المراثي؛ مراث و أشعار في غير ذلك و أخبار و لغة
المراثي؛ مراث و أشعار في غير ذلك و أخبار و لغة، اثر محمد بن عباس یزیدی (متوفی 310ق)، کتابی است در ذکر مرثیهها و اشعار و قطعات معروف عرب که مرتبط با مرثیه میباشد.
| المراثي | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | يزيدي، محمد بن عباس (نويسنده)
طریفی، محمد نبیل (محقق) حسن، عزة (مقدمهنويس) |
| عنوانهای دیگر | مراث و أشعار في غير ذلک، و أخبار، و لغة |
| سال نشر | 1991م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | مرثیه و مرثیه سرایی عربی - مدیحه و مدیحهسرایی عربی - تاریخ و نقد |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 4ی4م 2223 PJA |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نویسنده، مطالب کتاب خود را بدون مقدمه آغاز نموده و اشارهای به روش نگارش و انگیزه خویش، نکرده است. کتاب او، با مرثیههای طولانی از اشعار کهن آغاز شده که گاه با توضیحات مختصری از برخی واژههای غریب، مکانها و موقعیتها، آمیخته شده است. وی سپس به ذکر برخی از فواید زبانی که از ابن حبیب و ابن اعرابی نقل شده، پرداخته که بیشتر با شواهدی از شعر، پشتیبانی شدهاند. سپس به ذکر اخبار تاریخی از دوران جاهلیت و اسلام پرداخته که بیشتر آنها حول محور اختلافات پیرامون مسئله خلافت و کشته شدن عثمان و جنگ جمل میگردد و دوباره، به ارائه اشعار بلند بازگشته و قصیده مثقب عبدی با مطلع:
| أ فاطم قبل بينك متعيني | و منعك ماسألت كأن تبيني |
و قصیده مهلهل با مطلع:
| أ ليلتنا بذي حسم أنيري | إذا أنت انقضيت فلا تحوري |
را ذکر کرده و سپس، به قطعاتی از اشعار عاشقانه و شکایت از زمانه و دوستان، اشاره میکند که همه آنها، بدون توضیحات میباشد. وی در نهایت، کتاب خود را با شعر معروف ابن حدادیه به پایان رسانده است:
| فما لك من حاد حبوت مقيدا | أو انحی علی عرنين أنفك جادع |
و بدین ترتیب، سیر نگارش مطالب کتاب که ذکر و روایت قصاید طولانی از مراثی معروف عرب در ابتدای کتاب میباشد، روشن میگردد و میبینیم که اهتمام ویژه نویسنده در درجه نخست، معطوف به مراثی معروف میباشد و این امر، ویژگی اساسی کتاب بوده و هدفی است که نویسنده از نگارش آن در نظر داشته است و ازاینرو، نام کتاب، «مراث و أشعار في غير ذلك...»انتخاب شده است. نویسنده بعد از آن، اشعار و قطعاتی را در موضوعات مختلف شعری روایت کرده است که بسیاری از آنها، مرثیه نیز بوده است. وی این اشعار و قطعات را بدون در نظر گرفتن هیچ نظم ظاهری از نظر هدف، معنا و یا هرچیز دیگری، ارائه داده است[۱].
بهطور خلاصه، محتوای کتاب متضمن سه بخش اساسی است:
- شعر: که دربردارنده 12 قصیده طولانی است که 9 عدد از آنها، مرثیه میباشد؛
- لغت: توضیح واژگان غریب و دیریاب؛
- اخبار تاریخی و ادبی[۲].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق.