المعونة علی مذهب عالم المدینة «الإمام مالک بن أنس»
| المعونة علی مذهب عالم المدینة «الإمام مالک بن أنس» | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قاضی عبد الوهاب، عبد الوهاب بن علی (نويسنده) عبدالحق، حمیش (مصحح) |
| ناشر | المکتبة التجارية |
| مکان نشر | عربستان - مکه مکرمه |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | /ق2م6 178/5 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
المعونة علی مذهب عالم المدینة «الإمام مالک بن أنس»، اثر قاضی عبدالوهاب بغدادی (متوفی 422ق)، کتابی است در ابواب مختلف فقه مالکی که با تحقیق حمیش عبدالحق در سه جلد منتشر شده است.
اثر حاضر، کتابی جامع از ابواب فقهی محسوب می‌شود که بر اساس عقاید مالک بن انس نوشته شده است. محقق اثر، سلیس بودن سبک و سهولت عبارات را از ویژگی‌های این کتاب دانسته است و اینکه با حجم کمش، از نظر علمی غنی و حاوی تعداد زیادی قواعد و مقررات فقهی است که خواننده را از ذکر بسیاری از فروع و مسائل فقهی بی‌نیاز می‌کند[۱].
ترتیب ارائه مطالب همانند کتب فقهی در ضمن 36 با کتاب طهارت آغاز و به کتاب جامع ختم شده است. مباحث هر کتاب در ضمن فصولی ارائه شده و در مجموع، مشتمل بر 2767 فصل است و هر فصل حاوی تعداد زیادی فرع و مسئله است. [۲].
قدمت این کتاب، به دوران متقدم- قرن چهارم هجری- برمی‌گردد و مؤلف آن، به تصحیح فروع عقاید و توثیق آرای فقهای بزرگ مالکی از امام مالک بن انس و اصحاب او، همچون ابن قاسم، اشهب و محمد بن عبدالحکم و... پرداخته است[۳].
به گفته حمیش عبدالحق این کتاب، دربردارنده دلایل صحیح و محکمی برای تمامی مسائل و فروع فقهی بوده و شامل بیش از هزار و دویست حدیث و اثر و حجم زیادی از استنباطات، تعلیلات، قواعد فقهی و اقوال و دیدگاه‌های ائمه مذهب مالکی و غیر ایشان است[۴].
این کتاب، مرجع مهمی برای مذهب مالکی به‌شمار می‌رود؛ زیرا فقهایی که بعد از نگارش آن آمده‌اند، از آن به عنوان منبعی برای کتب و آراء خود استفاده کرده‌اند و به آموزش و انتقال آن از نسلی به نسل دیگر، اهتمام ورزیده و در هنگام ذکر اقوال و نظرات فقها، به آن اشاره کرده‌اند؛ زیرا قاضی عبدالوهاب در فقه، اصول، لغت و سایر علوم، پایه محکمی داشته و از بزرگترین علما و از مشهورترین فقها به‌شمار می‌رود؛ لذا به او و کتاب‌هایش و مخصوصاً «المعونة» اعتماد شده و کتب و آثار متأخران فقهای مالکی، مملو از استدلال به اقوال و نظرات اوست [۵].
مؤلف از سه کتاب به عنوان منبع و مصدر مطالب کتاب خویش نام برده است که عبارتند از «الموطأ» امام مالک، «المدونة» و «المختصر الکبیر» محمد بن عبدالحکم که از جمله کتب معتبر نزد فقهای مالکی در عراق می‌باشد[۶].
این اثر، کتابی جامع در فروع و مسائل فقهی مالکی، اعم از عبادات، معاملات، جنایات و اقضیه به همراه ذکر ادله برای تمامی این فروع و مسائل است. همچنانکه دلایل مخالفین را نیز بدون ذکر دلیلشان ذکر کرده است[۷].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.