المحدث الفاصل بين الراوي و الواعي

المحدث الفاصل بين الراوي والواعي
پدیدآوران	رامهرمزی، حسن بن عبدالرحمن (نویسنده) خطیب، محمد عجاج (مصحح)
ناشر	دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع
مکان نشر	دمشق - سوریه
سال نشر	1404 ق یا 1984 م
چاپ	3
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

المُحدِّث‌ الفاصل بين الراوي و الواعي، اثر قاضى حسن بن عبدالرحمن رامهرمزى (د 358ق‌/969م‌)، با تحقيق محمد عجاج خطیب، كتابى است در موضوع دراية الحديث كه به زبان عربى و در قرن چهارم هجرى نوشته شده است.

آنچه باعث اهميت كتاب مى‌شود، اين است كه اين اثر، اولین مجموعه‌اى است كه در دانش درايه تدوين يافته است.

ساختار

كتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و مطالب در عناوين و ابواب مختلف و متعددى، تنظيم شده است.

از جمله اقدامات ارزشمندى كه محقق در مورد كتاب انجام داده، آن است كه لغات و اصطلاحات كتاب را شرح كرده و موارد اختلاف را به دقت نشان داده است و در نهایت، كتاب را با فهرست منابع، مراجع نام‌هاى استادان مؤلف، اعلام، احاديث، اشعار، امثال و... به پایان برده است.

گزارش محتوا

محقق در ضمن مقدمه مفصل و تحقيقى خود، پيرامون مؤلف، عصر وى، استادان و آثار او، كتاب و جايگاه آن در اين فن، سخن گفته و در پانوشت‌ها به شرح حال استادان رامهرمزى پرداخته و احاديث را به منابع ارجاع داده و تاثير كتاب را بر مؤلفان بعدى نشان داده است.

در مقدمه نویسنده، مطالبى پيرامون حديث و فهم آن، بيان گرديده است.

مطالب با تبيين جايگاه حديث و راويان آن در فرهنگ اسلامى آغاز شده و با فضيلت دانش‌آموزى و حديث‌شناسى ادامه يافته است. در فصل‌هاى ديگر كتاب، ويژگى‌هاى دانشجو، آداب دانش‌اندوزى، شايستگى‌ها و بايستگى‌هایش و بالاخره مسائل مربوط به مصطلح الحديث آمده است.

از جمله عناوين و مطالب مطرح‌شده در كتاب، عبارتند از: طلب حديث؛ فضيلت جمع بين روايت و درايت و فهم آن؛ اجازه در اخذ حديث؛ قرائت بر محدث؛ كثرت روايت و...

كتاب سرشار است از آثار نبوى و اقوال متفكران اسلامى. كتاب حاضر، ازآن‌رو كه در اين فن، اولین اثر مى‌باشد، داراى نواقص و كاستى‌هایى است كه همين امر باعث شد تا پس از رامهرمزى، محدث بزرگ و محقق سخت‌كوش و پراطلاع، حاكم نيشابورى، كتاب «معرفة علوم الحديث» را نگاشته و با ترتيبى نوين و افزودن اطلاعات و مباحثى ديگر، كار رامهرمزى را به كمال نزدیک سازد.

از جمله ويژگى‌هاى كتاب، اين است كه محقق آن، در تحقيق تعليق و عرضه شايسته كتاب رنج گرانى را متحمل شده و كوشيده است تا كتابى منقح و پرثمر عرضه كند. او با پانوشت‌ها و تلاش‌هاى خود، ارزش كتاب را دوچندان نموده است. بجا و شايسته است كه كسانى كه دست به تحقيق كتابى مى‌زنند، از اين نمونه‌هاى عالى درس بگيرند.

وضعيت كتاب

اين كتاب براى اولین بار در سال 1391ش، بر اساس چهار نسخه، به‌وسيله محمد عجاج خطیب تصحيح شده و با افزايش پانوشت‌هاى سودمند و پرفايده‌اى منتشر شده است.

فهارس كتاب، در انتهاى آن جاى گرفته است. اين فهرست‌ها به ترتيب عبارتند از: فهرست مصادر و منابع تحقيق و تعليق مورد استفاده محقق؛ احاديث نبوى؛ شيوخ و اساتيد نویسنده و همچنين فهرست اعلام؛ اشعار؛ امثال؛ اماكن، مشاهد و غزوات مذكور در متن، به‌همراه فهرست مطالب و خطا و صواب.

در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر زندگى‌نامه مختصرى از اعلام مذكور در متن، به توضيح و تشريح برخى از لغات آن پرداخته شده است.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن كتاب.
2. «نگاهى به منابع حديث‌شناسى»، برگرفته از پايگاه اطلاع‌رسانى حوزه در تاريخ 9 آذرماه 1393،

وابسته‌ها

معرفة علوم الحديث و كمية أجناسه