از اسطوره به تاریخ
| از اسطوره به تاریخ | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | طالع، هوشنگ (نویسنده) |
| ناشر | سمرقند |
| مکان نشر | لنگرود |
| سال نشر | 1398 |
| شابک | 6ـ94ـ7775ـ964ـ978 |
| کد کنگره | |
از اسطوره به تاریخ تألیف هوشنگ طالع، تاریخ پرفرازونشیب ایران را می‌توان سه بخش کرد که عبارتند از: ایران کهن، آیران باستان و ایران نو. در این کتاب دربارۀ تاریخ ایران کهن و ایران باستان مطالبی ایراد شده است.
گزارش کتاب
تاریخ تنها شرح حوادث گذشته نیست، بلکه تاریخ علمی است برای توجیه هستی‌ها و رویدادهای امروز، در راستای شناخت سیمای مطلوب جهان فردا. با این نگرش، علم تاریخ به معنای نوین آن، علمی است که استعدادهای یک ملت را که واقعیت‌های جهان فردا نخواهند بود، به ما می‌شناساند.
هر گاه بتوان بر اساس گاه‌شماری، هنگام رخدادهای یک اسطوره را به دست آورد، در آن صورت اسطوره بدل به تاریخ می‌گردد و این کاری است که نویسندۀ این کتاب دربارۀ تاریخی که تاکنون از آن به نام «عصر اساطیر» نام می‌بردند، انجام داده است. بدین‌سان با آگاهی بر هنگام‌شناسی تاریخ ایران کهن، یعنی از زمان استقرار ایرانی‌ها در ایران‌ویج تا فروپاشی نخستین دین ـ دولت باورمند به آیین زرتشت، دیگر از این دوران نباید به عنوان عصر اساطیر نام برد، بلکه باید از این دوره به عنوان «دوران کهن» و از تاریخ آن به نام «تاریخ ایران کهن» یاد کرد. ره‌گشای این کار، محاسبات استاد ذبیح بهروز بر اساس رصد زرتشت و از این راه محاسبۀ سال زایش اشو زرتشت بود که بر آغاز هزارۀ دهم از گاه‌شمار دوازده هزار سالی ایرانیان قرار داد.
درازای این دوران (ایران کهن) بیش از نه‌هزار و سیصد سال است. این دوران دربرگیرندۀ استقرار ایرانی‌ها در ایران‌ویج، دوران ورنشینی، کوچ‌های سه‌گانه و نیز فرمان‌روایی زنجیرۀ پادشاهی و شاهنشاهی پیشدادیان، فریدونیان، کیانیان و لهراسبیان است. بر اساس داده‌های تاریخی، سلسلۀ کیانیان با پایان کار کی‌خسرو پایان می‌گیرد و سلسلۀ تازه‌ای که باید آن را لهراسبیان نامید، آغاز می‌شود.
در آغاز تاریخ تمدن و فرهنگ ایران، «انسانِ» آغازگر هزاره یا انسان برتر هزاره، نماد هزاره است و هزاره نام او را بر خود دارد. بدین‌سان همۀ کارهایی که در زمینۀ پیشرفت تمدن و فرهنگ در آن هزاره انجام گرفته است، به نام اوست. هزاره‌های کیومرث (اسد یا شیر)، هوشنگ (سنبله یا خوشک)، جم‌جم یا جمشید (میزان یا ترازو) و ضحاک (عقرب یا کژدم) از این دسته‌اند. البته از راه اسناد و مدارکی که در شاهنامه بازتاب داده شده‌اند، می‌دانیم که در هزارۀ هوشنگ، شخصیت برتر دیگری نیز مانند تهمورث حضور داشته است. در هزارۀ فریدون، تاریخ شکل دقیق‌تر می‌گیرد. در این هزاره، در کنار فریدون، ایر(ج)، منوچهر، نوذر، زوتهماسب (زوتهماسب)، گرشاسب، کی‌قباد، کی‌کاووس، کی‌خسرو و لهراسب نیز حضور دارند.
بدین‌سان تاریخ کهن ایران که تا این مرحله بیشتر موضوعی است، «شخصیتی ـ موضوعی» می‌شود؛ یعنی همۀ آنچه در عرض هزار سال در این سرزمین انجام شده، از پیشرفت در زمینۀ تمدن و فرهنگ گرفته تا نبردها و ...، تنها زیر نام فرد شاخص یا نماد هزار ثبت و ربط نشده است، بلکه دقیق‌تر شده و با نزدیک‌تر شدن به زمان زرتشت، کارها بر اساس «شخصیت ـ موضوع» گزارش شده است. با توجه به زایش زرتشت که در پایان این هزاره و آغاز هزارۀ دهم است، می‌توان کمابیش زمان زندگی شخصیت‌های هزارۀ نهم (هزارۀ فریدون» را تعیین کرد.
تاریخ پرفرازونشیب ایران را می‌توان سه بخش کرد که عبارتند از: ایران کهن، آیران باستان و ایران نو. در این کتاب دربارۀ تاریخ ایران کهن و ایران باستان مطالبی ایراد شده است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات