التوضيح شرح مختصر ابن الحاجب
| التوضيح شرح مختصر ابن الحاجب | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جندی، خلیل بن اسحاق (نويسنده)
دمیاطی، احمد علی (محقق) ابن حاجب، عثمان بن عمر ( نویسنده) |
| ناشر | دار ابن حزم ** مرکز التراث الثقافي المغربي |
| مکان نشر | لبنان - بیروت ** مغرب - دار البیضاء |
| سال نشر | 1433ق - 2012م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-614-416-294-1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 6 |
| کد کنگره | /الف2 ج2023 178/6 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
التوضيح شرح مختصر ابن الحاجب، از آثار فقیه قرن هشتم هجری قمری، ضیاءالدین خلیل بن اسحاق جندی مالکی (متوفای 776ق) است که در آن، مسائل کتاب فقهی مختصر المنتهی تألیف نحوی، اصولی، قاری و فقيه مالکی، مصری قرن هفتم هجری قمری، ابوعمرو جمال‌الدين عثمان بن عمر مشهور به ابن حاجب (570-646ق) را به‌صورت غیرمزجی تبیین می‌کند. این اثر را پژوهشگر معاصر، ابوالفضل احمد علی دمیاطی تصحیح و تحقیق کرده و تعلیقاتی بر آن افزوده و پدیدآورندگان را شناسانده ولی متأسفانه ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را معرفی نکرده است.
هدف و روش
- شارح بدون مقدمه، وارد بحث اصلی شده و به انگیزه و اهداف و چگونگی‌های پیدایش و نگارش این شرح نپرداخته است.
- ابوالفضل احمد علی دمیاطی نیز وارد بحث روش‌شناسی کتاب نشده است.
- مدرّس فقه مقارن دانشگاه الأزهر،حسن عبدالله زهو تأید کرده است: شارح در توضیح مقاصد متن اصلی، روش روشنی را در پیش گرفته است:او نخست بخشی از کلام ابن حاجب را می‌آورد و اگر واژگان و اصطلاحات دشواری در آن باشد، به بیان آن می‌پردازد و آنگاه کلام او را تفکیک می‌کند و دیدگاه‌های اندیشوران و نظر مشهور و جز آن را آشکار می‌سازد و به پرسش‌های مطرح پاسخ می‌دهد.[۱]
ساختار و محتوا
- مطالب این شرح بر اساس متن اصلی و به این ترتیب سامان یافته است:
- جلد اول: باب‌های طهارت، نماز و جنائز (احکام محتضر و میّت)
- جلد دوم: باب‌های زکات، روزه، اعتکاف، حجّ، صید و ذباحه، اضحیه، عقیقه، أیمان و نذور.
- جلد سوم: باب‌های جهاد، نکاح، طلاق، ایلاء، ظهار و لعان.
- جلد چهارم: باب‌های عدّه‌ها (طلاق، وفات و استبراء)، رضاع، نفقات، حضانت، خرید و فروش، قرض، رهن و تفلیس (مهلت دادن به بدهکار).
- جلد پنجم: باب‌های حجر، صلح، حواله، ضمان، شرکت، وکالت، اقرار، استلحاق، ودیعه، عاریه، غصب، شفعه، قسمه، قراض، مساقات، مزارعه، اجاره، جعاله، احیای موات، وقف، مقتضای الفاظ، هبه، لقطه، لقیط و اقضیه (قضاوت).
- جلد ششم: باب‌های شهادات، دیات، عتق، تدبیر، کتابت، امهات اولاد، وصایا و میراث و فرائض (محاسبه ارث وارثان).
نمونه مباحث
- نماز عیدین سنت مؤکّد است و به همان کسانی که نماز جمعه بر آنان لازم است، امر می‌شود که این نماز را نیز بجا آورند.... برخی از اندلسیان آن را واجب کفایی دانند. [۲]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.