الزینة في الکلمات الإسلامیة العربیة
الزینة في الکلمات الإسلامية اثر ابوحاتم احمد بن حمدان رازی (متوفی 322ق)، كتابی است در اصطلاحات اسلامی كه غير منظم تدوين شده و با تحقیق حسین بن فیض‌الله همدانی یعبری حرازی، منتشر شده است.
| الزینة في الکلمات الإسلامیة العربیة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابو حاتم رازی، احمد بن حمدان (نويسنده) همدانی، حسین (مصحح) |
| ناشر | مرکز الدراسات و البحوث اليمني |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 1415ق - 1994م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | /الف2ز9 82/2 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
کتاب حاضر، یکی از آثار لغوی اسماعیلیه می‌باشد که دارای شیوه خاصی بوده و با کتب لغوی دیگر، متفاوت است؛ زیرا مؤلف در آن، به بحث تطوری و تاریخی لغت از دوران جاهلی تا عصر اسلامی پرداخته و تغییری را که بر الفاظ وارده شده، بازگو کرده است و از این لحاظ، کتاب از اهمیت ویژه‌ای، برخوردار است[۱].
ابوحاتم این کتاب را برای خدمت به دعات و مستجیبان مذهب اسماعیلی نوشته است و جنبه دینی و تعلیمی در آن، بسیار قوی است و اهمیت آن در زمینه مباحث لغوی، فراوان است و علاوه بر جنبه لغوی، در زمینه مصطلحات اسلامی نیز بسیار خوب بحث کرده است[۲].
ابوحاتم در مقدمه نسبتاً طولانی کتاب، به برخی از مسائل مربوط به لغت پرداخته است و در همین مقدمه، از آن‌که می‌گوید: «فارسیان نیز پیامبری داشته‌اند و او را به فارسی کتابی بوده است»، به اهمیت و فضیلت زبان عربی بر دیگر زبان‌ها پرداخته و در همین مورد، فضیلت اسلام را بر دیگر ادیان، بیان کرده و می‌گوید: «زبان عربی، زبان قرآن و زبان رسول‌الله(ص) است»[۳].
شیوه ابوحاتم در این کتاب، همچون دیگر تصانیف و تآلیف که به ترتیب حروف تهجی می‌باشد، نیست؛ او روی‌هم‌رفته، کلماتی را که مورد بحث قرار داده، در چهار بخش، بیان کرده است: بخشی را به ذات الهی و اسماء و صفات خداوند، بخشی را به عالم و ظواهر طبیعت و بخشی را هم به انسان، اختصاص داده است. در یک بخش هم از رسالات دینی و به‌ویژه اسلام و عقاید مربوط به اسلام و آنچه که به عبادات و معاملات اسلامی، بستگی دارد، بحث می‌کند[۴].
هدف ابوحاتم از تألیف کتاب، آن است که وی می‌خواسته آنچه که در نصوص دینی از الفاظ غریب وجود دارد، توضیح دهد و در واقع، یک نوع هدف مذهبی داشته، زیرا در کتاب خود، به بحث از فرق اسلامی هم پرداخته است[۵].
پانویس
منابع مقاله