الجوهرتين العتيقتين المائعتين من الصفراء و البيضاء (الذهب و الفضة)

    از ویکی‌نور
    الجوهرتين العتيقتين المائعتين من الصفراء و البيضاء (الذهب و الفضة)
    الجوهرتين العتيقتين المائعتين من الصفراء و البيضاء (الذهب و الفضة)
    پدیدآورانابن حائک، حسن بن احمد (نويسنده) پاشا، احمد فواد (محقق)
    عنوان‌های دیگرکتاب الجوهرتین العتیقتین المائعتین من الصفراء و البیضغء (الذهب و الفضه)
    ناشردار الکتب و الوثائق القومیة. الإدارة المرکزیة للمراکز العلمیة. مرکز تحقیق التراث
    مکان نشرمصر - قاهره
    سال نشر2009م
    چاپ1
    شابک977-18-0661-0
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    /الف2ج9 392 QE
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    الجوهرتين العتيقتين المائعتين من الصفراء و البيضاء (الذهب و الفضة)، از آثار دانشور جامع علوم عقلی و نقلی و طبیعی، مورخ، جغرافی‌دان، فلکی و کیمیاشناس قرن چهارم هجری قمری، ابومحمد حسن بن احمد بن یعقوب همدانى، مشهور به ابن حائک (حدود 280-345ق)، است که ارزشمندی و انواع و چگونگی دو گوهر قیمتی زرد و سفید (طلا و نقره) را از منظر قرآنی، روایی، ادبی و علوم طبیعی بررسی می‌کند. پژوهشگر معاصر، احمد فؤاد پاشا، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزشمند را بر آن افزوده و شخصیت و آثار ابن حائک و به‌خصوص ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را شناسانده است.

    • گفتنی است که محقق افزون بر آنچه گذشت، شماره صفحات نسخه خطی را نیز در متن حاضر در حاشیه راست و چپ آورده و همچنین چند فهرست فنی و علمی سودمند (مانند واحدهای مقایسه طول، وزن و زمان در تمدن اسلامی، بروج آسمان و منازل شمس و قمر، جدول اسامی برخی از معادن و موادّی که در آثار علمی و میراث اندیشه اسلامی آمده، فهرست تاریخی و جغرافیایی، اسامی معادن و مواد دیگر و آلات و ادوات و اصطلاحات علمی) هم در پایان کتاب به آن افزوده است.

    هدف و روش

    • ابن حائک، مقدمه‌ای طولانی را درباره ارزشمندی طلا و نقره از دیدگاه آیات، روایات، اشعار عربی و سخنان مردم، آورده[۱] و تأکید کرده که درباره زمین، کتاب «الحرث و الحيلة» و درباره حیوان، کتاب «الإبل» را نوشتم و دریغم آمد که در مورد طلا و نقره که ارزشمندتر است، اثری تألیف نکنم[۲].

    ساختار و محتوا

    • نویسنده در این اثر، مباحث بسیاری را مطرح کرده است؛ از جمله: اسامی طلا و نقره، چگونگی تشکیل طلا و نقره در معادن و استخراج طلا از معدن.

    نمونه مباحث

    • «كان علي - صلوات‌الله‌عليه - إذا دخل بيت المال فنظر إلی الصفراء و البيضاء، قال: ابيضّي و اصفرّي و غُرّي غيري»[۵].

    ترجمه: علی (صلوات‌ خدا بر او) وقتی داخل بیت المال می‌شد و به زرد (طلا) و سفید (نقره) نگاه می‌کرد، می‌گفت: از سفیدی و زردی بدرخش! و غیر از مرا فریب بده.

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه نویسنده، ص57-70
    2. ر.ک: همان، ص58
    3. ر.ک: مقدمه محقق، ص25-45
    4. ر.ک: همان، ص30
    5. ر.ک: متن کتاب، ص58

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها