از مکتب‌خانه تا دانشگاه؛ شتاب دگرگونی‌های مردم اصفهان
| از مکتب‌خانه تا دانشگاه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ادیب، عباس (نویسنده) |
| ناشر | دانشگاه اصفهان |
| مکان نشر | اصفهان |
| سال نشر | 1398 |
| چاپ | يکم |
| شابک | 5ـ159ـ110ـ600ـ978 |
| موضوع | اصفهان (استان) -- زن‍دگ‍ي ف‍ره‍ن‍گ‍ي اصفهان - تاريخ |
| کد کنگره | 4الف72الف / 2073 DSR |
از مکتب‌خانه تا دانشگاه؛ شتاب دگرگونی‌های مردم اصفهان تألیف عباس ادیب، این کتاب نه مجموعه‌ای از خاطرات، نه تاریخ و نه سرگذشتی از احوال شخصی نویسنده است، بلکه هدف اصلی آن بیان نمودن تغییرات و تحولات کشور از اول قرن شمسی کنونی تاکنون یعنی 80 سال اخیر است.
ساختار
کتاب از دو بخش تشکیل شده است.
گزارش کتاب
این کتاب نه مجموعه‌ای از خاطرات، نه تاریخ و نه سرگذشتی از احوال شخصی نویسنده است، بلکه هدف اصلی آن بیان نمودن تغییرات و تحولات کشور از اول قرن شمسی کنونی تاکنون یعنی 80 سال اخیر است. این تغییر و تحول در همۀ زوایای زندگی اجتماعی: در خوراک و پوشاک و سرپناه، در آداب و سنت‌ها و رفتار و گفتار و کردار و پندار، در رفاه و سلامت و ازدیاد جمعیت، در مبارزه با بیماری‌ها، در چرخۀ نظام طبیعت، در ارتباطات اجتماعی و انسانی، در صنایع و ابزارها و.... به گونه‌ای بوده است که زندگی هزاران سالۀ شبانی ـ روستایی ـ شهری کشور را با دست‌افزارهای مصنوع از آهن و چوب، طی هشتاد سال با ظاهری شبیه کشورهای متمدن قرون اخیر، با دست‌افزاری به نام اینترنت تغییر شکل داده است.
دکتر عباس ادیب نویسندۀ این کتاب از داروسازان برجستۀ ایران و از مفاخر استان اصفهان است. وی در سال ۱۳۰۱ در قریۀ حبیب‌آباد اصفهان به دنیا آمد. در حبیب‌آباد به مکتب رفت. پس از آن به دولت‌آباد آمد و تا چهارم ابتدایی را در آنجا به پایان رساند. چون برای ادامه باید به اصفهان می‌آمد و سن کمی داشت، در همان جا نزد مرحوم شیخ عباسعلی ادیب بسیاری از علوم جبر و مثلثات و علوم فضایی و نجوم و هیئت و مقدمات عربی و... را فراگرفت؛ سپس به اصفهان آمد و شش سال در دبیرستان سعدی تحصیلات خود را تکمیل کرد و پس از کنکور در رشتۀ داروسازی مشغول تحصیل در دانشگاه شد. سال دوم طب ازدواج کرد و در سال ۱۳۲۷ و ۱۳۲۸ صاحب دو دختر شد که هردو اکنون از پزشکان مجرب هستند. در سال ۱۳۳۰ که طب را تمام کرد، به اصفهان آمد و در دانشگاه اصفهان مشغول تدریس و تحقیق شد. از سال ۳۴ تا ۴۶ تقریبا همۀ امور عمرانی دانشگاه توسط دکتر ادیب انجام شد. در سال ۴۶ که دوباره دانشگاه اصفهان فعالیت خود را از سرگرفت، معاون امور اداری و مالی با استاد ادیب بود. ایشان در سال ۷۵ بازنشسته شدند؛ اما هنوز از تدریس به جویندگان علم دریغ نمی‌ورزند. ایشان بیش از حدود ۲۰ هزار صفحه کتاب نوشته‌اند که همه در طب و داروسازی راهگشای بسیاری از بیماری‌هاست.
بخش اول کتاب در شش فصل به وضع زندگی مردم در شهر و روستاهای اصفهان پرداخته است. ابتدا در این بخش دربارۀ دهکدۀ حبیب آباد مطالبی بیان شده است. حبیب آباد که زادگاه نویسنده است، در 20 کیلومتری شمال شرقی اصفهان واقع شده و در حقیقت مهم‌ترین دهکدۀ منطقۀ جنوب شرقی ناحیه یا بخش برخوار بود و در غرب و شمال آن دو رستای بزرگ دولت‌آباد و گز قرار داشت. در فصل دوم و سوم کتاب به خوراک و پوشش مردم و بهداشت پرداخته شده است. در دهات و قصبات عمدۀ مشاغل مربوط به کشاورزی و فنون وابسته به آن بود. در فصل چهارم این بخش دربارۀ مشاغل و حرفه‌های این منطقه مطالبی بیان شده است. در بیشتر خانه‌های این روستا، سقف اطاق‌ها به شکل یک گنبدی یا چندگنبدی از خشت و گل بود و در بعضی خانه‌های شهری سقف‌ها با الوار چوبی استوار می‌شد که نمای زیرین آن به پوشش‌های چوبی زیبا مزین شده بود. در فصل پنجم کتاب به امکانات زندگی در آن دوران پرداخته شده است. فصل پایانی این بخش اختصاص به بررسی دوران گذار از سال 1301 تا 1330 شمسی دارد که در واقع بخشی از زندگینامۀ نویسنده در این دوران به شمار می‌‌آید. در بخش دوم کتاب، نویسنده در سه فصل به فعالیت‌های خود در دانشگاه اصفهان از سال 1330 تا 1358 پرداخته است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات