البارع في إقطاع الشارع و حسن التصریف في عدم التحلیف
| البارع في إقطاع الشارع و حسن التصریف في عدم التحلیف | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) لحام، سعید محمد (محقق و شارح) |
| ناشر | عالم الکتب |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1417ق - 1996م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
البارع في إقطاع الشارع و حسن التصريف في عدم التحليف، اثر جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، مجموعه‌ای است از دو رساله پیرامون دو مسئله فقهی اقطاع و تحلیف و پاره‌ای از مسائل فقهی دیگر که با شرح و تحقیق سعید محمد لحام، منتشر شده است.
اقطاع، اصطلاحی است در امور ارضی، مالیاتی و دیوانی در قلمرو اسلام و آن واگذاری زمین، آب، معدن یا منافع حاصل از آن، یا واگذاری حقِ گردآوری خراج و مالیات، یا واگذاری محلی برای کسب و کار است، به کسی به‌طور محدود و در زمانی معین یا نامحدود[۱].
سیوطی در رساله «البارع في إقطاع الشارع»، به تشریح موضوع زیر پرداخته است:
اقطاع خیابان، برای امام جایز است و آن بخش اقطاع‌شده از نظر حکمی، مانند محلی است که دور آن سنگ‌چینی شده و برای هیچ‌کس تملک آن به‌واسطه احیا جایز نیست. برخی چنین احتمال داده‌اند که امام می‌تواند آن مقداری را که از نیاز راه اضافه آمده، تملک نماید؛ البته مراد آنان، تملک امام به نفع مسلمین است، نه به نفع خویش[۲].
وی در رساله «حسن التصريف في عدم التحريف»، به استفتای زیر پاسخ داده است:
مردی اقرار می‌کند که زمینی را از مالک آن اجاره کرده و آن مرد زمین را دیده و تحویل گرفته و به این امر شهادت داده، سپس بعد از مدتی رؤیت زمین را انکار کرده و خواهان سوگند موجر نسبت به آن شده، آیا وی چنین حقی را داراست؟
جناب سیوطی پاسخ داده که وی می‌تواند مالک را بر تسلیم زمین سوگند دهد، نه بر رؤیت. جناب سیوطی سپس مباحثه مکتوب خود را با شخصی که فتوا داده در امر رؤیت نیز می‌شود موجر را سوگند داد، ذکر کرده است.
وی در ادامه، پرسش و پاسخ‌هایی را زیر عناوین کلی باب شهادات و باب جامع و باب الدعوی و البینات ذکر کرده است[۳].
پانویس
منابع مقاله
- متن کتاب.
- سجادی، صادق، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1379.