اصول حدیث (علم الحدیث، درایة الحدیث، مصطلح الحدیث الشیعة)
اصول حدیث، ترجمه فارسی کتاب «أصول الحديث (علم الحديث، دراية الحديث، مصطلح الحديث) تألیف عبدالهادی فضلی (۱۳۱۴-۱۳۹۲ش)، از دانشآموختگان حوزه نجف و از محققان معاصر شیعه، به قلم محمدمهدی حقی و ابراهیم اقبال، پیرامون دانش حدیث و درایه و اصطلاحات حدیثی از دیدگاه علمای شیعه است.
| اصول حدیث (علم الحدیث، درایة الحدیث، مصطلح الحدیث الشیعة) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فضلی، عبدالهادی (نويسنده) حقی، محمدمهدی (مترجم) |
| ناشر | مؤسسه انتشارات امير کبير. شرکت چاپ و نشر بين الملل |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1384ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-304-192-1 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | ف6 الف6041 109 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
انگیزه نگارش
- پوشش دادن به مطالب مصوب درسی دانشکده شریعت در دانشگاه بینالمللی علوم اسلامی (تدریس برای دانشجویان سال دوم).
- سامان دادن به مباحث پراکنده در کتابهای حدیث شیعه.
- افزودن جنبههای کاربردی مباحث مزبور بر جنبههای نظری[۱].
ساختار
این کتاب، شامل پیشگفتار مترجمان، مقدمه مؤلف و نُه فصل اصلی است.
گزارش محتوا
فصل اول (مقدمه اصول الحدیث): این فصل، به کلیات علم اصول حدیث میپردازد؛ شامل نامگذاری، تعریف، موضوع، فایده و ارتباط آن با دیگر علوم اسلامی، مانند علم رجال، علم اصول فقه و علم فقه[۲].
فصل دوم (تاریخ اصول الحدیث): در این فصل، به سیر پیدایش و تحول علم اصول حدیث، جایگاه آن در طول تاریخ و مهمترین تألیفات و آثار موجود در این زمینه پرداخته میشود[۳].
فصل سوم (اصطلاحات عمومی در اصول الحدیث): این بخش، به شرح اصطلاحات کلیدی و رایج در علم حدیث میپردازد؛ مانند "حدیث"، "خبر"، "اثر"، "روایت"، "راوی" و "راویه" [۴].
فصل چهارم (منابع حدیث): این فصل، به بررسی روایت حدیث (روایت شفاهی و کتبی)، تدوین حدیث نزد اهل سنت (مرحله جمع و تدوین حدیث، مرحله مسندهای حدیثی و مرحله صحاح)، تدوین حدیث نزد اهلبیت(ع)، تدوین حدیث در شیعه (مرحله مجموعههای کوچک حدیثی مثل اصول اربعمائه و دیگر کتابهای حدیثی و مرحله مجموعههای بزرگ حدیثی مثل جوامع متقدم و متأخر حدیث) میپردازد[۵].
فصل پنجم (عناصر حدیث): این فصل، به معرفی و توضیح دو عنصر اصلی حدیث، یعنی "سند" (زنجیره راویان) و "متن" (محتوای حدیث) میپردازد و اهمیت هریک را در ارزیابی صحت و اعتبار حدیث تبیین میکند[۶].
فصل ششم (انواع حدیث): در این فصل، انواع مختلف حدیث همراه با شرایط و اقسام هرکدام، مورد بررسی قرار میگیرد؛ بنابراین مباحثی همچون خبر متواتر و شروط و تقسیم و مشروعیت آن و نیز خبر واحد و تقسیمات مختلف آن مانند مقرون و غیر مقرون، مسند و معلق و... همچنین الفاظ تعدیل و توثیق و عوامل وضع حدیث (سیاسی، دینی، مذهبی، اجتماعی، اقتصادی، شخصی، تبلیغی و...) و مسائل مربوطه دیگر، در این فصل مطرح میشود[۷].
فصل هفتم (صلاحیت راوی برای روایت): این فصل، به شرایط و معیارهای لازم برای راوی حدیث میپردازد. مسائلی چون "اسلام"، "عقل"، "بلوغ"، "ایمان"، "عدالت"، "ضبط" و "دقت" راوی مورد بررسی قرار میگیرد. همچنین، راههای شناخت عدالت و جرح و تعدیل راویان و معرفی برخی راویان زن بیان شده است[۸].
فصل هشتم (تصحیحات عمومی و کلی): این بخش، شامل تصحیح روایات اصحاب اجماع، تصحیح احادیث مرسل سه نفر و تصحیح احادیث کتب اربعه است[۹].
فصل نهم (چگونگی تحمل حدیث و شیوههای نقل آن): در این فصل، مباحثی همچون تحمل و ادای حدیث، نقل حدیث، صلاحیت تحمل حدیث، شیوههای نقل حدیث مثل "سماع"، "قرائت"، "مناوله"، "کتابت"، "اعلام"، "وجاده" و "اجازه" مطرح میگردد[۱۰].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.