النقود و المكاييل و الموازين
| النقود و المكاييل و الموازين | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مناوی، محمد عبدالرؤوف بن تاج العارفين (نويسنده) سامرائی، رجاء محمود (محقق) |
| ناشر | دار الرشيد للنشر |
| مکان نشر | عراق |
| سال نشر | 1981م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | سکه‌های عربی,وزن‌ها و اندازه‌های عربی,سکه‌های اسلامی,پول,سکه شناسی - کشورهای عربی,سکه ها - کشورهای عربی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | CJ ۳۴۱۰/م۸ن۷ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
النقود و المكاييل و الموازين، اثر عبدالرئوف بن تاج‌العارفین بن على مناوى (952-1031ق)، کتابی است درباره نقدهای رایج و پیمانه‌ها و میزا‌ن‌ها که با تحقیق رجاء محمود سامرایی، منتشر شده است.
کتاب با مقدمه‌ای از محقق در شرح حال مؤلف و اشاره به ساختار و محتوای آن، آغاز و مطالب در سه فصل، به شرح زیر، تنظیم شده است:
در فصل نخست، به بررسی معنای لغوی درهم پرداخته شده و وزن آن نسبت به سایر مقیاس‌ها مانند «مثقال»، «استار»، «دانق»، «حبه» و «اوقیه» مقایسه و بررسی شده است. در این فصل همچنین درباره رطل مصری و درهم شامی و مقدار آنها، بحث شده است[۱].
در فصل دوم، به بحث پیرامون دراهمی پرداخته شده است که در اصطلاح، به آنها «الدراهم البغلية»، «السود الوفية»، «الطبریة» و «الفتق» گفته می‌شده و همچنین، از درهم‌هایی به نام «الجوارقية» بحث به میان آمده و به بیان این موضوع پرداخته شده است که پول و نقد اعراب در زمان جاهلیت، فقط از جنس طلا و نقره بوده است. وی معتقد است که وزن درهم و دینار در میان اعراب، در زمان جاهلیت، با وزن آنها در زمان اسلام، برابر و مساوی بوده است. ایشان به‌واسطه اوزان و مقیاس‌هایی که بینشان متداول بود، با یکدیگر، معامله می‌کردند؛ به‌عنوان مثال، «رطل» در اصطلاح، دوازده «اوقیه» بوده و «النش» نصف «اوقیه» و «النواة» پنج درهم[۲].
وی در این فصل همچنین درباره وزن «مثقال» نسبت به «الحبة» بحث نموده و معتقد است که از زمان پیدایش واژه مثقال به‌عنوان یک واحد سنجش اوزان، معنای آن در جاهلیت و اسلام هیچ تفاوتی باهم نداشته است. در این فصل از اوزان سکه‌هایی که در اصطلاح، به آنها «الطبرية»، «البغلية» و «الدرهم الخوارزمي» گفته می‌شد، نیز بحث شده است. همچنین به ضرب سکه در عراق در زمان عبدالملک بن مروان و تغییر نقش آن در زمان حکومت منصور، اشاره شده است. همچنین، از دراهم مکروه و علت کراهت استفاده از آنها، سخن به میان آمده است[۳].
فصل سوم، به بحث پیرامون نقود اسلامی و نقود رایج در مصر و محاسبه درهم و دینار و...، اختصاص یافته است[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.