النوادر و الزيادات علي ما في المدونة من غيرها من الأمهات
| النوادر و الزيادات علي ما في المدونة من غيرها من الأمهات | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن ابی‌زید، عبدالله بن عبدالرحمن (نويسنده)
حلو، عبدالفتاح محمد (محقق) حجی، محمد (محقق) دباغ، محمد عبدالعزیز (محقق) ترغی، عبد الله بن مرابط (محقق) ابو خبزه حسینی، محمد بن امین (محقق) خطابی، احمد (محقق) |
| ناشر | دار الغرب الإسلامي |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1999م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 15 |
| کد کنگره | /الف۲ن۹ 178/45 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
النوادر و الزيادات علی ما في المدونة من غيرها من الأمهات، اثر ابومحمد عبدالله بن عبدالرحمن ابی‌زید قیروانی (310-386ق)، بزرگ‌ترین موسوعه در فقه مالکی است که با تحقیق عبدالفتاح محمد حلو، منتشر شده است.
ابن ندیم از این کتاب، با عنوان «كتاب النوادر في الفقه» یاد کرده و قاضی عیاض، آن را «النوادر و الزيادات علی المدونة» نامیده است. ابن خیر، دباغ، ذهبی، ابن فرحون، بغدادی و ثعالبی، این کتاب را جزو آثار قیروانی دانسته و آن را ستوده‌اند[۱].
این اثر، مهم‌ترین کتاب در فروع مذهب مالکیه، دانسته شده و در میان پیروان این مذهب، همانند مسند احمد در نزد اهل حدیث می‌باشد. اگر مسئله‌ای در آن یافت نشود، به احتمال زیاد نصی درباره آن مسئله، وجود ندارد. بروکلمان، مخلوف، سزکین و محمد محفوظ نیز از این اثر، یاد کرده‌اند[۲].
با وجود طولانی بودن این کتاب، به‌حدی که طبق تقسیمات پیشینیان، قطعات آن به صد جزء می‌رسد، برخی از علما، به حفظ آن پرداخته‌اند که این امر، نشان از اهمیت و ارزش والای آن دارد. از جمله این افراد، عبارتند از ابوعبدالله محمد بن عمر بن یوسف بشکوال، معروف به ابن فخار (متوفی 419ق) که نوادر را حفظ کرده و آن را نقل و خلاصه نموده بود. ابوالربیع سلیمان بن عبدالواحد بن عیسی همدانی (متوفی 599ق)، از اهالی غرناطه، نیز آن را حفظ نموده بود[۳].
این اثر، بزرگ‌ترین موسوعه در فقه مالکی است که نویسنده در آن، آراء و اقوال امام مالک و اعلام و بزرگان فقهای این مذهب را از مصادر و منابع اصلی و معتبر این مذهب که در «المدونة الكبری» ذکر نشده و از آن، غفلت ورزیده شده است، گردآوری نموده است[۴].
«المدونة»، کتابی است فراهم‌آمده از آرای فقهی ابوعبدالله مالک بن انس اصبحی (۹۳-۱۷۹ق)، دومین فقیه از فقهای چهارگانه اهل سنت، در عبادات و معاملات که توسط سحنون، از میان اقوال و گفتار ابوعبدالله عبدالرحمان بن قاسم (متوفی صفر 191ق) از شاگردان مالک، گردآوری شده است[۵].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه کتاب.
- المدونة الكبری.