المقصور و الممدود (اسماعیل بن قاسم قالی)
المقصور و الممدود، از آثار ادیب و واژهشناس بغدادی اندلسی قرن چهارم هجری قمری، اسماعيل بن قاسم قالی مشهور به ابوعلى قالى (متوفای 356ق)، است که چگونگی گویش و نگارش انواع واژگان مقصور و ممدود و مهموز را در زبان عربی توضیح میدهد. پژوهشگر معاصر، ابونهله احمد عبدالمجید هریدی این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزشمند بر آن افزوده و شخصیت و آثار ابوعلى قالى و همچنین ویژگیها و روش اثر حاضر را معرفی کرده است.
| المقصور و الممدود | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قالی، اسماعیل بن قاسم (نويسنده) هریدی، احمد عبدالمجید (محقق) |
| ناشر | مکتبة الخانجي |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1419ق - 1999م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 977-5046-53-x |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 7م2ق ۶۱۳۱ PJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
برای دیگر کاربردها، المقصور و الممدود (ابهامزدایی) را ببینید.
هدف و روش
- ابوعلى قالى، با تأکید بر آنکه من هیچ شخصی از عباسیان را نیافتم که جویای علم و علاقمند به ادبیات باشد، با مبالغه و ستایش فراوان افزوده است: تا اینکه خلیفه عبدالرحمن بن ناصر اموی اندلسی را یافتم و از دریای علم او با خبر شدم و او به من فرمان داد تا به نگارش کتاب بپردازم.[۱]
- ابونهله احمد عبدالمجید هریدی با تأکید بر آنکه اثر حاضر نوعی فرهنگنامهنویسی است، افزوده است:
- ابوعلى قالى بهصورت اختصاصی به بیان معانی الفاظ مقصور و ممدود و مهموز در زبان عربی و تنظیم آن و آوردن مثال برای هر مورد پرداخته است.
- من این کتاب را با روش علمی تحقیق و تصحیح کردم و جایگاه علمی و ادبی ابوعلى قالى و روش او را در اثر حاضر و تأثیر آن را بر آثار بعدی سایر ادیبان تا پایان قرن یازدهم هجری قمری توضیح دادم و در مقدمه به پژوهش درباره تغییر و تحول اصطلاح «مقصور» و تداخل آن با «منقوص» پرداختم و فهرستی از آثار تألیفی درباره مقصور و ممدود در میراث فرهنگی عربی فراهم ساختم.[۲]
ساختار و محتوا
- این اثر دارای 2 بخش ذیل است:
- مقصور (مفتوح، مکسور، مضموم، مقصور مهموز، کلماتی که مقصور و ممدود میشود و لفظ و معنا یکی است، نوادر و شواذّ مقصور)
- ممدود (مفتوح، مکسور، مضموم، متفرقات از ابنیه ممدود و مقصور، نوادر و شواذّ ممدود)
نمونه مباحث
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.