از پیش ـ مدرنیسم تا پست ـ مدرنیسم
| از پیش ـ مدرنیسم تا پست ـ مدرنیسم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | موقن، یدالله (نویسنده) |
| ناشر | نیلوفر |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1399 |
| چاپ | يکم |
| شابک | 4ـ52ـ6654ـ622ـ978 |
| موضوع | فراتجدد - مقاله ها و خطابه ها فلسفه جديد - قرن 20م. - مقاله‌ها و خطابهها |
| کد کنگره | 4الف8م / 831/2 B |
از پیش ـ مدرنیسم تا پست ـ مدرنیسم تألیف یدالله موقن، مقاله‌ها و مصاحبه‌ها در این کتاب بر حسب موضوع با بحث فضا و زمان در اسطوره، هنر و علم آغاز می‌شود، سپس به فلسفۀ کاسیرر پرداخته شده و فرم اندیشۀ اسطوره‌ای مطالعه شده تا به روشنگری و مقالۀ کانت دربارۀ روشنگری می‌رسد و سرانجام اندیشه‌های هگل و مارکس و ژرژ سورل و کارل شمیت و هایدگر بررسی و نقد می‌شوند.
گزارش کتاب
یدالله موقن در سال 1327 در اصفهان متولد شد و دارای لیسانس در فیزیک از دانشگاه هال انگلستان و فوق‌لیسانس در تاریخ علم و فلسفۀ علم از دانشگاه لیدز انگلستان است. موقن به واسطۀ تقابلش با اندیشه‌های رایج مارکسیستی ـ اندیشه‌هایی که او آنها را اسطوره‌ای می‌داند ـ منازعات فراوانی برانگیخته است.
مقاله‌ها و مصاحبه‌ها در این کتاب بر حسب موضوع با بحث فضا و زمان در اسطوره، هنر و علم آغاز می‌شود، سپس به فلسفۀ کاسیرر پرداخته شده و فرم اندیشۀ اسطوره‌ای مطالعه شده تا به روشنگری و مقالۀ کانت دربارۀ روشنگری می‌رسد و سرانجام اندیشه‌های هگل و مارکس و ژرژ سورل و کارل شمیت و هایدگر بررسی و نقد می‌شوند.
چند نوشتار اول کتاب دربارۀ ارنست کاسیرر است. به عقیدۀ نویسنده «هنر و ادبیات در نوشته‌های کاسیرر اعتباری بسزا دارند. او در چهار اثر به طور گسترده به بررسی نظریات زیبایی‌شناسی و به مطالعۀ هولدرلین، لسینگ، شیللر، کلایست و گوته پرداخته است. او در کتاب «فلسفۀ روشنگری» مفصل‌ترین فصل کتاب را به «مسائل اساسی زیبایی‌شناسی» اختصاص داده که در واقع تاریخ رشد سیستماتیک زیبایی‌شناسی فلسفی است. کاسیرر بر آن بود که در فلسفۀ صورت‌های سمبلیک به هنر نیز مانند زبان، اسطوره و علم، کتابی مستقل تخصیص دهد که متأسفانه موفق به انجام آن نشد و گویا آخرین اثری که قصد داشته بنویسند دربارۀ شکسپیر بوده است. بنابراین می‌بینیم که هنر در اندیشۀ کاسیرر مقامی والا دارد». (ص 36)
در نوشتار «کاسیرر: آخرین فیلسوف فرهنگ» دربارۀ کاسیرر آمده است: برجسته‌ترین خصلت زندگی کاسیرر و آثارش تعهد او به حفظ استقلال معنوی فرد بود. کاسیرر در سراسر زندگی فلسفی خود هرگز در این موضوع شک نکرد که انسانیت به طور عام و فرد انسان به طور خاص آزادند. این اعتقاد بنیادی هم ابتدا و هم انتهای کوشش‌های فکری او بود. آرزوی کاسیرر این بود که تا آنجا که ممکن است حقیقت آزادی انسان را به طور کامل و متقاعدکننده تأیید کند. این آرزو، لیبرالیسم عمیق و ایده‌آل اخلاقی او را بیان می‌کند. طبق سنت اخلاق کانتی، او معتقد بود که هر فرد را باید به منزلۀ موجود بخرد و غایتی در خود در نظر گرفت نه آنکه او را وسیله‌ای دانست برای دستیابی به هدفی». (ص 99)
برخی از گفتارهای این کتاب، گفتگوهایی هستند که با نویسنده انجام شده است. در یکی از گفتگوها، او دربارۀ موضوع کتاب «فلسفۀ روشنگری» می‌گوید: «موضوع کتاب مدرنیته است. واژۀ مدرنیته بسیار شنیده شده اما اینکه مدرنیته چیست، کمتر مورد گفتگو قرار گرفته است. کتاب، اندیشۀ قرن هفدهم و به‌ویژه قرن هجدهم را مورد بحث قرار می‌دهد. آن چیزی که امروزه جهان مدرن، مدرنیته، سکولاریسم، علم و عقلانیت می‌نامیم، در همین عصر روشنگری پایه‌ریزی شده‌اند. ما چه موافق مدرنیته باشیم چه مخالف آن، باید آن را بشناسیم و یکی از مهم‌ترین و مستندترین منابع برای شناخت مدرنیته همین کتاب کاسیرر است. کتاب «فلسفۀ روشنگری» تاریخ فلسفه است، اما ارائۀ مطلب در آن به صورت کتاب‌های معمول تاریخ فلسفه انجام نگرفته است. در اینجا موضوع‌ها طبقه‌بندی شده‌اند و نظر هر فیلسوف در خصوص آن موضوع مطرح شده و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. هدف کتاب مانند کتاب «پدیدارشناسی روح» هگل ارائۀ پدیدارشناسی از روح فلسفی عصر روشنگری است». (ص 350)[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات