الإعلام و التبيين في خروج الفرنج الملاعين علی ديار المسلمين
| الإعلام و التبيين في خروج الفرنج الملاعين علی ديار المسلمين | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ذکار، سهیل (نویسنده) |
| ناشر | دار الملاح |
| مکان نشر | دمشق - سوریه |
| سال نشر | 1401 ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اِعلام و التبيين في خروج الفرنج ملاعين على ديار المسلمين، تحقيق «سهيل زكار» به زبان عربى، پيرامون تاريخ جنگ‌هاى صليبى مى‌باشد.
مؤلف كتاب، نامعلوم بوده اما مشخص است كه زمان تأليف آن، قرن دهم هجرى است.
ساختار
كتاب با مقدمه محقق آغاز شده و متن، فاقد هرگونه باب‌بندى يا فصل‌بندى مى‌باشد. نویسنده در بيان مطالب، از اشعار عربى استفاده نموده است.
كتاب، در یک جلد تأليف شده و حجم آن مختصر است.
گزارش محتوا
محقق در مقدمه‌اى مفصل، مطالب مهمى در مورد بلاد شام و جنگ‌هاى صليبى بيان نموده است.
در ابتداى مقدمه، پيرامون موقعيت بلاد شام و تاثيرى كه اين بلاد از نظر موقعيت جغرافى بر تاريخ آن دارد، مطالبى ذكر شده است.[۱]
سپس در مورد سبب و علت جنگ‌هاى صليبى و اثراتى كه اين جنگ‌ها بر سرزمين‌هاى مسلمين و خصوصاً بلاد شام داشته، به اختصار مطالبى بيان شده است.[۲]هم‌چنين در اين مقدمه، پيرامون وضعيت سياسى و اجتماعى بلاد شام در قرن يازدهم هجرى و موقعيت حاكمان اين سرزمين مطالبى آمده است.[۳]
محقق در پایان مقدمه، در مورد كتاب، نسخه خطى و شيوه تحقيق در آن، نكاتى را بيان نموده است.[۴]
متن كتاب، اشاره‌اى است به حوادث مهم و با اهميتى كه در جنگ‌هاى صليبى رخ داده و از ديدگاه مؤلف مهم به نظر آمده است؛ ولى به بيان آن حوادث به صورت مفصل و كامل پرداخته نشده است. اين وقايع به صورت سال به سال و بسيار منظم و دقيق، از سنه 491 تا 690 هجرى، بيان شده است.
نویسنده، بيان نموده كه ورود فرنگى‌ها در بلاد و سرزمين‌هاى مسلمين، در سال 491ق، به فرماندهى «سلطان ارسلان شاه» و از طرف درياى قسطنطنيه و در زمان حكومت «حاكم مستعلى بالله» آغاز شد.[۵]
برخى از وقايع مهمى كه بين سال‌هاى 491 تا 495ق رخ داده، عبارت است از سقوط انطاكيه، سقوط قدس، اشغال طرابلس، قتل جناح‌الدوله حاكم حمص، كشتن 400 نفر فرنگى توسط مسلمين در مصر، مردن «شمس‌الملوك» سلطانِ دمشق و.[۶]
مؤلف، وقايع و اتفافات را به صورت فهرست‌وار بيان نموده و در مورد آن‌ها شرح و توضيحى نداده است. برخى از اتفاقات مهمى كه ذكر شده، عبارت است از:
برخورد مسلمانان با دشمن در سال 507ق در اردن و وقوع جنگ در آن مكان و شكست و اسارت گروهى از مسلمانان.[۷]؛ جنگ بين «سلطان نورالدين» با دشمن و پيروزى او در سال 550 هجرى.[۸]؛ سال 559ق واقعه و درگیرى بزرگ بين «سلطان نورالدين» و دشمن و شكست مسلمانان (متن، ص78)؛ سال 580ق رسيدن «سلطان صلاح‌الدين» به شهر «كرك» و قرار دادن منجنيق در آن برای محاصره دشمن.[۹]؛ وفات «ملك ناصر سلطان صلاح‌الدين يوسف بن امير» در سال 589ق.[۱۰]؛ وفات «سلطان ملك عادل» در سال 620ق در شهر بعلبك.[۱۱]؛ خراب شدن قسمت زيادى از قدس در سال 616ق.[۱۲]؛ فتح شهر قيساريه در سال 662ق توسط «سلطان ملك ظاهر».[۱۳]؛ فتح قلعه‌هاى اسماعليه در سال 666ق توسط «سلطان ملك ظاهر».[۱۴]؛ سال 676ق ورود «سلطان ملك ظاهر» به دمشق و فوت او پس از مدتى در آن شهر.[۱۵]؛ جنگ نهایى بين مسلمانان و دشمن به رهبرى «سلطان ملك اشرف خليل» و شهادت و پيروزى نهایى مسلمانان و خروج كفار از بلاد اسلامى در سال690ق.[۱۶]
نویسنده در پایان مطالب، قصيده‌اى در مورد رشادت و پيروزى مسلمانان بيان نموده است.[۱۷]
وضعيت كتاب
فهرست موضوعات و مطالب، مصادر و منابع تحقيق و اعلام در پایان كتاب ذكر شده است. محقق توضيحات را در پاورقى بيان نموده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.