اللمع في الفقه علی مذهب الإمام مالك

اللمع في الفقه علی مذهب الإمام مالك، اثر ابواسحاق ابراهیم بن ابوزکریا یحیی تلمسانی (متوفی 663ق)، کتابی است در ابواب مختلف فقهی، بر اساس فقه مالکیه که با تحقیق محمد شایب شریف، منتشر شده است.

اللمع في الفقه على مذهب الإمام مالک
پدیدآوران	تلمسانی، ابراهیم بن یحیی (نويسنده) شریف، محمد شایب (محقق)
سال نشر	1430ق - 2009م
چاپ	1
شابک	‎978-9953-81-820-7
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

اثر حاضر، کتابی است که در خود، ابواب فقهی را بر اساس عقاید و دیدگاه مذهب مالکی، جای داده است. مؤلف در این کتاب، مطالب را با عباراتی متمرکز و روشن، گاه به‌صورت مجمل طرح نموده، مانند جایی که می‌گوید: «و واجبات آن شش است: نیت، آب مطلق و...» و گاه به‌گونه مفصل، مانند جایی که می‌گوید: «بدان که خواب در حقیقت به دو حال بازمی‌گردد: یکی از آن دو این است که موضع حدث باز باشد؛ پس در این حال، خواب اندک و کثیر، هر دو ناقض وضو است...».

اگرچه نویسنده منابع خود را در کتاب اعلام نکرده است، اما پس از تأمل و دقت در آن، می‌توان دریافت که در نگارش مطالب، از دو کتاب، بیشترین بهره را برده است: کتاب «التلقين» قاضی عبدالوهاب بغدادی و «الخصال الصغير» ابن صواف بصری - که هر دو، از رجال مکتب عراق محسوب می‌شوند – و تلمسانی در ارائه موضوعات و مباحث، از رویکرد این دو تن، پیروی نموده و حتی در بسیاری از موارد، از آنها، به‌ویژه از کتاب «الخصال الصغير»، اقتباس نموده؛ لکن بر دومی مطالبی فراوان را افزوده است. این، در حالی است که از کتاب‌های دیگر، مانند «عقد الجواهر» ابن شاس و «المنتقی» باجی، نیز به درجه‌ای کمتر استفاده کرده است.

نویسنده در ارائه مطالب و ذکر نظریات و دیدگاه‌های مختلف، بیشتر به نظریه مشهور اکتفا کرده و گاهی نیز اقوال خلاف مشهور را پسندیده است. وی گاه این مطلب را به‌صورت مجمل بیان نموده و گاهی نیز به‌صورت مفصل بدان پرداخته است که در مقدمه، به نمونه‌هایی از هر دو، اشاره شده است.

یکی از علمای مذهب مالکی، یعنی سلیمان بحیری از علمای قرن نهم هجری به این کتاب توجه کرده و اقدام به نگارش شرحی برای آن نموده است. قرافی این مطلب را در «توشيح الديباج» ذکر کرده است.

در «مواهب الجليل»، «شرح الخرشي» و «حاشية الدسوقي» و غیر آن از علمای متأخر مذهب مالکی، مطالب اندکی از این شرح را نقل کرده‌اند.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.