدوی و علی محمد عمر، با تأکید بر آنکه کتاب الأوائل (عسکری) انباشته از روایات رایج و خیال‌پردازی‌ها است، می‌افزایند:

1. یکی از انتقادها بر سیوطی این است که او همان گفته‌های ساختگی و بافته‌های خیالی را در کتاب حاضر گرد آورده و هرچند به راویانش اسناد داده، ولی کوششی شایسته برای پالایش آن نکرده است و کمتر انتقادی در آن مشاهده می‌شود و تاریخ‌نگاران قدیم می‌پنداشتند که وقتی اسناد روایتی را بیان کردند گویی مسئولیت صحت مطالب برعهده راویان است و آنان دیگر مسئولیتی ندارند، در صورتی که هنوز نیاز به پردازش علمی و نقد روایات، باقی است.
2. سیوطی اطلاعات بسیاری بر آورده‌های ابوهلال عسکرى افزوده و به‌خصوص بسیاری از روایات مربوط به تاریخ و تمدن مصر را بیان کرده است.
3. از امتیازات این اثر، نقل و حفظ بسیاری از روایات کتاب‌هایی است که امروزه، یافت نمی‌شود یا هنوز تصحیح و منتشر نشده است.

ساختار و محتوا

نویسنده کتابش را در 22 باب (پیدایش آفرینش، طهارت، نماز، مرگ و جنازه، زکات، روزه، حجّ، خرید و فروش، واجبات، ازدواج، حدود، جنایات، جهاد، لباس، اسامی و القاب، خوردنی‌ها، مبعث پیامبر(ص)، امارت، علم، امثال، باب جامع و بعثت و قیامت) سامان داده است.

نمونه مباحث

ابن عساکر به نقل از امام جعفر صادق(ع) روایت کرده است که او گفت: اولین کسی که در راه خدا جهاد کرد، حضرت ابراهیم(ع) بود؛ چه، رومیان حضرت لوط(ع) را به اسارت گرفتند و ابراهیم(ع) جنگید و او را رهانید.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.