كتاب الإعلام بأعلام بيت‌الله الحرام
کتاب الإعلام بأعلام بيت‌الله الحرام، اثر محمد بن احمد بن محمد نهروانى یا نهروالى(990ق)، به زبان عربى است. این کتاب، حاوى آگاهى‌هاى جالبى از تاریخ مکه و مسجد الحرام در دوره عثمانى است.
| کتاب الإعلام بأعلام بيت‌الله الحرام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نهروالی، محمد بن احمد (نویسنده)
عبدالفتاح، سعید (زير نظر) عطا، هشام عبدالعزیز (محقق) |
| ناشر | المکتبة التجارية |
| مکان نشر | مکه مکرمه - عربستان |
| سال نشر | 1416 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | زیارتگاه‌های اسلامی - عربستان سعودی - مکه
مسجد الحرام، مکه - تاریخ مکه - تاریخ کعبه - تاریخ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DS 248 /م7ن9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب، شامل یک مقدمه، نه باب و یک خاتمه مى‌باشد.
گزارش محتوا
در مقدمه محقق، به مباحثى درباره مؤلف و شخصیت وى، نسخ خطى کتاب پرداخته شده است.
در باب اول، مطالبى پیرامون وضع مکه و حکم خرید و فروش اطراف آن، اجاره و حکم مجاورت در نزد مکه بیان شده است.
باب دوم، درباره بناى کعبه است و اینکه کعبه چند مرتبه و توسط چه افرادى بنا شده است. نویسنده، در این باب، چنین بیان مى‌کند که بار اول، کعبه را ملائکه و سپس حضرت آدم و سپس فرزندان او تا اینکه در آخر، حجاج بن یوسف ثقفى تجدید بنا کرده است.
مؤلف، در باب سوم، درباره وضع مسجد الحرام در زمان جاهلیت و اسلام سخن گفته و بیان مى‌دارد که در زمان خلیفه دوم و سوم چه قسمت‌هایى به این مسجد اضافه شده است. هم‌چنین از ویران شدن آن توسط عبدالله بن زبیر و حجاج سخن گفته است.
در باب چهارم، طى 9 فصل، بیان مى‌کند خلفاى عباسى، تک تک، چه قسمت‌هایى را بر مسجد الحرام افزودند.
در باب پنجم، چگونگى ادامه مرمت مسجد الحرام توسط منصور عباسى، بیان شده است.
باب ششم، درباره تعمیراتى است که در مسجد الحرام توسط پادشاهان جراکسه صورت گرفته است.
باب هفتم، درباره ملوک آل عثمان و مناقبى از اسلاف آنان است و آنچه را از عمران و آبادى در مکه و مسجد الحرام انجام داده‌اند. این باب، شامل سه فصل مى‌باشد.
باب هشتم، درباره سلطان سلیمان خان و صدقات جاریه وى و خیرات او و ذکر اولاد و احفاد و غزوات وى است و شامل 4 فصل مى‌باشد.
باب نهم، درباره سلطان سلیمان خان ثانى است که در این باب نیز طى چهار فصل، به خیرات و خدمات وى اشاره شده است.
خاتمه کتاب، شامل ذکر اماکن مبارک در مکه مى‌باشد.
وضعیت کتاب
فهارس کتاب، در پایان آن ذکر شده است که شامل فهرست‌هاى آیات قرآن، احادیث نبوى، قوافى اشعار، اعلام، اماکن، بلدان، کشاف عام للقبائل و الأصنام و الأیام و الحیوانات و النباتات، کتب وارد شده در متن و محتواى کتاب مى‌باشد.
منابع مقاله
متن و مقدمه کتاب.