الرسائل التسع في مسائل فقهية استدلالية
| الرسائل التسع في مسائل فقهية استدلالية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مرتضوی لنگرودی، محمدحسین (نويسنده) لجنة تحقیق مدرسه آيةالله اللنگرودی قدس‌سره العلمیة (محقق) |
| ناشر | جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم. مؤسسة النشر الإسلامي |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1429ق |
| موضوع | فقه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الرسائل التسع في مسائل فقهية استدلالية، اثر سید محمدحسین مرتضوی لنگرودی (متوفی 1426ق)، کتابی است حاوی نه رساله در چند مسئله فقهی که نویسنده در آنها سعی نموده مطالبش را به‌صورت استدلالی بیان کند. تحقیق این اثر برعهده گروه تحقیقی مدرسه آیت‌الله لنگرودی بوده است.
ساختار
کتاب با مقدمه کوتاه ناشر و زندگی‌نامه نویسنده آغاز شده و به دنبال آن، متن اصلی در نه رساله آمده است.
گزارش محتوا
موضوع رساله‌های نه‌گانه کتاب، به‌ترتیب عبارت است از:
زیارت مرقد حضرت اباعبدالله(ع)، تقدم نمازگزار بر مرقد معصوم(ع)، بیرون بردن سنگ‌ریزه و امثال آن از مسجد، شهرهای بسیار بزرگ و نامتعارف، استحباب نماز اعاده‌ای (نمازی که در ظاهر صحیح یا مقبول گزارده شده، ولی چون در واقع احتمال خللی منافی با صحت یا قبول در آن وجود دارد - گرچه احتمالی ضعیف - شخص دوباره آن را برگزار می‌کند تا در واقع هم صحیح و مقبول باشد)، نجس نبودن میته آدمی، وقت ادا و قضای غسل جمعه، باطل نشدن غسل‌های مستحبی با حدث و شک در حدث بعد از وضو و در وضو بعد از حدث.
در این کتاب که حاوی شماری از مسائل فقهی استدلالی است، به معظم مدارک مسائل به‌گونه اختصار اشاره شده است؛ تا هم حشو و زوائد ساقط شود و هم فوائد مهم تبیین گردد.
پاره‌ای از مطالب رساله اول: روایات معتبر، متضافر و مستفیضی در فضیلت زیارت امام حسین(ع)، به‌خصوص در برخی از اوقات، وارد شده و بسیاری از این روایات، ظهور در وجوب زیارت آن حضرت از نزدیک بر هر مسلمانی که مقر به امامت اوست، دارد؛ منظور از «الواجبة»، «الفريضة»، «المفترض» و «مروا شيعتنا» و... که در باب 44 از ابواب مزار کتاب وسائل الشیعه آمده، وجوب کفایی نیست، بلکه وجوب عینی تعیینی است بر هر مسلمانی که امامت آن امام را پذیرفته و امکان زیارت برای او مهیاست، بلکه بر او واجب است که در مدت حیاتش بارها، نه فقط یک بار، به زیارت آن حضرت مشرف شود؛ از جمله روایات دال بر وجوب عینی، موثقه (بلکه صحیحه یا حسنه) ابن کثیر است: «لو أن أحدكم حج دهره ثم لم يزر الحسين(ع) لكان تاركا حقا من حقوق رسول‌الله(ص)؛ لأن حق رسول‌الله(ص) فريضة من الله واجبة علی كل مسلم»[۱].
در رساله دوم، نویسنده سه قسم نماز در جلو، نماز در عقب و نماز مساوی با قبر معصوم(ع) را مطرح کرده و حکم هرکدام را با ذکر اقوال علما و روایات بیان نموده است[۲].
در رساله سوم، نویسنده در ابتدا نظر مشهور را که عدم جواز اخراج شن و سنگ‌ریزه و امثال آن (چیزهایی که زباله و آشغال محسوب نمی‌شود) از مسجد است، ذکر نموده و در ادامه به تفصیل و بیان فروعات آن پرداخته است[۳].
در رساله چهارم، نخست نصوص مربوطه ذکر شده، سپس مسافت معتبر در قصر و مبدأ و منتهای حساب مسافت شرعی مشخص گردیده و آنگاه دو بحث صغروی (اصل وجود شهرهای بسیار بزرگ و نامتعارف) و کبروی (از جهت مبدأ و منتهای مسافت و محل اقامت و خفای اذان و نهان شدن دیوارها، بر فرض وجود چنان شهرهایی) مطرح شده است[۴].
در رساله پنجم، نویسنده ضمن بیان دو مقام، نه فرع را برای این مسئله بیان کرده و حاصل را در یک جدول گنجانده است[۵].
در رساله ششم، طبق تحقیقی که نویسنده انجام داده، مسلمان با مرگ، نجاست بر او عارض نمی‌شود و در نصوص نیز دلالتی بر نجاست به‌صورت صریح وجود ندارد، هرچند بین اصحاب این امر شایع می‌باشد[۶].
در رساله هفتم، بیان شده که بنا بر تحقیق – با قطع نظر از احتیاط - وقت ادای غسل جمعه، از طلوع فجر دوم روز جمعه تا غروب خورشید است[۷] و وقت قضای آن از ابتدای روز شنبه تا غروب خورشید است[۸].
در رساله هشتم، درباره بطلان یا عدم بطلان غسل‌های مستحبی با حدث، پنج قول مطرح شده است:
- باطل شدن آن با احداث صغیره مطلقا (خواه نوم باشد خواه غیر نوم)؛
- عدم بطلان آن مطلقا؛
- تفصیل بین نوم که باعث از بین رفتن غسل می‌شود و غیر نوم که نمی‌شود؛
- عدم بطلان مطلقا، هرچند مستحب است که اعاده شود (مختار مصنف)؛
- عدم بطلان با مطلق احداث صغیره و کبیره، هرچند مستحب است که اعاده شود و افضل این است که در احداث کبیره اعاده شود و از آن بهتر این است که با نوم نیز اعاده شود و از این دو برتر این است که هنگام سائر احداث صغیره نیز اعاده شود[۹].
در رساله نهم، درباره شک در حدث بعد از وضو و شک در وضو بعد از حدث، شش صورت ذکر شده و با استفاده از روایات و اصول عملیه، حکم هرکدام از این صور بیان شده است[۱۰].
وضعیت کتاب
فهارس فنی و محتویات در انتهای کتاب آمده است.
پاورقی‌ها علاوه بر ارجاعات، حاوی توضیح برخی از مباحث کتاب است.
پانویس
منابع مقاله
متن کتاب.