الشيعة و السنة و اختلافات الفقه و الفكر و التاريخ

الشيعة و السنة و اختلافات الفقه و الفكر و التاريخ
پدیدآوران	بنا، رجب (نویسنده)
ناشر	دار المعارف
مکان نشر	مصر - قاهره
سال نشر	مجلد1: 2005م
چاپ	2
شابک	‎977-02-6781-3
موضوع	اهل سنت - عقايد اهل سنت و شيعه شيعه - عقايد شيعه و اهل سنت وحدت اسلامی
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏233‎‏/‎‏9‎‏ ‎‏/‎‏ب‎‏9‎‏ش‎‏9
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، وحدت اسلامی (ابهام‌زدایی) را ببینید.

الشيعة و السنة و اختلافات الفقه و الفكر و التاريخ اثر نویسنده مصری رجب البنا، پژوهشی است در راستای شناسایی شیعه و سنی و اشاره به تشابهات و اختلافات میان آن دو که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است.

نویسنده معتقد است که جهل شیعیان و سنیان به عقاید، باورها و تفکرات یکدیگر، مهم‌ترین عامل رنجش و دوری آن‌ها از هم شده است.

انگیزه نگارش

هدف نویسنده از نگارش این کتاب، همچنان که در مقدمه بدان اشاره نموده، تبدیل شیعه به اهل سنت و یا تبدیل اهل سنت به شیعه و یا ادغام هر دو فرقه در یک فرقه نیست، زیرا هر دو در اصول دین همچون ایمان به خدای واحد و نبوت پیامبر(ص) و معاد ایمان داشته و تنها در فروعات دین، با یکدیگر اختلاف دارند. بلکه هدف وی، دادن آگاهی نسبت به هر دو فرقه و شناساندن این نکته است که اختلاف آن‌ها فقط در فروعات است.

ساختار

کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب بدون تبویب و فصل‌بندی خاص، در عناوین مختلفی عرضه شده است.

گزاش محتوا

در مقدمه، به این نکته اشاره گردیده که شیعه و سنی، در اصول دین اختلافی نداشته و اختلاف آن‌ها، به دو امر اساسی زیر برمی‌گردد:

1. مسئله امامت: شیعه امامت را از ارکان ضروری و اصول دین دانسته و معتقد است هر عصر و زمانی، دارای امامی زنده و حی، از اولاد علی بن ابی‌طالب(ع) و فاطمه زهرا(س) بوده و منزله امام، به‌منزله انبیاست درحالی‌که اهل سنت معتقد به چنین عقیده‌ای نیستند.
2. ازدواج متعه: که شیعه معتقد است پیامبر(ص) چنین ازدواجی را مباح نموده و منعی بر آن وارد نشده، اما اهل سنت قائل به اسانیدی هستند که به تحریم آن، تأکید دارد.

به اعتقاد نویسنده، غیر از دو مورد مذکور، افکار شاذ و غریبی که به شیعه نسبت داده شده و در کتب قدیمی همچون «الملل و النحل» شهرستانی موجود است، مربوط به شیعه امامیه و حتی زیدیه نیست، بلکه افکار باطلی است مربوط به فرق ضاله‌ای می‌شود که در گذشته بوده و امروزه جز نامی از آن‌ها در صفحه روزگار، باقی نمانده است.

نویسنده در ابتدای کتاب، به بررسی منشأ و چگونگی تطور و تکامل مذهب شیعه پرداخته است. زیرا به اعتقاد وی، این مذهب، ازلحاظ منشأ و تطور، دارای خصوصیتی است که باعث تمایز آن از مذاهب اهل سنت می‌شود زیرا هرچند مذاهب مالکی، شافعی، حنبلی و حنفی با یکدیگر اختلاف دارند، اما این اختلاف فقط در فروع و فهم و تفسیر آیات و احادیث و در استفاده از قیاس و استنباط است. به‌عبارت‌دیگر، اختلاف میان آن‌ها، اختلافی منهجی و روشی است که ارتباطی با سیاست ندارد. اما شیعه در ابتدا، با حزب حاکم، دارای اختلاف و تعارض شدید بود و تعارض آن‌ها صبغه دینی داشت و برگرفته از قرآن و سنت بود. به اعتقاد نویسنده، اهل سنت اطلاع چندانی از مذاهب و افکار شیعه نداشته و برخی از آن‌ها، آگاهی‌های اندکی از اقوال، عبارات و احکام شیعه داشته و برخی دیگر، اطلاعاتی دارند که از کتبی قدیمی اخذ شده که نویسنده‌های آن معمولاً، به دلایل سیاسی، عداوت شدیدی نسبت به شیعه داشته‌اند و بدین لحاظ، آگاهی اهل سنت از شیعه، آمیخته با اکاذیب و شایعات فراوانی است و به این سبب است که بیشتر اهل سنت، گمان می‌کنند که شیعه یک فرقه واحد است درحالی‌که شیعه دارای فرقه‌های مختلفی است که برخی از آن‌ها، معتدل بوده و دارای اشتراکات فراوانی با اهل سنت هستند و برخی نیز دارای افکاری غریب و بعید هستند که به غلات شیعه معروف‌اند و باید میان این دو، فرق گذاشت.

به باور نویسنده، دشمنان اسلام در پی آن هستند تا اختلافات مذهبی میان مسلمین را پررنگ کرده و این اختلافات را به حد دشمنی و عداوت کشانده و همانند جنگ میان کاتولیک‌ها و پروتستان‌ها در ایرلند، باعث ایجاد جنگ‌های مذهبی و فرقه‌ای میان آن باشند و بدین‌وسیله، تیشه به ریشه اسلام زده و آن را از میان بردارند. درحالی‌که وظیفه مسلمین با توجه به آیه شریفه «وَ أَطيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ ريحُکُمْ وَ اصْبِرُوا» (انفال: 46)، دامن نزدن به این اختلافات است.

از دیگر موضوعات مورد بحث در کتاب، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود: مسئله امامت، تقیه و متعه در امامیه؛ آزار شیعیان به‌وسیله تندروها و افراطیون؛ غلات شیعه؛ اجتهاد نزد شیعه؛ شیعه از دیدگاه اهل سنت؛ دفاع ائمه سنی از شیعیان؛ اهل سنت از دیدگاه و منظر شیعه؛ تجدید مذهب در شیعه؛ نظام سیاسی شیعه؛ اقتصاد اسلامی در میان اهل سنت و شیعه و اختلافات فقهی یا تضاد سیاسی.

نویسنده در پایان کتاب، به بحث و بررسی این موضوع پرداخته که آیا تقریب میان شیعه و اهل سنت، ممکن و شدنی است و یا اینکه این موضوع، امری محال بوده و تباعد و دوری میان آن‌ها، ابدی و همیشگی است.

وضعیت کتاب

فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده است.

کتاب فاقد هرگونه پاورقی است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.