البلاغة عند الجاحظ

    از ویکی‌نور
    البلاغة عند الجاحظ
    البلاغة عند الجاحظ
    پدیدآورانمطلوب، احمد (نويسنده)
    ناشروزارة الثقافة و الأعلام. دائرة الشؤون الثقافیة و النشر
    مکان نشرعراق - بغداد
    سال نشر1362ش - 1983م
    چاپ1
    شابک-
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    /م6ب8 4894 PJA
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    البلاعة عند الجاحظ، نوشته احمد مطلوب (معاصر) در موضوع ادبیات (بلاغت) است.

    کتاب یاد‌شده پژوهشی در آثار ادبی جاحظ به‌منظور تبیین نظرات و آراء ادبی و بلاغی اوست. تکیه این پژوهش بر برخی از آثار مهم وی مانند «البيان و التبيين»، «الحيوان» و دیگر آثار ادبی او می‌باشد. یکی از ثمرات این پژوهش روشن شدن اهمیت آثار جاحظ و ارزش آنها در پژوهش‌های لغوی و بلاغی است[۱]. نویسنده، مطالب کتاب را در سه بخش اصلی فصاحت، بلاغت و اثر عرضه کرده است. وی در بخش نخست به فصاحت متکلم و فصاحت کلام پرداخته و ذیل هریک از عناوین یادشده مسائل مختلف مرتبط به آنها را به‌تفصیل شرح و توضیح داده است. وی در بحثی پیرامون زبان به عیوب آن اشارن نموده و به دنبال آن موضوع فصاحت در کلام و شروط کلام فصیح را بر اساس نظرات و آراء جاحظ ذکر کرده است[۲].

    در بخش بلاغت، مطالبی را در خصوص بلاغت از منظر برخی علمای متقدم مانند ابن مقفع (م 143ق)، عمرو بن عبید (م 144ق)، احمد بن خلیل فراهیدی (م 175ق) و دیگران... ذکر کرده و نظرات جاحظ را در این خصوص مورد توجه قرار داده است. نویسنده در این بخش از موضوع بیان و مسائل متعدد پیرامون آن سخن به میان آورده و دیدگاه جاحظ را در مورد تک‌تک مسائل مطرح‌شده با استناد به آثار وی بازگو نموده است[۳]. در بخش سوم و پایانی کتاب، مباحث ارزشمندی پیرامون شخصیت‌شناسی جاحظ و تأثیرپذیری وی از آراء و نظرات ادیبان عرب و غیر عرب و آثار آنها[۴] و هچنین تأثیرپذیری دیگر ادیبان و نویسندگان از او در موضوع بلاغت و فصاحت مطرح شده است. نویسنده نام برخی از آنان را بر اساس تاریخ وفات ذکر نموده و به چگونگی تأثرشان از اندیشه و رأی ادبی جاحظ اشاره کرده است[۵].

    وی در پایان هر بخش، مطالب مطرح‌شده را به‌صورت چکیده و مختصر و گاهی همراه با اظهار نظر تحت عنوان خلاصه ذکر کرده است[۶].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه، ص‌7
    2. ر.ک: متن کتاب، ص‌11-58
    3. رک: همان، ص‌61-114
    4. رک: همان، ص‌123-153
    5. رک: همان، ص‌153-164
    6. رک: همان، ص‌54- 58 و 114- 115 و 164- 165

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها