الرد على الجهمية
الرد علی الجهمية، اثری از ابوعبدالله محمد بن اسحاق بن منده اصفهانی (310-395ق)، از محدثان مشهور، که در رد بر باورهای فرقه جهمیه، بهویژه مؤسس آن، یعنی جهم بن صفوان (متوفای 128ق) پیرامون صفات خدای تعالی و مسائل اعتقادی دیگر به نگارش درآمده است[۱].
| الرد على الجهمية | |
|---|---|
| پدیدآوران | ابن منده، محمد بن اسحاق (نويسنده) فقیهی، علی بن محمد (محقق) |
| ناشر | [بی نا] |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 1402ق - 1982م |
| چاپ | 2 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف28 ر4 203/6 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
کتاب، مشتمل بر نود و دو حدیث و روایت است[۲].
نویسنده در این کتاب متعرض تعدادی از صفات خداوند که مورد انکار فرقه جهمیه واقع شده، گردیده است و در این زمینه به قرآن کریم و سنت صحیح که در صحیحین و غیر آن آمده، استدلال کرده و سپس در پی آن، احادیث و روایاتی حسن و ضعیف را – با ذکر اسانید آنها و اشاره به ضعف یا عدم ثبوت برخی از آنها – آورده است. البته نویسنده، قرآن کریم و احادیث صحیح را اصل در استدلال قرار داده و احادیث ضعیف یا غیر ثابت را تنها از باب متابعت یا استشهاد ذکر کرده است[۳].
وی همچنین روایات و اقوالی از صحابه و تابعان را در جهت روشن کردن رویکرد آنان در خصوص آیات صفات (صفات خبری) و احادیث پیرامون آنها ذکر کرده است[۴].
نویسنده به روش محدثان، متن احادیث و روایات را با ذکر سند آورده است[۵].
محقق علاوه بر تحقیق متن کتاب و ذکر مقدمهای درباره نویسنده و آثار وی، به استخراج و مستندسازی احادیث و روایات بر اساس مصادر اصلی، آدرسدهی آیات و توضیح کلمات دشوار و نامأنوس در پاورقی، پرداخته است. وی برای هریک از مصادر صحیحین، مسند ابن حنبل و سنن ترمذی و ابن ماجه، علائمی رمزی قرار داده و دیگر مصادر را با ذکر نام آورده است. به جهت پرهیز از پرحجم شدن کتاب، به تعلیقاتی که در باب اول آورده، اکتفا نموده است.
وی فهرستهای فنی را نیز به آخر کتاب افزوده است[۶].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق.