العقيدة الطحاوية
| متن العقيدة الطحاوية و يليه متن القيروانية و يليه العقيدة السفارينية (نظم الدرة المضية في عقد أهل الفرقة المرضية) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | طحاوی، احمد بن محمد (نویسنده)
ابن ابی‌زید، عبدالله بن عبدالرحمن (نویسنده) سفارینی، محمد بن احمد (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | العقيده السفارينيه: نظم الدره المضيه في عقد اهل الفرقه المرضيه |
| ناشر | دار الصميعي |
| مکان نشر | عربستان |
| چاپ | 2 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
العقيدة الطحاوية اثر ابوجعفر طحاوی (متوفی 239ق)، این رساله به همراه دو رساله دیگر در مجموعه‌ای به نام متن العقيدة الطحاوية و يليه متن القيروانية و يليه العقيدة السفارينية (نظم الدرة المضية في عقد أهل الفرقة المرضية) به چاپ رسیده، نویسندگان این اثرها چیزهایی را که از نظر بزرگان آنان، به‌لحاظ زبانی باید به آنها اقرار کرد و به‌صورت قلبی باورشان داشت و با اعمال و جوارح انجامشان داد، بیان کرده‌اند. هر سه کتاب، مربوط به عقاید اهل سنت است.
ساختار
این رساله شامل یک مقدمه و بیان محتوای مطالب ضمن 105 شماره است.
گزارش محتوا
متن این رساله این‌گونه شروع می‌شود: «علامه حجت‌الاسلام ابوجعفر وراق طحاوی در مصر گفت: این اثر بیان عقیده اهل سنت و جماعت بر مذهب فقهای مسلمان: ابوحنیفه نعمان بن ثابت کوفی و ابویوسف یعقوب بن ابراهیم انصاری و ابوعبدالله محمد بن حسن شیبانی (رضواناللهعليهمأجمعين) و اعتقاداتشان در اصول دین است»[۱].
متن این اثر، به‌صورت نثر مسجع نوشته شده است. نویسنده در آن در قالب 105 شماره به بیان عقاید اسلامی از نگاه افراد فوقالذکر پرداخته و متن را با دعا و درخواست ثبات قدم در ایمان به پایان برده است. وی در پایان از خداوند می‌خواهد که ما را از اهوای مختلف و آرای متفرقه و مذاهب ردیه‌ای مثل مشبهه و معتزله و جهمیه و جبریه و قدریه و دیگرانی که با جماعت اهل سنت و جماعت مخالفت کردند، درامان بدارد و از این فرقه‌ها برائت می‌جوید[۲].
طحاوی در قسمتی از متن درباره قرآن می‌نویسد: «و إن القرآن كلام الله، منه بدا بلا كيفية قولا و أنزله علی رسوله وحياً و صدقه المؤمنون علی ذلك حقا و أيقنوا أنه كلام الله تعالی بالحقيقة، ليس بمخلوق ككلام البرية؛ فمن سمعه فزعم أنه كلام البشر فقد كفر و قد ذمه الله و عابه و أوعده بسقر؛ حيث قال تعالی:سَأُصْلِيهِ سَقَرَ ﴿المدثر: 26﴾؛ فلما أوعد الله بسقر لمن قالإِنْ هَـذَا إِلَّا قَوْلُ الْبَشَرِ ﴿المدثر: ٢٥﴾، علمنا و أيقنا أنه قول خالق البشر و لا يشبه قول البشر» (ما معتقدیم که قرآن سخن خداست که آن را بر پیامبرش فرستاده است و مؤمنان حقانیت آن را تصدیق کرده و یقین دارند که این سخن، در حقیقت سخن خداست و چون سخن بشر، مخلوق نیست. هرکه پندار مخلوق بودنش را داشته باشد، حتما کافر است و خدای متعال او را مذمت کرده و وعده جهنمش داده...)[۳].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب هر سه رساله، در انتهای کتاب ذکر شده است.[۴].
مطالب دو رساله اول، منثور و رساله سوم منظوم است. فقط رساله اول دارای پاورقی است و آن‌هم به‌جز ذکر موارد اختلاف نسخ در چند مورد، چیز دیگری ندارد.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.