النكت علی الألفية و الكافية و الشافية و الشذور و النزهة'

النكت على الألفية و الكافية و الشافية و الشذور و النزهة
پدیدآوران	سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) مطر، فاخر جبر (محقق)
عنوان‌های دیگر	الالفیه. شرح ** الشافیه. شرح ** الشذور. شرح ** النزهه. شرح ** الکافیه. شرح
ناشر	دار الکتب العلمية
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1428ق - 2007م
چاپ	1
شابک	‎978-2-7451-5323-4
موضوع	زبان عربی - صرف و نحو - زبان عربی - شواهد شعری
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	8ن9س 6141 PJ
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

النكت علی الألفية و الكافية و الشافية و الشذور و النزهة، اثر جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، کتابی است در بیان مهم‌ترین نکات دستوری و نحوی از پنج کتاب معروف در علم نحو و صرف که عبارتند از: «الكافية» و «الشافية» ابن حاجب، «الألفية» ابن مالک، «شذور الذهب» و «نزهة الطرف في علم الصرف» ابن هشام، که با تحقیق فاخر جبر مطر، منتشر شده است.

برخی از مهم‌ترین امتیازات کتاب حاضر که باعث اهمیت آن شده است، به شرح زیر می‌باشد:

1. روش منحصربه‌فرد سیوطی که در آن، متون پنج کتاب مهم در نحو و صرف را بررسی و به مهم‌ترین نکات دستوری و نحوی آنها، اشاره کرده است. این کتب، از مهم‌ترین کتاب‌های علم نحو و صرف در زمان خود محسوب می‌شوند.
2. استفاده از مصادر و منابع فراوان که بالغ بر 113 عنوان می‌باشد.
3. حفظ نصوص و آثاری که اصل آنها، مفقود است، مانند «شرح التسهيل» و «شرح الشافية» ابن هشام، «شرح الشافية» یزدی و «الوفية» سیوطی.
4. این کتاب، یکی از مهم‌ترین موسوعات نحوی و صرفی محسوب می‌شود که در آن، به گردآوری آراء، نظریات و اختلافات بزرگ‌ترین علمای علم نحو و صرف پرداخته شده و اقوال و دیدگاه‌های مختلف آنها در ابواب مختلف علم نحو و صرف جمع‌آوری گردیده است.

سیوطی روش و رویکرد مشهوری در نگارش آثار خویش دارد که در مقدمات برخی از کتب خویش به آن اشاره کرده است و آن، این است که منابع و مصادری را که در تدوین و نگارش مطالب، بدان اعتماد کرده و از آنها بهره برده است ذکر نموده و به نام نویسندگان آنها نیز اشاره کرده است.

وی در این اثر، پنج کتاب مذکور را محور اصلی نظرات خویش قرار داده و به ذکر یک عبارت از یکی از آنها، یا یک عبارت مشترک از دو یا سه عدد از این کتاب‌ها، پرداخته و سپس، آن عبارت را به‌واسطه ذکر اعتراضات، تعلیقات، اختلاف ‌نظرها، استدراکات و تنبیهات از سایر کتب، تعقیب و دنبال نموده و بدین واسطه، به شرح و توضیح آن موضوع، پرداخته است و در اکثر موارد نیز دیدگاه و نظریه نحوی یا صرفی خویش را در پایان، مطرح نموده است.

منابع مقاله

مقدمه کتاب.