اثرم، احمد بن محمد
| نام | اثرم، احمد بن محمد |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | محمد |
| متولد | |
| محل تولد | اسکاف از نواحی نهروان، بین بغداد و واسط |
| رحلت | 261ق |
| اساتید | احمد بن حنبل |
| برخی آثار | من حديث الإمام سفیان بن سعيد الثوري
جزء سفیان الثوري |
| کد مؤلف | AUTHORCODE47967AUTHORCODE |
احمد بن محمد اثرم (متوفی 261ق)، فقیه، محدث، حافظ و از شاگردان احمد بن حنبل.
خاندان
تبار اثرم از خراسان، ولی خودش اهل اسکاف بنی‌جنید، از نواحی نهروان، بین بغداد و واسط بود؛ ازاین‌رو بعضی او را اهل بغداد دانسته‌اند[۱].
ولادت
ابوبکر احمد بن محمد بن هانی طایی بغدادی اسکافی، از زمان ولادت او اطلاعی در دست نیست؛ به‌جز اینکه عاصم بن علی بن عاصم (متوفی 221ق) به دنبال شخصی بوده که مطالبی را به او بیاموزد، کسی جز اثرم را نیافته و به‌خاطر کم‌سن بودن اثرم مورد استقبالش واقع نشده؛ بر همین اساس ذهبی درباره تولد اثرم گفته: او در دولت رشید (170-193ق) متولد شده است و نیز اثرم از عبدالله بن بکر سهمی (متوفی 208ق) حدیث شنیده است[۲].
اساتید و شیوخ
- ابوالحسن علی بن بحر بن بری قطان بغدادی؛
- ابوسلمه موسی بن اسماعیل منقری تبوذکی؛
- ابوجعفر عبدالله بن محمد بن علی نفیلی حرانی؛
- ابوصالح حکم بن موسی بن ابی‌زهیر؛
- ابومحمد منجاب بن حارث تمیمی کوفی؛
- ابوالحسین (الحسن) سریج بن نعمان بن مروان جوهری بغدادی؛
- ابواسحاق ابراهیم بن حمزه زبیری مدنی؛
- ابوالهیثم خالد بن خداش ازدی بصری؛
- ابویعقوب اسحاق بن عیسی بغدادی؛
- ابوعبدالرحمن عبدالله بن عمر بن محمد بن ابان کوفی؛
- ابوجعفر محمد بن منهال تمیمی مجاشعی؛
- ابوالفضل عباس بن عبدالعظیم عنبری بصری؛
- ابوعمرو عبیدالله بن معاذ عنبری بصری؛
- ابوسلیمان داود بن شبیب باهلی بصری؛
- ابوعامر قبیصة بن عقبه سوایی کوفی؛
- ابوعبدالله احمد بن عبدالله بن یونس تمیمی یربوعی کوفی؛
- ابوعمر عبدالله بن رجاء غدانی؛
- ابوالاشهب هوذة بن خلیفه ثقفی بصری؛
- قالون عیسی بن میناء بن وردان؛
- عبدالحمید بن موسی مصیصی؛
- ابوعثمان عمرو بن عون بن اوس سلمی واسطی؛
- ابوالحسن مسدد بن مسرهد اسدی بصری؛
- ابوعمرو مسلم بن ابراهیم ازدی فراهیدی بصری[۳].
شاگردان
راویانی چون نسایی، موسی بن هارون و ابن صاعد از وی روایت نقل کرده‌اند[۴].
وفات
مرگ اثرم را در سال 261ق، در شهر اسکاف آورده‌اند، اما ابن حجر می‌گوید که این تخمین است و سخن درست سال مرگ او 273ق، است[۵].
آثار
- كتاب السنن؛
- كتاب العلل؛
- السنة؛
- سؤالات أبي‌بكر الأثرم للإمام أحمد؛
- مسائل الإمام أحمد؛
- التاريخ؛
- ناسخ الحديث و منسوخه[۶].
پانویس
منابع مقاله
- عبدالله بن حمد منصور، مقدمه «ناسخ الحديث و منسوخه»، تألیف احمد بن محمد اثرم، بی‌نا، عربستان، ریاض، چاپ اول، 1420ق/1999م.
- پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرةالمعارف مؤلفان اسلامی، درج در پایگاه کتابخانه مدرسه فقاهت
- ناجی، محمدرضا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول 1377