الجعفریات

    از ویکی‌نور
    الجعفریات
    الجعفریات
    پدیدآوراناسماعیل بن موسی بن جعفر (نويسنده)

    ابن اشعث، محمد بن محمد (نويسنده) موسی بن اسماعیل بن موسی بن جعفر (نويسنده) مظفر، مشتاق صالح (محقق)

    العتبة الحسینیة المقدسة. قسم الشؤون الفکریة و الثقافیة. شعبة التحقیق (تهيه کننده)
    عنوان‌های دیگراشعثیات ** العلویات
    ناشرالعتبة الحسينية المقدسة. قسم الشؤون الفکریة و الثقافیة
    مکان نشرعراق - کربلای معلی
    سال نشر1434ق - 2013م
    چاپ1
    زبانعربی
    تعداد جلد2
    کد کنگره
    /الف5ج7 128/7 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    الجعفريات أو الأشعثيات أو العلويات، اثر ابوالحسن محمد بن محمد بن اشعث کوفی، کتابی‌ مهم‌، متعلق‌ به ابتدای قرن چهارم است‌ که‌ در آن، بیش از 1600 روایت با سند یکسان از امام کاظم(ع) از‌ امام‌ صادق(ع) به ‌نقل از پدرانشان روایت شده است.

    مؤلف‌ کتاب، محدثی فعال و معروف در‌ میان شیعیان و اهل ‌سنت در قرن چهارم بود. او این کتاب را‌ بنا‌ بر ادعای خود، از موسی بن اسماعیل بن موسی بن جعفر، نوه امام موسی کاظم(ع) دریافت‌ و نقل‌ می‌کند‌. شاید به ‌دلیل علاقه‌های بین ‌فرقه‌ای، روایات اهل‌سنت از امام صادق(ع) درباره حج را‌ در‌ کتابی‌ گرد آورده است[۱].

    از همان زمانِ مؤلف‌ تاکنون‌، بحث‌های مفصلی درباره‌ اصالت‌ کتاب و اعتبار روایات آن‌ درگرفته‌ است. اینکه تا قبل از ابن ‌اشعث، هیچ‌کسی کل یا حتی بخشی از این‌ کتاب‌ را از مشایخ مورد ادعای او‌ نقل‌ نکرده، منجر‌ به‌ تشکیک‌ برخی رجالیان شده است‌. ابن ‌عدی، نقل می‌کند که نزد ابن ‌اشعث رفته و او نسخه کتابش را که با خطّی تازه‌ و بر‌ روی کاغذی نو نوشته شده بود‌ و نزدیک‌ به‌ هزار‌ حدیث‌ داشت، بیرون آورد‌ و سند‌ آن از طریق موسی بن اسماعیل بن موسی بن جعفر بن محمد از پدرانش تا علی‌(ع) و پیامبر‌(ص) نقل‌ شده بود و بیشتر روایات آن مسند و برخی‌ مقطوع‌ که‌ همه‌ یا‌ بیشتر‌ آن‌ها منکَر است[۲].

    اما در میان امامیه یک مشکل دیگر نیز درباره کتاب مشاهده می‌شود و آن اینکه مضامین روایات این کتاب، چه‌بسا با‌ مشهورات فقه امامیه در تعارض است. این مسئله، موجب چالشی‌ شدن بحث از اصالت کتاب شده و افرادی مانند: شیخ یوسف بحرانی، عالم برجسته اخباری، جعفریات را کتابی «مجهول» می‌داند که اعتماد‌ بر‌ آن ممکن نیست و صاحب جواهر، عالم برجسته اصولی نیز ارزیابی مشابهی داشته و روایات کتاب را غالباً مطابق با روایات عامه می‌داند[۳].

    البته عده‌ای از فقها نیز به کتاب جعفریات خوش‌بین بوده‌اند. فاطمه ژیان خلاصه‌ای از مهم‌ترین ارزیابی‌های مثبت و منفی رجالیان و فقهای‌ متأخر‌ را در این‌باره گرد‌ آورده‌ است[۴].

    پانویس

    1. ر.ک: قندهاری، محمد؛ عادل‌زاده، علی، ص203
    2. ر.ک: همان، ص204
    3. ر.ک: همان
    4. ر.ک: همان

    منابع مقاله

    قندهاری، محمد؛ عادل‌زاده، علی، «بررسی انتقادی منابع کتاب (جعفریات/اشعثیات)»، پایگاه مجلات تخصصی نور، پژوهش‌نامه علوم حدیث تطبیقی، پاییز و زمستان 1399- شماره 13.



    وابسته‌ها