الإستدلال بالأحاديث النبوية الشريفة على إثبات القواعد النحوية
| الإستدلال بالأحاديث النبوية الشريفة على إثبات القواعد النحوية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خوام، ریاض بن حسن (نويسنده)
ابن دمامینی، محمد بن ابی‌بکر (نويسنده) بلقینی، عمر بن رسلان (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | مکا‌تبة بین بدرالدین الدما‌میني المتوفی سنه (۸۲۷ ه) و سراج‌الدین البلقیني المتوفی سنه (۸۰۵ ه) |
| ناشر | عالم الکتب |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1418ق - 1998م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /خ9الف5 112/8 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الإستدلال بالأحاديث النبوية الشريفة على إثبات القواعد النحوية، مکا‌تبه‌ای است میان بدرالدین دمامینی (متوفی 827ق) و سراج‌الدین بلقینی (متوفی 805ق)، به زبان عربی، که با کوشش و تحقیق دکتر ریاض بن حسن خوّام به چاپ رسیده است.
معمولا علما در مسئله غامضی که برایشان وجود داشته با استادشان در قالب مکاتبه به بحث و گفتگو می‌پرداخته‌اند و به علت اهمیت این نوع مباحث، سیوطی این نوع مباحث را در فن هفتم کتاب «الأشباه و النظائر» خود جمع کرده است. این اثر مکاتبه موجزی است که میان بدرالدین دمامینی و استادش سراج‌الدین بلقینی نگاشته شده و به‌لحاظ موضوعی مشتمل بر استدلال به احادیث نبوی شریفه بر اثبات قواعد نحوی است. با اینکه سیوطی در «الأشباه و النظائر»، به جمع مکاتبات اهتمام داشته، اما ذکر این مکاتبه از نظر وی دور مانده است؛ هرچند مکاتبات دیگری که میان سراج‌الدین بلقینی (صاحب جواب و استاد در این رساله) و فرزندش جلال‌الدین (متوفی 824ق) یا دیگر علما رخ داده را ذکر کرده است[۱].
از وجوه اهمیت این کتاب می‌توان این نکته را ذکر کرد که سائل در آن، بدرالدین دمامینی است که خودش از علمای مسلط بر نحو است و از این جهت، سؤالی که ممکن است برای وی در نحو پیش آمده باشد، سؤال مهمی‌خواهد بود. همچنین پاسخگوی مسئله دمامینی، استادش بلقینی است که برخی از کتاب‌های تراجم از وی به‌عنوان اعجوبه حفظ و ذکاوت یاد کرده‌اند. به‌علاوه اینکه، سؤالی که در این مکاتبه از سوی دمامینی مطرح و از سوی بلقینی پاسخ داده شده سؤالی مهم است. سؤال اصلی دمامینی این است که: آیا استدلال به احادیث نبوی بر اثبات قواعد نحوی، صحیح است یا نه؟[۲].
عالمانی که درباره این مسئله صحبت کرده‌اند، بر سه دسته تقسیم می‌شوند: قائلان به جواز استدلال به‌طور مطلق؛ قائلان به منع به‌طور مطلق و مجوّزان مشروط[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق.