اقلیت و اکثریت: مجموعه تاریخ شفاهی و تصویری ایران معاصر
| اقلیت و اکثریت | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | دهباشی، حسین (نویسنده) |
| ناشر | سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1397 |
| شابک | 0ـ485ـ446ـ964ـ978 |
| کد کنگره | |
اقلیت و اکثریت: مجموعه تاریخ شفاهی و تصویری ایران معاصر به کوشش حسین دهباشی، کتاب پنجم با عنوان «اقلیت و اکثریت» به تاریخ شفاهی، زندگی و آثار دکتر فرهنگ مهر (1302 ـ 1396) استاد بازنشستۀ روابط بین‌الملل دانشگاه بوستون، معاون اقتصادی در زمان نخست وزیری امیرعباس هویدا در دوره محمدرضاشاه، از افراد مؤثر در وزارت نفت و وزارت دارائی، رئیس دانشگاه شیراز (پهلوی سابق) و رئیس انجمن زرتشتیان ایران اختصاص دارد.
ساختار
کتاب در یازده نوبت تدوین شده است.
گزارش کتاب
مجموعۀ «تاریخ شفاهی و تصویری ایران معاصر (دوره پهلوی دوم)» حاصل مصاحبه‌های حسین دهباشی تاریخ‌پژوه و مستندساز کشور با رجال سیاسی، فرهنگی و اقتصادی رژیم پهلوی در سال‌های اخیر است. این کتاب‌ها گوشه‌ای از اقدامات رژیم پهلوی در حوزه‌های مختلف و همچنین بخشی از نحوه سقوط آن رژیم را از زبان رجال آن زمان بیان می‌کنند.
کتاب پنجم با عنوان «اقلیت و اکثریت» به تاریخ شفاهی، زندگی و آثار دکتر فرهنگ مهر (1302 ـ 1396) استاد بازنشستۀ روابط بین‌الملل دانشگاه بوستون، معاون اقتصادی در زمان نخست وزیری امیرعباس هویدا در دوره محمدرضاشاه، از افراد مؤثر در وزارت نفت و وزارت دارائی، رئیس دانشگاه شیراز (پهلوی سابق) و رئیس انجمن زرتشتیان ایران اختصاص دارد. این کتاب روایت دست‌اولی است از وضعیت زرتشتیان در ایران، تفاوت سلطنت محمدرضا و پدرش، تصمیمات خلق‌الساعه شاه و طرح‌های فرمایشی و خارج از برنامه او به دولت، فساد دستگاه شاهنشاهی در سطوح بالا، وضعیت آموزش عالی کشور و دانشگاه پهلوی و تجزیه و تحلیل شرایطی که به فروپاشی نظام شاهنشاهی و وقوع انقلاب اسلامی انجامید.
دکتر فرهنگ مهر یکی از شناخته‌شده‌ترین زرتشتیان ایران که سوابقی همچون نمایندگی ایران در سازمان اوپک، معاون نخست وزیر، رئیس دانشگاه شیراز و البته ریاست انجمن زرتشتیان تهران را بر عهده داشت. دکتر فرهنگ مهر در سن ۹۴ سالگی و بر اثر بیماری در کالیفرنیا آمریکا درگذشت. وی فرزند مهربان مهر و متولد ۱۳۰۲ است و در خانواده‌ای زاده شد که برادرش بوذرجمهر مهر آخرین نماینده زرتشتیان در مجلس شورای ملی بود و پدرش مهربان مهر نیز دستیار ارباب کیخسرو شاهرخ بوده است. فرهنگ مهر از فارغ التحصیلان دبیرستان فیروزبهرام است و پس از اخذ دیپلم به دانشگاه لندن رفت و در رشته اقتصاد، دکترا گرفت. پس از مراجعت به ایران نیز وارد خدمات دولتی شد. حدود یک سال و چند ماه در جایگاه معاونت نخست وزیری بود، اما به دلیل اختلاف نظر این پست را رها کرد. مدیرعاملی شرکت سهامی بیمه ایران، نمایندگی ایران در سازمان اوپک، مدیر ارشد وزارت اقتصاد و ریاست دانشگاه شیراز از جمله مقام هایی بود که پیش از انقلاب در آن فعالیت کرده است. وی پس از انقلاب نیز به ریاست دانشگاه شیراز برگزیده شد و مدتی بعد مهاجرت کرد و به عنوان استاد روابط بین الملل دانشگاه بوستون مشغول به کار شد.
یکی از کتاب‌های شناخته‌شده که به معرفی فلسفۀ دین زرتشت می‌پردازد، «دیدی نو از دینی کهن» نوشته فرهنگ مهر است. از دیگر کتاب‌های وی می توان به «نقش زرتشتیان در انقلاب مشروطیت»، «نظریۀ اقتصاد» و «هم‌زبانان من» اشاره کرد. همچنین وی از بنیان‌گذاران مجله هوخت بود که در چند دهه منتشر می‌شد.
فرهنگ مهر در بخشی از این کتاب دربارۀ محمدعلی موحد می‌گوید: «در شرکت نفت شخصی را دیدم به نام محمدعلی موحد دیلمقانی که زیردست فؤاد روحانی کار می‌کرد. موحد بعداً دکتر شد. آدم بسیار فاضلی است. آذربایجانی است و الان در تهران خیلی گل کرده. کتاب «خواب آشفتۀ نفت» را در سه جلد نوشته که محشر است و من هم آن را دارم. راجع به حقوق نفت و دعاوی مربوط به نفت هم کتاب نوشته، کتاب «جزیه» را هم از انگلیسی ترجمه کرده. متخصص مولوی هم هست و راجع به او کتاب‌هایی نوشته و ترجمه کرده. از ویژگی‌هایش این است که در ایران درس خوانده، پدرش در تبریز قنادی داشت. بعد از آنکه پدرش مرد، مسئولیت مادر و برادرهایش به عهدۀ او افتاد. بعد به تهران آمد و وارد شرکت نفت شد. هم‌زمان در دانشکدۀ حقوق درس می‌خواند و در شرکت نفت جنوب با فؤاد روحانی کار می‌کرد. عربی‌اش خیلی خوب بود. زبان انگلیسی و فرانسوی را با لهجۀ ترکی فوق‌العاده خوب حرف می‌زد. خلاصه آدم دانشمندی بود. از اینکه با او هم‌اتاق بودم لذت می‌بردم، ولی فوق‌العاده متعصب بود. ... تعصب دینی داشت؛ مثلاً از آنهایی بود که روی صندلی چارزانو می‌نشست». (ص 44)[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات