الأسماء المبهمة في الأنباء المحكمة
| الأسماء المبهمة في الأنباء المحكمة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خطیب بغدادی، احمد بن علی (نويسنده) سید، عزالدین علي (محقق) |
| ناشر | مکتبة الخانجي |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1417ق - 1997م |
| چاپ | 3 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 8 |
| کد کنگره | /خ6الف5 114 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
أسماء المبهمة في الأنباء المحکمة، تألیف احمد بن علی خطیب بغدادی(392-463ق) از منابع مهم در رفع ابهام از اسامی مبهم احادیث که با تحقیق عزالدین علی السید منتشر شده است.
اخبار و احکام در قرآن کریم و سنت نبوی گاه با ابهام ذکر شده است. از جمله اولین افرادی که در رفع ابهام از روایات سهم داشته‌اند، عبدالملک بن عبدالعزیز بن جریح (متوفی 150ق)، محمد بن اسحاق بن یسار (متوفی 151ق) و زبیر بن بکار (متوفی 256ق) که اسامی آنها در کتب مبهمات که به این علم اختصاص دارد فراوان آمده است.[۱]
کتاب «اسماء المبهمة فی الأنباء المحکمة» اثر خطیب بغدادی از اولین آثار در رفع مبهمات حدیث است که پس از آن خلف بن عبدالملک مشهور به ابن بشکوال (متوفی 533ق) با کتابش «الغوامض و المبهمات» مطالب خطیب را تکمیل کرد و 85 موضع بر آن افزود.[۲] عدد اخبار کتاب ابن بشکوال 323 و کتاب خطیب 238 است؛[۳] البته آنچه در جلد هشتم کتاب مشاهده می‌شود 247 است.[۴]
در پایان کتاب نیز روایاتی که با عبارت «فلان عن ابیه عن جده» آمده تعداد 5 روایت، همچنین جماعتی که مشهور به «ابن فلانه» بوده‌اند اعم از صحابه ( 4 مورد ) و تابعین (6 مورد)، اتباع تابعین (8 مورد) ذکر شده است[۵]
خطیب در ابتدای شیوه نگارش را اینگونه بیان کرده است: «در این کتاب احادیثی را ذکر کرده‌ام که حاوی قصه‌هایی مشتمل بر نام گروهی از مردان و زنان است که اسامی و کنیه‌های آنها مبهم است. اما در احادیث دیگر به‌صورت صریح آمده است؛ پس بین آنها جمع کرده‌ام، و به دنبال هر حدیثی که اسم مبهمی در آن آمده حدیثی که آن را تبیین کرده قرار داده‌ام و مطالب را بر طبق حروف الفبا مرتب کرده‌ام».[۶]
در اهمیت کتاب باید گفت که منبع مهمی برای محققین پس از خود تا به امروز بوده است؛ به عنوان مثال نووی (631-676ق) آن را مختصر کرده و بهتر دیده که ترتیب جدیدی برای آن انتخاب کند و اوایل حروف اسامی راویان را ملاک قرار داده است.[۷]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.