الهادی أو عمدة الحازم فی الزوائد علی مختصر أبی القاسم
| الهادی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن قدامه، عبدالله بن احمد (نويسنده) طالب، نورالدین (محقق) |
| عنوانهای دیگر | عمدة الحازم في الزوائد على مختصر أبي القاسم |
| ناشر | ممثلية الإمام القائد السيد الخامنئي في الحج |
| مکان نشر | قطر |
| سال نشر | 1428ق - 2007م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | فقه اهل سنت,فقه حنبلی,فتواهای حنبلی,خرقی،عمربن حسین، -۳۳۴ق -- مختصر |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP ۱۷۹/۹/الف۲۷ک۲ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
کتاب «الهادی» یا «عمدة الحازم فی الزوائد علی مختصر أبی القاسم»، نوشته ابومحمد عبدالله بن احمد بن محمد بن قدامه مقدسی (541-620ق)، مشهور به موفّقالدین، فقیه، صوفی، محدث و از بزرگان مذهب حنبلی، که یکدوره فقه حنبلی را با فشردهکردن مطالب کتاب الهدایة» علامه کَلوَذانی عرضه نموده است. نورُالدین طالب، پژوهش کتاب را انجام داده است.
اهمیت و روش نگارش کتاب
در تعریف کتاب چنین گفته میشود که «الهادی» اثری گرانسنگ بوده، سود فراوانی در آن نهفته است. این کتاب در میان حنبلیان شُهرت دارد و آنان به مسایل علمی الهادی اعتماد ویژهای دارند. این اثر فشردۀ مقدسی از جامعترین آثاری به شمار میآید که مسایلی را در خود گِرد آورده و خواننده را از دیگر متون مختصرِ فقهی بینیاز میکند اما آثار دیگر از الهادی بینیاز نیستند. اهمیت کتاب تا جایی است که آن را در جایگاه کتب مرجع نشانده است و کسانی مانند علامۀ بزرگ مذهب حنبلی «علی بن سلیمان مرداوی» در کتابش «الإنصاف» مطالب آن را نقل کردهاند.[۱]
موفّق مَقدِسی بیشتر متن کتاب «الهدایة» علامه کَلوَذانی (شاگرد قاضی ابو یعلی) را بازخوانی کرده و فشرده (خلاصه) نوشته است. او با این کار خواسته است که از میان مسایل کتاب هدایه، آنچه را که در کتاب «مختصر» خِرَقی (متوفای 334ق) نیامده، از منابع معتبر بازگو کند که نتیجۀ آنْ نوشتهای شده است که با اندازهای کوچک، دانش فراوانی را در خود جای داده است.
مقدِسی در این فشردهنویسی، از روش نگارش اصل کتاب پیروی نموده است؛ بدینگونه که او روایتهایی را از احمد بن حنبل و پیروان صاحبنامِ او آورده است. به بیان دیگر، او روش نگارشی را که در کتاب دیگرش «عُمدةالفقه» داشته و مبنایش را در گزینش روایتها فقط بر «قول واحد» از احمد بن حنبل نهاده است، کنار میگذارد.
موفّق همچنین، عنوان بیشتر فصلهای کتابش را احادیث برجستهای مینهد و مسائل فصل را بر پایۀ آن بنا میکند و پیش میبَرد. این ظرافتِ کار، خوانندۀ باهوش را به سوی پژوهش در ادلهای که در مظان احادیث است، رهنمون میکند.[۲]
انگیزۀ محقق برای پژوهش کتاب
محقق خواسته است که با بازخوانی نسخهای از «الهدلایة»، که در 1380ق چاپ شده است، و پیرایش دوبارۀ آنْ از کاستیها و کژیهای متن بکاهد. او با بهرهگیری از نسخۀ خطی مهمی از «الهدایه» که ابن مانع نیز به آن اعتماد داشته است و اکنون در کتابخانه محمودیه «مدینه منوّره» نگهداری میشود، پژوهش خود را انجام داده است.[۳]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه محقق