أيام العرب قبل الإسلام
| ايام العرب قبل الإسلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابوعبیده، معمر بن مثنی (نويسنده) بیاتی، عادل جاسم (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | کتاب أیام العرب قبل الاسلام |
| ناشر | عالم الکتب ** مکتبة النهضة العربية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1407ق - 1987م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | عربستان - آداب و رسوم زندگی اجتماعی - عربستان - تاریخ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | /الف2الف9 231 DS |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
أيام العرب قبل الإسلام، اثر ابوعبیده معمر بن مثنی تیمی (110-209ق)، کتابی است در شرح وقایع مهم تاریخی و جنگ‌های قبایل عرب پیش از اسلام.
معمر بن مثنی، کتاب معروفی به نام «الأيام» نوشته است که شرح وقایع و جنگ‌های تاریخی قبایل عرب قبل از اسلام است. این کتاب، مشتمل بر شرح 1200 یوم بوده که اصل آن از بین رفته، اما قطعه‌های بسیاری از آن در منابع مختلف از جمله در «النقائض» خود وی، «تاریخ طبری» و «الكامل» ابن اثیر پراکنده است. محقق اثر حاضر، این قطعه‌ها را در این کتاب گردآوری کرده و با نام «أيام العرب قبل الإسلام» به چاپ رسانیده است[۱].
کتاب، با مقدمه کوتاهی از محقق در اشاره به موضوع آن، آغاز و مطالب در دو جلد، تنظیم شده است. جلد نخست، دارای چهار باب است. در باب نخست (مصادر ایام و راویان آنها)، در دو فصل، از روایات ایام و شکل‌گیری فرهنگی روات ایام سخن رفته است. خواننده با مطالعه موضوعات مطرح‌شده در این باب، درخواهد یافت که ایام و روزهای مورد بحث و مطالب ذکرشده در آنها، در چارچوب زیبای خود، ارزش هنری ادبیات عرب را در طول دوره‌های متوالی حفظ کرده‌اند و بنابراین، ارزش لغوی واژگان و مفردات را به‌خوبی در خود حفظ و برای ما، به یادگار گذاشته‌اند[۲].
در باب دوم (حقیقت ایام)، در قالب سه فصل، ابتدا به بررسی مدول کلمه «یوم» پرداخته شده و سپس، ضمن تعریف واژه «الأیام»، معنا و مراد اصلی از آن تشریح و تبیین گردیده و سپس، به تحقیق در مورد تاریخ و اسطوره و تلفیق آنها در ایام پرداخته شده است. در ادامه، به موضوع شعر و نقش و اهمیت آن در بیان حوادث و وقایع ایام مهم اشاره شده است[۳].
در باب سوم، در سه فصل، به موضوع شعر و نقش آن، به‌صورت مفصل‌تر پرداخته شده و حماسههای باستانی عرب و دلایل ناپدید شدن آنها، با تفصیل، مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در پایان، به بحث پیرامون دیدگاه اسلام درباره شعر ایام، پرداخته شده است[۴].
در باب چهارم، در چهار فصل، شعر ایام تحلیل شده است؛ از جمله درباره حیوان و پدیده‌های طبیعت در شعر ایام، سخن به میان آمده است[۵].
جلد دوم، به معرفی ایام عرب و توضیح وقایعی که در هرکدام اتفاق افتاده، اختصاص یافته است. از جمله این ایام، می‌توان به يوم البردان، يوم الكلاب الأول و الثاني، أيام عامر و غطفان، يوم القريتين، أيام هوازن و غطفان، يوم الكديد، يوم الصلعاء، يوم برزة، يوم الفيفاء، يوم حوزة الأول و الثاني، يوم ذات الأثل، يوم شواحط، يوم أقرن، يوم المروت و يوم نعف قشاوة، اشاره نمود[۶].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- فتحی‌نژاد، عنایت‌الله، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1378.